ជីវិតឥតន័យ
ដោយ សុទ្ធ ប៉ូលីន
©រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង
****************************************
១ -ព្រាត់សង្សារ
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី23.មិថុនា 2018.ម៉ោង 7:27
ម៉ាស៊ីន រោទ៍ឡើងលន់រំពងបញ្ចេញផ្សែងទ្រុបទូកដរមួយរាងស្ដើង មានដំបូលធ្វើអំពីស្លឹកអបដោយឆ្អឹងរិស្សី គ្រញែងខ្លួនឃ្លេងឃ្លោងលើគង្គា បណ្ដាលអោយអ្នកដំណើរខ្លះ ដែលពុំសូវបានត្រេចចរដោយញឹកញាប់តាមផ្លូវទឹក ព្រឺស្បែកគីង្គក់។ ទូកសំចតក្បែរមាត់កំពង់ទន្លេមេគង្គ ចំពីមុខក្រសួងគយ និងរដ្ឋករនៃក្រុងកំពង់ចាមតែម្ខង កំពុងគ្រហឹមប្រុងប្រៀបចាកចេញឆ្ពោះទៅ «កោះលួង»។ ចំលែកទេមិត្ដ? ទូកអីលូវនេះចេះគ្រហឹមមើលតែរាជសីហ៍ រឺ ក៏មើលតែក្រពើអ្នកតា ចំនែកកាលពីដើម គ្នាគ្រាន់តែចេះក្អកកណ្ដាស់ លឺផ្លេកផ្លូកៗតែប៉ុណ្ណោះ។ មិនបាច់សង្ស័យអ្វីច្រើនទេ កាលពីដើមទូកដរ ដើម្បីធ្វើដំណើរទៅកោះលួង ត្រូវចំណាយ ពេលអស់ជាច្រើនម៉ោង ព្រោះគ្នាលូនគើមៗ យ៉ាងត្រដរក្រោមកំលាំងចែវ។ ផ្ទុយទៅវិញ នាបច្ចុប្បន្ននេះទូកដរគ្រប់ធុនរសាត់លឿនប្រុយ រអិលលើខ្សែរលកចាកចេញពីក្រុងកំពង់ចាមទៅពុំបានកន្លះម៉ោងផង ក៏ដល់កោះលួងជាស្រេច។ ទូកណាក៏មានម៉ាស៊ីនប្រចាំខ្លួនដែរ ដូច្នេះហើយបានជាវាចេះគ្រហឹម។
សូមនិយាយអំពីនាវាតូចរបស់យើងអម្បាញ់មិញ។ កម្មករម្នាក់ប្រញិបប្រញាប់ បញ្ចប់ការរិតរួតដោយខ្សែពួរនូវទោចក្រយានពីរលើដំបូលទូក ម្នាក់ទៀតយកថ្នោលដោល ដើម្បីអនុញ្ញាតអោយទូកឃ្លាតចាកចេញពីច្រាំងយ៉ាងរហ័ស។
បន្ដិចក្រោយមក កាណូត «អាយ» នេះបញ្ចេញសំរែកខ្លាំងលើសដើម ហើយស្ទុះយ៉ាងលឿនសំដៅទៅកណ្ដាលទន្លេ។ បើយើងក្រឡេកមើលមកក្នុងបរិវេណទូកវិញ យើងឃើញអ្នកដំណើរមានចំនួនជាងដប់នាក់ប៉ុណ្ណោះ។ គេមានកន្ត្រកអីវ៉ាន់រៀងៗខ្លួន។ គេទើបតែចេញពីផ្សារកំពង់ចាមមក។ អ្នកទាំងអស់នេះសុទ្ធសឹងជាអ្នកកោះលួង ហើយច្រើនតែស្រី អ្នកចំការ ដែលធ្វើដំណើរមកទីផ្សារក្រុង ដើម្បីទិញប្រដាប់ប្រដាប្រើប្រាស់ និង គ្រឿងឧបភោគបន្ដិចបន្ដួច។ ប្រុសកំលោះពីរនាក់ដែលមានទោចក្រយានលើដំបូលទូក ជាសិស្ស នៃ វិទ្យាល័យកំពង់ចាម គេត្រលប់ទៅកោះលួងភូមិកំណើតគេវិញក្នុងពេលវិស្សមកាល។ អ្នកទាំងពីរនេះអង្គុយនៅខាងកន្សៃទូកញញឹមពព្រាយ ដើមទ្រូងគេធូរស្រាលដោយបានរួចផុតពីករណីយកិច្ចតឹងតែងនៃការសិក្សាក្នុងវិទ្យាល័យ។ គេស្រូបបើតយកខ្យល់ទន្លេត្រជាក់ដ៏មានឧជារស ហើយគេនឹកស្រមៃទៅ ដើមគ ដើមស្វាយ សារិកា តាវ៉ៅ មេអំបៅ ឃ្មុំ....។
ចំលែកជាងគេ តាមភាពអិរិយាបថ និង សំលៀកបំពាក់ គឺអ្នកដំណើរពីរនាក់ដែលមកក្រុងភ្នំពេញ។ ទីមួយគឺលោកស្រីយ៉ារ៉ុម ចំណាស់ប្រហែលសែសិបឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ដែលជាអ្នកមានភោគសម្បត្ដិល្បីល្បាញ ទីពីរគឺបុត្រីក្រមុំរបស់លោកស្រី៖ កញ្ញារ័តនា។ លោកស្រីមានកាណូតតូចជាច្រើន ប្រចាំគ្រួសារ ហើយដែលមានល្បឿនអនេក (Hors Bord) ប៉ុន្ដែអ្នកប្រចាំការរបស់លោកស្រីនៅកោះលួងពុំបានយកមកទទួលលោកស្រីទេដោយគ្មានដំណឹងជាមុន។ ដូច្នេះហើយបានជាលោកស្រី និង បុត្រីត្រូវជិះទូកដរនេះដើម្បីស្រូតទៅដល់ផ្ទះឆាប់ ហើយដើម្បីទៅប្រាប់អោយគេយកកាណូតមកទទួលលោកប្រុសផង ដែលបង្អង់សំណាក់នៅស្រុកកំពង់ចាមសិន។
អ្នកដំណើរខ្លះដែលបានស្គាល់លោកស្រីពីដើមមក ក៏ចូលទៅអង្គុយបត់ជើងនៅក្បែរលោកស្រីតែម្ដង។ អ្នកទាំងនោះរីករាយសប្បាយចិត្ដរកអ្វីប្រៀបគ្មាន ដោយគ្រាន់តែបានសួរសុខទុក្ខ សន្ទនាជាមួយលោកស្រីប៉ុណ្ណោះ។
«លោកស្រីអញ្ជើញមកពីថ្មើរណា? គ្រួសារលោកបានប្រកបដោយសេចក្ដីសុខទេ? យី! នាងក្រមុំអែណេះ (សំដីនេះសំដៅទៅរ័តនា) ល្អផ្ដាច់តែម្ដង»។
ពេលនោះសិស្សកំលោះពីរនាក់ ងាកមុខសំលឹងមើលមកនាងកញ្ញាភ្លៀកៗ ក្នុងចិត្ដនឹកបន់អោយគេក្រលេកមើលខ្លួនវិញតែបន្ដិចក៏បានដែរ, តែ «មួយកន្ទុយភ្នែក» ក៏សុខចិត្ដហើយ។ អនិច្ចា! នារីគ្មានកំរើកបន្ដិច។ នាងពុំព្រម ក្រលេកមើលទៅនរណាទាំងអស់ ក្រៅពីជញ្ជាំងទូក សិស្សម្នាក់ឧទានឡើងខ្លាំងៗ ឆ្គោះទៅសំលាញ់ខ្លួន។
- - នែអាសៅ យើងតាំងពីរៀននៅលីសេ (Lycée) ប្រាំឆ្នាំមកហើយ យើងបានជួបប្រទះតែ...
