រឿងចរិតខ្មែរ
ដោយប៊ុណ្ណចន្ទ ម៉ុល
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
©រក្សាសិទ្ធិគ្រប់យ៉ាង
****************************************
សូមរង់ចាំអាន រឿងគុកនយោបាយ
២ -ការបង្គើតឥស្សរៈ
ថ្ងៃចន្ទ ទី29.កក្កដា 2013.ម៉ោង 20:27
ខ្ញុំបានមកស្នាក់នៅនិងមាខ្ញុំ ប៉ុក គុណ ហៅតាត្រលាច ហើយបានផ្សាយគំនិតអំពាវនាវ សុំអោយអ្នកស្ម័គ្រចិត្ដ ចូលរួបរួមផង ក្នុងការបង្កើត ក្រុមខ្មែរតស៊ូមួយក្រុម អោយឈ្មោះថា «ខ្មែរឥស្សរៈ» ពាក្យថា «ឥស្សរៈ» នេះជាភាសាបាលីដែលអោយន័យថា ធំ មិនកញ្ជះគេ, ជាអ្នកជា... ដូច្នេះ «ខ្មែរឥស្សរៈ» គឺក្រុមខ្មែរដែលជាម្ចាស់លើខ្លួនឯង គ្មាននៅក្រោមអំណាចអ្នកណា ជាខ្មែរមានឯករាជ្យ មានសេរីភាព មានសិទ្ធគ្រប់ គ្រាន់ជាខ្មែរ។
នៅទីនោះ មិនជាយូរ ក៏បានទទួលមិត្ដភក្ដិ និងអស់លោកជាច្រើនរូបដែលមានគំនិតតស៊ូដែរ ហើយដែលទើបតែភៀសចេញពីភ្នំពេញមក បានស្ម័គ្រចិត្ដមករួបរួម នឹងខ្ញុំព្រមទាំងមាខ្ញុំ។ ខ្ញុំសូមរំលឹកនាមអស់លោកទាំងនោះខ្លះដែលខ្ញុំបាន ចាំគឺឈ្មោះ៖
- ហែម សាវាង,
- ហែម សាវាត,
- សារូ,
- ម៉ីផូរ,
- ទ្រង់ចន្ទរង្សី,
- ឈៀង,
- ចន្ទ តោត្រេស,
- ផាន សាយ,
- រស់ យឺន,
- ហូ,
- អ៊ុក សាន,
- ខាន,
- ពុំ,
- ភោគ នី...
- និងមានអស់លោកជាច្រើនទៀត ដែលខ្ញុំភ្លេចនាមពុំបានរាប់ក្នុងទីនេះ (សូមអភ័យទោស)។
មាខ្ញុំបានជួលផ្ទះគេមួយនៅម្ដុំវត្ដសង្កែ ជូនក្រុមទាំងអស់នៅ ព្រមទាំងបានចំណាយប្រាក់ចិញ្ចឹមបាយទឹករហូតមក។ ហើយមាខ្ញុំបានទៅបាងកក គិតគូរនឹងរដ្ឋាភិបាលថៃសូមអោយគេជួយយើង ទាំងផ្លូវចិត្ដនិងសំភារៈ។
មួយខែក្រោយមក ការទាក់ទងនោះអោយផលឡើងគឺ រដ្ឋាភិបាលថៃ បានអនុញ្ញាតអោយបើកកន្លែងមួយនៅឃុំអន្លង់វិលចំងាយប្រមាណ ជា ៥គម ពីក្រុងបាត់តំបង។ យើងក៏មានលទ្ធភាព និងបង្កើត «ខ្មែរឥស្សរៈ» នៅឆ្នាំ ១៩៤៦។ មុនដំបូង យើងរួបរួមគ្នាល្អណាស់ ប្រមូលអ្នក ស្ម័គ្រចិត្ដឯទៀតជាអ្នកស្រុក អោយមកហាត់រៀនបានប្រហែលមួយរយនាក់។ បានប្រហែលពីរបីខែក្រោយមក បានបង្កើតអោយមានក្រុម ស៊ើបការ ការពារក្រុមឥស្សរៈ ត្បិតពេលនោះរាជការបារាំង-ខ្មែរ បានប្រុងចូលកាន់កាប់ខេត្ដបាត់ដំបងវិញហើយ។ រាជការបារាំង-ខ្មែរចាត់ អោយស៊ើបការរកឥស្សរៈ ដូច្នេះ យើងត្រូវបង្កើតក្រុមស៊ើបទល់វិញ។ ការបង្កើតនេះហើយ ដែលនាំអោយល្អក់កករ គំរោងការខ្លះ ពីព្រោះ ក្រុមស៊ើប នេះ ខ្លះមានរឿងផ្ទាស់ខ្លួន នឹងអ្នកដទៃ ក៏តាំងបង្កាច់បង្ខូចគេនាំការនោះមកជំរាប ជាហេតុនាំអោយអ្នកធ្វើការខាងលើ សំរេចការ អ្វីគ្មានប្រសិទ្ធភាពឡើយ។ ការទូលពិតបង្កាច់ត្រកូល ចង្អុលទោសគ្នានោះមានជាប្រក្រតី ដូចយ៉ាងមេក្រុមខ្លះ ដែលចាត់អោយទៅបង្ហាត់ បង្វឹកពលទានហានស្ម័គ្រចិត្ដនោះជាដើម។ មេបង្ហាត់នីមួយៗ បង្ហាត់មិនបានយូរទេ ចេះ តែមានរឿងខុសគ្រប់យ៉ាង ខ្លះកូនទានហានមិនពេញ ចិត្ដ ព្រោះត្បិតធ្វើតាមវិន័យពេក ខ្លះដូច្នេះ ខ្លះដូច្នោះ លឺតែពាក្យ រិះគន់និន្ទាខ្សឹបខ្សៀវគ្នាជារឿយៗ។ ម្យ៉ាងទៀត ទាហានខ្មែរដែលរត់មកពីភ្នំ ពេញទាំងប៉ុន្មាន សុទ្ធសឹងតែពួកក្រុមហៃហូទាហានជប៉ុន។ របៀបហាត់នៃទាហានជប៉ុនជំនាន់នោះ គឺព្រឹកម៉ោង ៥ហាត់រត់ ៣-៤គ.ម យ៉ាងតិច រួចហើយហាត់លុតក្រាប របៀបយុទ្ធសាស្រ្ដជាងមួយម៉ោងទើបឈប់ នាំគ្នាទៅទទួលទានបបរពេលព្រឹក។ ធ្វើយ៉ាងនេះបានប្រមាណជា ១៥ ថ្ងៃ ២០ថ្ងៃក៏ទៅជាមានរឿងដែរ ដោយនាយទាហានរងចេះតែរអ៊ូរទាំថា ហាត់របៀបនេះមិនបានយូរទេ រត់លូនរាល់ព្រឹក គ្មានបានប្រយោជន៍ ទេនាំតែខាតពេល ហើយគ្មានកាំភ្លើង មួយដើមផង មានតែកាំភ្លើងឈើ មិនដឹងជា នឹងច្បាំងនឹងនរណាកើតទេ! ពាក្យទាំងនេះ មេក្រុមមិន ត្រឹមតែនិយាយជាមួយមេក្រុមគ្នាឯងទេ គឺថែមទាំងពោលនៅពេលដែលកូនទាហានកំពុងហាត់អស់កំលាំងថែមទៀត ជាហេតុនាំអោយកូន ទាហានជឿតាមអស់ទឹកចិត្ដតស៊ូទៅវិញ
នេះឯងជា «ចរិត» របស់ខ្មែរដែលគ្មានគិតមុខក្រោយអ្វីសោះ ចេះតែពោលផ្លូចៗ អោយតែរួចពីមាត់ ដោយសារតែហត់នឿយបន្ដិចបន្ដួចនោះ មិនដឹងថា ពុំនោលនោះនាំអោយខូចកំលាំងសាមគ្គីអ្វីទេ។
