៣.បទកាកគតិ
ថ្ងៃអាទិត្យ ទី5.កក្កដា 2020.ម៉ោង 11:42
រីចៅភោគកុល- កុមារនិម៌ល និត្យនៅគ្រឹហា
កណ្ដោចកណ្ដែង ម្នាក់ឯងកំព្រា ឥតញាតិកា
គ្រាន់ពឹងអាស្រ័យ។
ច្នេះគួរអញរក សត្វឆ្កែមួយមក ចិញ្ចឹមសព្វថ្ងៃ
នឹងធ្វើចំការ នៅនាក្នុងព្រៃ គ្រាន់នឹងប្រាស្រ័យ
កំដរអាត្មា។
គិតដូច្នោះស្រេច ពន្លកសារពេជ្ញ(1) ពូជពង្សសាស្ដា
ចុះចាកមណ្ឌល ដើរដល់គ្រឹះហា ដូនចាស់មួយជា
មេម៉ាយឥតប្ដី។
គាត់ចិញ្ចឹមឆ្កែ ញីមួយជាមេ មានកូនបានបី
មួយលឿងមួយច្រាល ពពាលពិសី មួយដូចសំឡី
សសុទ្ធសោភា។
ឯចៅភោគកុល- កុមារមើលយល់ កូនសុនខា
អ្នកឡើងទៅថ្កាន ដល់ឋានគ្រឹហា សំពះពោលថា
បពិត្រលោកយាយ។
ខ្លួនខ្ញុំនេះជា អ្នកខ្សត់កំព្រា ឥតឪពុកម្ដាយ
ឥតញាតិផៅផង រៀមច្បងទាំងឡាយ តាមតែអ្នកយាយ
អាសូរករុណា។
ខ្ញុំមកនេះមិញ ប្រាថ្នាសូមទិញ កូនសុនខា
បានមួយយកទៅ ទុកនៅជាគ្នា គ្រាន់ធ្វើចំការ
ចិញ្ចឹមជីវិត។
ដូនចាស់ស្ដែងស្ដាប់ អស់អាថ៌សាស័ព្ទ នៃពង្សពោធី
មានចិត្ដអាណិត មេត្ដាប្រណី ទើបគាត់ស្រដី
ឆ្លាស់ឆ្លើយទៅថា។
ហៃកូនកល្យាណ អ្នកនឹងចង់បាន កូនសុនខា
ម្ដាយសោតព្រមឲ្យ តាមដោយចិន្ដា ម្ដាយពុំប្រាថ្នា
យកថ្លៃពីអ្នក។
ភ័ព្វម្ដាយបានជួន បានជួបនឹងស្ងួន ថ្លើមថ្លៃវរលក្ខណ៍
ល្អល្អះឆោមឆាយ ចិត្ដម្ដាយស្មោះស្ម័គ្រ ម្ដាយសូមយកអ្នក
ជាកូនធម៌ថ្លៃ។
ដូនចាស់ត្រអាល រួចរៀបអាហារ ភោជន៍ភ័ស្ដុប្រពៃ
ឲ្យព្រះពោធី- សត្វវិសេសថ្លៃ សោយស្កប់ស្កល់ក្រៃ
ទើបផ្ដែផ្ដាំថា។
អ្នកមាសថ្លៃម្ដាយ ទោះក្រទោះងាយ សុខទុក្ខម្ដេចម្ដា
អ្នកកុំបោះបង់ ម្ដាយលង់យូរយារ មកប្រាប់មាតា
ឲ្យដឹងសេចក្ដី។
ទើបពោធិសត្វ លើកករប្រណិប័តន៍ លាធម៌ជននី(2)
យកកូនឆ្កែស ល្អះល្អសោភី នាំទៅដល់ទី
លំនៅអាត្មា។
អ្នកឲ្យបាយទឹក បរិភោគយប់ព្រឹក ចិញ្ចឹមរក្សា
សុនខាធី សសមរូបា ដើរតាមកុមារ
សព្វថ្ងៃប្រក្រតី។
លុះរដូវខែ ធ្វើចំការស្រែ ទើបព្រះពោធី