- - យី អានេះ (នាយសៅនិយាយកាត់នាយវ៉ានតិចៗ ដោយញាក់មុខផង) អាអែងក្រែងខ្វាក់មួយចំហៀងទេរឺ? ម្ដេចក៏អិតរបបខ្លាំងម៉្លេះ គ្រាន់តែឃើញស្រីៗភ្លាម អែងខំបញ្ចេញអោយគេដឹងថា ខ្លួនរៀននៅលីសេចំនួនប្រាំឆ្នាំអីៗហើយ អញខ្មាសគេណាស់។
- ខណៈនោះ មិត្ដទាំងពីរលឺលោកស្រីយ៉ារុម មានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំមកកោះលួង ដើម្បីរៀបមង្គលការអោយកូនស្រីនេះ»។ មិត្ដយើងទាំងពីរធ្លាក់ថ្លើមក្ដុកតែម្ដង។ ម្នាក់ៗគិតថា៖ «អុញនោះ! នាងនេះបន្ដិចទៀត នឹង ត្រូវជារបស់គេទៅហើយ»។ នាយសៅ និង នាយវ៉ាន ដកដង្ហើមធំ ហើយខំពិនិត្យសម្លឹង ខំវិនិច្ឆ័យ ខំវិភាគ (Annalyse) រាងកាយនាងកញ្ញាដើម្បីកត់ត្រាទុកក្នុងចិត្ដ ព្រោះនាងនេះនៅក្រមុំ នៅមានព្រហ្មចារីយ៍នៅឡើយ។
- «នាងនេះជាចំណីឆ្ងាញ់ ជាបង្អែម បន្ដិចទៀតមានម្ចាស់គេភ្លក្សទៅហើយ។
- ឱ! រាងកាយដ៏វិចិត្រនេះ នឹង ធ្លាក់ទៅជាកម្មសិទ្ធិរបស់បុរសម្នាក់ នឹង ត្រូវបុរសនោះក្រសោមរិតរួត ថើបប្រលែង»
- - អាសៅ (នាយវ៉ានបញ្ចេញមតិតិចៗ) ស្រីនេះបើគេអោយអញយកមកធ្វើជាប្រពន្ធ ក៏អញមិនយកដែរ! អាអែងមើលរិកពាវាធ្មឹងៗ ដូចអ្នកតាថ្ម...
- - ហា! ហា! អាខ្វាក់អាណិតអញទៅ! អាអែងឈោងដៃទៅមិនដល់គេ ប្រែថា «អែងមិនចូលចិត្ដ»។ អាអែងក៏ប្រសប់ដោះស្រាយម៉្លេះ។ ទស្សនៈវិទូម្នាក់បាននិយាយថា «សត្វកញ្ជ្រោង កាលបើឃើញផ្លែទំពាំងបាយជូរនៅខ្ពស់ពេក ឈោងពុំដល់ ក៏ដោះស្រាយថា អញខ្ពើមស៊ីណាស់ ផ្លែនោះមានពណ៌បៃតងហួសពេក» (Ils sont trop verts)
- - នែវ៉ី! កុំធ្វើរិកជាបញ្ញវន្តអីខ្លាំងពេក... ខោកធ្លាក់ពីលើទូកអីលូវហើយ..
- - អីយ៉ា! ស្អីគ្រាន់បើម៉្លេះអានេះ កុំចង់សាកវ៉ើយ តិចអញតប់មួយដៃខ្វាក់ភ្នែកមួយចំហៀងទៀតទៅ ហា!.ហា.! ហា!
- - រវល់ណាស់(១) អាសៅ អែងកុំសង្ឃឹមថាវាយត្រូវអាភ្នែកមួយនេះ ព្រោះកំលាំង អិទ្ធិពល ថាមពលទាំងប៉ុន្មានផ្ដុំនៅតែកន្លែងនេះមួយទៅហើយ...។
- ចិញ្ចើមនាយវ៉ានខាងភ្នែកខ្វាក់ញាក់ព្រើតៗ។ នាយសៅសើចក្អាកក្អាយ។ ស្ងៀមមួយស្របក់។
- - អាខ្វាក់អែងនិយាយដូចជាត្រូវ... នាងនេះដូចជា ស្រងូតស្រងាត់ខ្លាំងហួសពេកតែម្ដង។ ជិតមានប្ដីសីទៅហើយប៉ុន្តែមុខមិនព្រមរីកសោះ។
- - ចុះកូនប្រសារលោកស្រីជានរណា (សំលេងមួយបន្លឺឡើងនៅក្បែរលោកស្រីយ៉ារុម។
- - ឱ!. គេនោះជាអនាគតវេជ្ជបណ្ឌិត។គេរៀនបានពីរ ឆ្នាំមកហើយ នៅមហាវិទ្យាល័យផ្នែកវិជ្ជាពេទ្យ។ គឺលោកចំរើនណាយាយ អាយុគេតែម្ភៃពីរឆ្នាំប៉ុណ្ណោះទេ!
- យី!.. នៅក្មេងណាស់ហ្ន៎ហើយរៀនបានម្លឹង!!