ម្យ៉ាងទៀតសម័យនោះ រាជការថៃគេបើកអំណាចអោយប្រមូលកូនទាហានដោយសំងាត់ មិនចង់អោយខ្ចរខ្ចាយ យើងមិនបានរក្សាការ សំងាត់នោះសោះ ចេះតែបញ្ចេញអោយគេឯងដឹងលឺ។ «ចរិត» យើងគឺដូច្នេះឯង ជំនុំគ្នាសុទ្ធតែថា ការសំងាត់ គ្មាននរណាដឹងលឺទេ លុះ ដល់ពេលចេញពីជុំនុំមកវិញ ក៏ស្រាប់តែការសំងាត់នោះដឹងលឺឡើងនៅក្រៅការប្រជុំតែម្ដង។
ចំណែករាការថៃវិញ លុះដឹងថា រាជការបារាំង-ខ្មែរមុខជាទាញយកខែត្របាត់ដំបងទៅវិញនោះ ក៏តាំងចាប់ផ្ដើមផ្ដល់អាវុធអោយខ្មែរឥស្សរៈ នេះ។ ជាដំបូងរាជការសៀមអោយមកក្រុមខ្មែរឥស្សរៈ មានកាំភ្លើងយន្ដមីទ្រីយើបួនដើម និងកាំភ្លើងមូស្កីតុងប្រហែលម្ភៃប្រាំដើម ហើយ មានកាំភ្លើងខ្លីបីបួនដើមថែមទៀត។
ហេតុអ្វីបានជាសៀមសុខចិត្ដផ្ដល់អាវុធអោយខ្មែរឥស្សរៈនៅពេលដែលខែត្របាត់ដំបង នឹងត្រូវបានមកខ្មែរវិញនោះ? ត្រង់នេះជារឿងមួយ ដែលយើងត្រូវគិត! គឺមកពីគេចង់ប្រើខ្មែរអោយបែរមុខ មិនតទល់ចំពោះតែបារាំងទេ គឺអោយតទល់ នឹងខ្មែរគ្នាឯងនោះថែមទៀត។ ប៉ុន្ដែយើង ពុំបានឆោតល្ងង់ ដល់ទៅយកអាវុធមកសំលាប់ខ្មែរគ្នាឯងទេ ប៉ុន្ដែយើងត្រូវតែទទួលយក យកមកបំរើគោលបំណងរបស់យើង គឺឈមមុខ ទល់តែនឹងពួកបារាំងតែមួយបក្សប៉ុណ្ណោះ។
ចំណែកកូនទានហានខ្មែរឥស្សរៈ កាលបើបានអាវុធខ្លះ ក៏កើតកំរើកចិត្ដគិតចង់ច្បាំង នឹងទ័ពបារាំងភ្លាមៗ ទោះបីហាត់រៀនវិជ្ជាយុទ្ធសាស្រ្ដ មិនសូវស្ទាត់ស្ទាញក៏ដោយ។ មួយថ្ងៃៗ ខ្ញុំទទួលពួកអ្នកមកសុំចេញច្បាំងនោះយ៉ាងធុញ ខ្ញុំតែងឃាត់ថា កុំអាលសិនចាំអោយយើងមានអាវុធ ច្រើនបង្គួរសិន ហើយចាំហាត់អោយស្ទាត់ជាងនេះបន្ដិចទៀតសិន។ ឯចំណែកមាខ្ញុំ ប៉ុក គុណ ហៅតាត្រលាចនោះវិញ ក៏ឡើងចុះក្រុងបាង កកញឹកញាប់ រាជការខាងសៀមឃើញឯងទៅងោចៗពេក ក៏អោយកាំភ្លើងហាសិបដើមមកទៀត។