យកឆ្អឹងសិរសា បិតាចេញពី មណ្ឌលទៅទី
ព្រៃព្រឹកស្មសាន។
ចងបង្អូសទៅ ដោយដងព្រៃជ្រៅ ពីរបីថ្ងៃបាន
ពុំជាប់និត្យនៅ អូសទៅលើឋាន ទួលតូចមួយមាន
ឈើផងច្រើនច្រុះ។
ទួលនេះប្រមាណ ទំហំធំបាន ប្រាំសិនស្មើស្មោះ
បង្អូសទាញទៅ ជាប់នៅឋាននោះ ដូចគេកាន់កោះ
ជំពាក់និត្យនៅ។
អ្នកក្រាបសំពះ ឆ្អឹងសិរសាព្រះ- បិតាចមចៅ
ទើបអ្នកយកឆ្អឹង វិលវឹងឆ្ពោះទៅ ដំកល់ទុកនៅ
មណ្ឌលគ្រឹហា។
លុះព្រឹកព្រាងព្រះ សូរ្យសែងរឿងរះ ពីទិសបូព៌ា
អ្នកដណ្ដាំបាយ វេចស្ពាយម្នីម្នា ហៅសុនខា
ចរចូលក្នុងព្រៃ។
ដល់ដែនជំពាក់ ឆ្អឹងបិតាអ្នក គិតកាប់ព្រឹក្សព្រៃ
ធ្វើជាចម្ការ សុរិយាល្ងាចថ្ងៃ ទើបអ្នកវិលវៃ
មកឋានគ្រឹហា។
កាលក្នុងរាត្រី នោះហេតុបារមី ពោធិសាស្ដា
កក្រើកទៅដល់ មណ្ឌលអាសនា(3) សម្ដេចឥន្ទ្រា-
ធិរាជនិម៌ល(4)
ព្រើសប្រែព្រះភ័ក្ដ្រ បែរបើកទិព្វចក្ខុ ទៀងទតយង់យល់
ពន្លកពោធិ- សត្វពិបាកណាស់ ម្នាក់ឯងទុព៌ល(5)
គិតកាប់ចម្ការ។
ទើបព្រះកោសិយ ចុះចាកទែនទី សួគ៌ត្រៃត្រឹង្សា
នាំអស់បរិពារ ក្រកាលលីលា ហោះចុះមកនា
ពារាណសី។
ស្ដេចដល់ចម្ការ បណ្ដាលចេស្ដា- នុភាពបារមី
ឲ្យឈើតូចធំ រលំដល់ដី ហើយប្រាប់(6)ជាទី
ទួលឋានចម្ការ។
ទើបធ្វើកំណត់ សរសេរការកត់ អក្សរទុកថា
យើងជាព្រះឥន្ទ្រ ទេវិន្ទ(7)ថ្លៃថ្លា ជួយធ្វើចម្ការ
ភោគកុលកុមារ។
ស្រេចព្រះឥន្ទ្រា នាំអស់ទេវតា ទេវបុត្របរិពារ
វិលវឹងឆ្ពោះទៅ លំនៅភពភារ នៃសួគ៌ាកាល-
នោះនៃពុំលង់។
លុះអរុណោ- ទ័យ(8)ទើបសុរិយា រឿងរះត្រចង់
ព្រះពោធិសត្វ រូតរ័ត្នពុំផ្សង ប្រដាប់ព្រះអង្គ
ហៅសុនខា។
អ្នកចរចេញទៅ ដល់ទីលំនៅ ព្រៃព្រឹក្សចម្ការ
យល់ឈើតូចធំ រលំលើគ្នា បាក់បែកល្អិតជា
គេកាប់ខ្ចាត់ខ្ចាយ។
គន់គិតថែថា អស្ចារ្យមហិមា ពេកពន់អម្បាយ(9)
ខ្យល់ម្ដេចខ្លាំងប្លែក បោកបែករាត់រាយ ព្រៃព្រឹក្សាសា
រលំបែកបាក់។
អ្នកចរត្រអាល ទៅដល់កណ្ដាល ចម្ការជៀងជាក់