រ័តនា នាងព្រឺក្បាលខ្ញាក ដោយបានលឺឈ្មោះចំរើន ភ្ជាប់ជាមួយនឹងពាក្យវេជ្ជបណ្ឌិតផង។ នាយវ៉ាន និង នាយសៅញាក់មុខដាក់គ្នា៖ «អីយ៉ា! មិនស្រួលទេ! អេទុឌីយ៉ង់ផងវើយ»។
រ័តនា ទន់ខ្លួនរវើយ ផ្ដេកក្បាលប៉ផ្ងក់នឹងជញ្ជាំង ជើងនាងសណ្ដូកលើរនាបដោយគ្មានសណ្ដាប់ធ្នាប់។ មាត់នាងហាពាក់កណ្ដាល ល្មមសត្វរុយហើរចូលបាន។ ចំណេកខ្លួននាង «រលួយស្មោះ» ដូចជា«វត្ថុរាវ» រ័តនា ខំធ្វើរិកពាស្រួលបួលបន្ដិចទៅកូន ខំញញឹមបន្ដិចឡើង កូនចង់ធ្វើអោយម្ដាយរយះដើមទ្រូងស្លាប់ដោយសារកូនរឺ?។ នេះជាសំលេងដែលម្ដាយនាងអោនខ្សិបដល់ត្រចៀកនាង។ លឺដូច្នោះរ័តនាងើបឡើងយ៉ាងរហ័ស ដៃនាងញ័ររន្ធត់។ នាងភ័យណាស់ ខ្លាចក្រែងមាតានាងស្លាប់ដោយសាររូបនាង ព្រោះម្ដាយនាងមានជំងឺបេះដូងផង។ នាងខំប្រឹងញញឹមដោយអត់ធ្មត់ ដើម្បីអោយដូចគេអែង អោយដូចជាមនុស្សធម្មតា ប៉ុន្ដែនាងញញឹមពុំកើតប្រែក្លាយទៅជាពេបគួរសង្វេគ។ ក្បាលនាងផ្ដេកទៅសន្សឹមលើជញ្ជាំងទូក។ នាងក្លាយទៅជាវត្ថុរាវឡើងវិញ។ រ័តនា ស្រាប់តែមិនមែនជាមនុស្ស។
នាងបាត់សតិ។ តើម្ដាយនាងនៅក្បែរនាងរឺ? នាងអិតដឹង។ តើគាត់មានជំងឺខ្សោយបេះដូង ហើយអាចស្លាប់ភ្លាមៗ បានរឺ បើសិនជានាងធ្វើអោយគាត់លំបាកចិត្ដខ្លាំង?
នាងអិតដឹង .. ព្រោះនាងជា «វត្ថុ» រាវ។ វត្ថុពុំចេះគិតដូចជាមនុស្សទេ។ ក្នុងខ្លួននាងគឺហាក់ដូចជីវិតនោះរត់បោលចេញ។ នាងគេងនោះហើយក៏បណ្ដោយអោយជីវិតរត់ចេញទៅ... ហើយនាងអិតធ្វើអ្វីទាំងអស់... ទប់ធ្វើអ្វី?
រ័តនា នាងនៅដឹងខ្លួនតែមួយគត់ គឺ មានកំលាំងអ្វីមួយដ៏ស័ក្ដិសិទ្ធិ មកសង្កត់អង្គកាយនាងទាល់តែសំប៉ែតដូចនំចាក់ចុល ប្របនឹងរនាបទូក។ សូមមិត្ដជួយមើល នេះហើយគេហៅថាមនុស្សស្លាប់ពាក់កណ្ដាល។ គេដកយកដួងកែវនាងទៅណាបាត់។ ព្រលឹងនាងឋិតនិតនៅជាប់នឹងសង្សារនាងអែភ្នំពេញអែណោះ «បងសារ៉ាក់! បងសារ៉ាក់! បងនៅអែណា? ម្ដេចបានអូនមើលបងពុំឃើញអញ្ចឹង! គេបង្ខំនាងអោយមកកោះលួង ដើម្បីអោយនាងរៀបការជាមួយប្រុសម្នាក់ទៀត។
ទូកដររសាត់មកស្មើទន្ទឹម នឹង កោះសំរ៉ោងហើយ។ ទិដ្ឋភាពដ៏ស្រស់ត្រចង់ វាលដែលមានជំរេចុះមកមាត់កំពង់ ហើយដែលមានកំរាលស្មៅចិញ្ចៀនពណ៌បៃតងខ្ចី ព្រឹក្សាគ្រប់មុខដែលដុះរហង់ប្របៗគ្នា មាន គ រិស្សី ស្វាយ ត្របែក ក្រូច ធ្វើអោយយើងត្រេកត្រអាលជាខ្លាំងក្នុងការទស្សនា ទេ តែរ័តនាប៉ុណ្ណោះ។