យល់អង្គអក្សរ បវរអក្ខរៈ សរសេរដោតដាក់
ជាចារឹកថា។
គឺអង្គសក្កោ(10) ទេវោសេដ្ឋោ(11) បណ្ដាលព្រឹក្សា
ឲ្យបាក់បែកបង់ នាក្នុងចម្ការ ជៀងជួយចៅមហា-
បុរសនិម៌ល។
អ្នកមានអំណរ សោមនស្សសាទរ ឥតឯផ្ទឹមដល់
ទើបវិលវឹងថ្កាន ទីឋានមណ្ឌល អង្គឥតអំពល់
ខ្វល់ពីចម្ការ។
លង់លុះយូរថ្ងៃ ទៅទើបព្រឹក្សព្រៃ ក្រៀមស្ងួតសោះសា
អ្នកយកភ្លើងទៅ ដុតនៅចម្ការ ឆាបឆេះល្អិតជា
ពពុះផែះផង់។
ទើបយកពូជស្រូវ ល្ងសណ្ដែកទៅ ដាក់ដាំនាក្នុង
ចម្ការស្រេចស្រាប់ គិតកាប់ឈើសង់ ជាខ្ទមមួយត្រង់
កណ្ដាលចម្ការ។
ស្រេចទើបអ្នកយក ឆ្នាំងបាយអ្នករក ត្រីសាច់ម្លូស្លា
អំពីផ្ទះទៅ និត្យនៅរក្សា ខ្ទមចាំចម្ការ
កណ្ដាលព្រៃស្ងាត់។
អ្នកធ្វើរបង របាចងឃ្នង ប្រយោជន៍ប្រយ័ត្ន
ការក្រែងប្រើសទ្រាយ ទន្សាយសព្វសត្វ ចូលចម្ការកាត់
ដំណាំភោក្ដា។
ឯអស់ដំណាំ នូវស្រូវដល់ដាំ ដុះល្អមហិមា
បែកគុម្ពលូតលាស់ រហ័សផ្លែផ្កា ព្រោះដ្បិតបិតា
ផ្ដាំទុកប្រធាន(12)
មានមួយរាត្រី ពារពេញបូណ៌មី អ្នកអធិដ្ឋាន(13)
ឧបោសថ៍សីលសុទ្ធ ស្រគត់អស់ប្រាណ សង្រួមមែនមាន
ក្រិត្យក្រមឥរិយា។
រំលឹកព្រះស្រី គុណកែវទាំងបី(14) ចំរើនភាវនា
លុះម៉ោងបួនបាន ប្រះប្រាណនិទ្រា គន់គិតថប់ថា
ឱអញក្រក្រៃ។
នៅតែម្នាក់ឯង កណ្ដោចកណ្ដែង កណ្ដាលព្រឹក្សព្រៃ
មានតែឆ្កែស កំដរសព្វថ្ងៃ ឥតអ្នកដទៃ
មួយមកជាគ្នា។
ប្រសិនបើមាន ជម្ងឺក្នុងប្រាណ ព្យាធិបិណ្ឌា(15)
សមអង្កអញក្ស័យ ក្នុងព្រៃព្រឹក្សា ឥតអ្នកឯណា
មួយមកយង់យល់។
ឥឡូវអង្គអញ ចិត្ដចង់បំពេញ បារមីផ្ដេកផ្ដល់
ឲ្យបានក្រាស់ថ្វាត់ នាំសត្វសែនសល់ ដោមដាក់តំកល់
ដល់ត្រើយនិព្វាន។
បើអញក្សីណក្ស័យ កណ្ដាលព្រឹក្សព្រៃ សូន្យសមសោះខាន
ឃ្លាឃ្លាតបំណង ប៉ុនប៉ងពុំបាន បំពេញសីលទាន
ដូចចិត្ដប្រាថ្នា។
ហេតុដ្បិតឯកោ អង្គអនាថោ ទុគ៌តកំព្រា
ឥតសាច់សន្ដាន ឥតមានភរិយា ថែទាំរក្សា
ស្ងួនគ្រងសព្វថ្ងៃ។