ចំពោះនាងកញ្ញា ទេសភាពដ៏វិចិត្រនេះគឺជាទេសភាពស្លាប់។ ពិភពលោកទាំងមួល ខ្វះតែ «សារ៉ាក់មួយ» នឹង ក្លាយទៅជាភពខ្មោច ទៅជាវត្ថុអរូបីយ៍ បើផែនដីលែងវិល ព្រះសុរិយាលែងរះ រឺ ក៏មេឃភ្លូកក្រឡាប់ដោយមានផ្ទុះសង្គ្រាមលោកលើកទីបី បេះដូងរ័តនាគ្មានក្ដៅ គ្មានត្រជាក់ គ្មានព្រឺស្ញើបអ្វីទាំងអស់។ ចំពោះនាងពាក្យទាំងនេះ «មិនដឹងជាសរសេរយ៉ាងម៉េចទេ?(១)»។ ចក្ខុរ័តនា ងាកចំទៅម្ដាយនាង បន្ទាប់មក ទៅអ្នកដំណើរអែទៀត ទៅសិស្សវិទ្យាល័យ ទៅទូកដរដែលរអិលលើរលក ទីបំផុតទៅទិដ្ឋភាពនៃចុងកោះសំរោង ហាក់ដូចជាចង់សួរខ្លួននាងថា៖ «តើដុំរវើកអស់ទាំងនេះ គេសរសេរយ៉ាងដូចម្ដេចដែរ?»។ ឱ!.រ័តនាចេះសរសេរតែឈ្មោះរបស់សារ៉ាក់មួយប៉ុណ្ណោះ «បងសារ៉ាក់! បងសំលាញ់ ថ្មើរណេះបងកំពុងធ្វើអ្វី? តើបងស្វែងមកតាមអូនរឺទេ? បងនៅកន្លែងណា? តើបងបានទទួលសំបុត្រអូនទេ សូមបងមកជួយពង្រត់អូនអោយឆាប់ណ៎ាបងណ៎ា»
រ័តនារសេះរសោះដៃជើង ដូចមនុស្សគ្មានឆ្អឹង។ «អញគ្មានកំលាំងសប្បាយដូចគេទេ។ បើគេមិនសុខចិត្ដ នរណាយកអញទៅធ្វើអីយកទៅ»។
សូមមិត្ដជួយវិនិច្ឆ័យមើល តើសេចក្ដីស្នេហាធំជាងសេចក្ដីស្លាប់មែនទេ? រ័តនានាងស្រលាញ់សង្សារនាងស្មើជីវិត។ សារ៉ាក់ជាកំពូលបរុសកំសត់ម្នាក់ ដែលស្អប់ខ្ពើមទ្រព្យសម្បត្ដិ បុណ្យសក្ដិ កិត្ដិយស ជាពិសេស គឺ ស្អប់ខ្ពើមកូនក្រមុំអ្នកមានតែម្ដង។ រ័តនានាងបានតស៊ូហួសនិស្ស័យ ដើម្បីទាញចិត្ដសារ៉ាក់អោយទោទន់មកលើរូបនាង ដើម្បីសារ៉ាក់ប្រតិព័ទ្ធលើសុភមង្គលជីវិតឡើងវិញ។ លុះនាងកញ្ញាបានទទួលជោគជ័យ លើចិត្ដប្រុសសំលាញ់នាងដូចបំណងហើយ ស្រាប់តែនាងពើបប្រទះ នឹង ឧបស័គ្គមួយទៀតដ៏ធំធេង និង យ៉ាងរឹងប៉ឹង៖ គឺគ្រួសារនាង នេះហើយ «សំណើចចំអកនៃព្រហ្មលិខិត»។
សូមមិត្ដចោលភ្នែកក្រលេកមើលវិបត្ដិស្នេហានេះតាំងពីដើមមកវិញ តាំងពីកាលពន្លកស្នេហ៍បានចាប់ដួចដុះឡើងរវាងរ័តនា និង សារ៉ាក់។ កាលបីខែមុន គឺខែមករា ឆ្នាំ១៩៦៣
(១) ពាក្យនេះ មាន័យថា «អិតផ្លូវទេ កុំសង្ឃឹម
(២) មិនដឹងជាមានន័យយ៉ាងម៉េចទេ។ ប្រយោគ «មិនដឹងសរសេយ៉ាងម៉េច» នោះសិស្សវិទ្យាល័យច្រើននិយមយកមកផ្ទុញផ្ទាល់គ្នាលេងជាពិសេសគឺសិស្សនៅវិទ្យាល័យកំពង់ចាមនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៣