អ្នកគិតទៅសព្វ គ្រប់យ៉ាងរឹងថប់ ថប់ពន់ពេកក្រៃ
ត្បិតនៅម្នាក់ឯង កណ្ដែងក្នុងព្រៃ ព្រួយព្រះហឫទ័យ
ពេកពន់ប្រមាណ។
តេជៈសម្ភារ ភោគកុលកុមារ ពូជពង្សពុទ្ធណាញ-
កក្រើកទៅដល់ មណ្ឌលពិមាន ទែនទិព្វទីឋាន
សម្ដេចឥន្ទ្រា។
ស្ដេចបើកទិព្វចក្ខុ យង់យល់ជៀងជាក់ ជ្រួតជ្រាបថែថា
ភោគកុលកុមារ ពិសាលសោកា ពុំមានភរិយា
ជាគូសម្ពន្ធ(16)
ទើបស្ដេចគិតថា នាងទេពធីតា ដែលអញនិមន្ដ
ចុះទៅមនុស្សលោក យោនយកបដិសន្ធិ៍ នៅនាតំបន់
សត្តកុដបុរី។
អាស្រ័យនៅនា ក្នុងឧទរា ព្រះអគ្កមហេសី
ស្ដេចសត្ដកុដរាជ អំណាចរិទ្ធី គ្រប់គ្រងបូរី
ពលពាលសេនា។
រីនគរនោះ ជាទីទួលកោះ កណ្ដាលជលសា
ទំហំនគរ បវររដ្ឋា បួនយោជន៍គណនា(17)
រាស្ដ្រផងសប្បាយ។
ទៀបនឹងបុរី ពារាណលី គណនាចម្ងាយ
យោជន៍សាមសិបប្រាំ ពិតពុំឃ្លាតឆ្ងាយ ភេត្រឈ្មួញឆ្មាយ
ចូលជួញឥតអាក់
រីរាជធីតា សោឡសវស្សា(18)  កបនូវនរល័ក្ខណ៍
ដូចទេពអប្សរ បវរសួគ៌ស័ក្ដិ ព្រះខាត់ព្រះភក្ដ្រ
ដូចចន្ទបូណមី។

(1) ប្រាជ្ញចេះនូវចំណេះខ្លឹមសារ។ (2) ម្ដាយធម៌ (ជននី= អ្នកបង្កើតជន)។ (3). អាសនា=ទីស្ថិតនៅ កន្លែងអង្គុយ។ (4) និម៌ល​=​ឥត​មន្ទិល។ ​(5) ទុព៌ល​=​ គ្មាន​កំឡាំង​ ខ្សត់​ខ្សោយ​។​ (6). ប្រា​បៈ ធ្វើ​ឲ្យ​រាប​ស្មើ​។ (7) . ទេ​វិន្ទ​<ទេវ​+​ឥន្ទ​។ (8) អរុណោ​ទ័យ​<អរុណ​+​ទ័យ​=​ពេល​ព្រះ​អាទិត្យ​រះ​។ ​(9). អម្បាយ​=​ពន់​ពេក​។​ (10). សក្ក​ទេវ​រាជ​ គឺ​ព្រះ​ឥន្ទ្រ​។ (11). ជា​ទេវ​តា​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ​បំផុត​។​ (12).​ ទុក​ប្រធាន​៖​ទុ​ជា​គោល​។​ (13) អធិដ្ឋាន​=​ការ​តាំង​ចិត្ដ​ប្រថ្នា​។​ (14)​. គុណ​កែវ​ទាំង​បី​ គឺ​ព្រះ​ពុទ្ធ​ ព្រះ​ធម៌​ ព្រះសង្ឃ​។ 15. បិណ្ឌា​= ​បៀត​បៀន​។​ (16). សម្ពន្ធ​= ​ទាក់​ទង​ចួល​ជា​មួយ​គ្នា​។ (17) បួន​យោជន៍​គណនា​=​ ប្រហែល​បួន​យោជន៍​។​ (18) សោឡសវស្សា= អាយុ ១៦ឆ្នាំ។