សុំអោយអ្នកអានយល់ថា សៀមប្រុងតែអោយទេ ពីព្រោះគេត្រូវការអោយខ្មែរច្បាំងនឹងខ្មែរ ប៉ុន្ដែដោយគេត្រូវលាក់គំនិតគេនោះផង គេត្រូវការអោយក្រុមឥស្សរៈយើង ដឹងគុណគេផង ដូច្នេះគេត្រូវតែតឹងតែងដូច្នេះឯង។ អោយមកធូរពេកដូចជាគេចង់អោយពេក។ នេះជា គំនិតសៀម! ហើយសម័យនោះ ១៩៤៦ មកដល់សម័យនេះ (ដែលខ្មែរយើងកំពុងទឹកចូលច្រមុះ) តើឃើញសៀមមានផ្ដល់អ្វីអោយយើង សំរាប់រស់ទេ?។
អីពីឈ្មោះដាបឈួន
កាលពីដើមដាបឈួននេះ ជានាយក្រុមនៃទាហានរបស់រាជការខ្មែរបារាំង ដែលច្បាំងនឹងសៀម។ កាលណោះរាជការសៀមចេះប្រើនយោ បាយលួងលោមឃោសនាថា អោយតែមេទាហាន នាយទាហានរង និងនាយក្រុមណាខាងខ្មែររត់ទៅចូល នឹងសៀម សៀមនឹងតំលើងសក្ដិ អោយធំលើសពីនៅខ្មែរទៅទៀត។ ឈ្មោះដាបឈួន កាលបើបានស្ដាប់ ឃោសនានេះ ដោយចង់បានសក្ដិយសខ្ពស់ជាងនេះ ក៏តាំងដំក្បាល រត់ចូល នឹងទាហាសៀមតែម្ដង។ ខាងទាហានសៀម ទទួលរាក់ទាក់ ហើយសន្យា នឹងដាបឈួនថា មិនអីទេ នឹងបំពាក់សក្ដិធំជាងនៅជាមួយ ទាហានខ្មែរ គឺអោយបានពាក់សក្ដិ១។ ដាបឈួនមានអំណរណាស់ នឹកសង្ឃឹម ហើយរង់ចាំទទួលឋានៈនោះរហូតចប់សង្គ្រាមខ្មែរថៃទៅ។ ថ្ងៃ ក្រោយមករាជការសៀម ប្រើដាបឈួនអោយមករក្សាភូមិត្រង់ម្ដុំស្វាយចេកដែលកាលនោះជាទល់ដែនខ្មែសៀម។ ដាបឈួនរង់ចាំសក្ដិ ដែលសៀមបំពាក់នោះអស់កាលដ៏យូរ គ្មានឃើញនាយទាហានសៀមណា មកជួបនិយាយពីរឿងសក្ដិយសអ្វីសោះ ទើបភ្ញាក់ខ្លួនថា អោ! អញចាញ់បោកសៀមទេតើ! ប៉ុន្ដែដាបឈួន គ្មានផ្លូវនឹងគេចទៅណារួចទេ រត់ចូលមក ខាងរាជការខ្មែរវិញ ត្រូវគេបាញ់ចោល ម៉្លោះហើយ សុខចិត្ដខំទ្រាំបំរើសៀមតទៅ តែព្យាយាមថាត្រូវតែរត់ថ្ងៃណាមួយ។
និយាយពីខាងទ័ពខ្មែរឥស្សរៈយើងឯនេះវិញ កំពុងតែគៀរគររកគ្នាអោយបានច្រើន លុះស៊ើបដឹងថា ដាបឈួនឯណោះមានសេចក្ដីតូចចិត្ដ នឹងសៀម កំពុងតែរកច្រកចេញពីទ័ពសៀម ក៏ចាត់គ្នាអោយទៅទាក់ទងនិងដាបឈួន អោយដាបឈួនចូលមករួបរួមនឹងខ្មែរឥស្សរៈវិញម្ដង។ ដាបឈួនមានអំណរណាស់ ព្រោះនៅជាមួយសៀមនោះ ដាបឈួនមានសេចក្ដីអត់ឃ្លាន លំបាកវេទនាជាទីបំផុត ហើយក្នុងចិត្ដក៏ឈឺចាប់ រាល់ថ្ងៃផង លុះដល់ត្រូវយើងហៅអោយមករួបរួមដូច្នេះ ដាបឈួន ក៏ដូចជាបានរបូតពីខ្នោះឃ្នាង។ គាត់ក៏នាំប្រពន្ធគាត់ និងកូនប្រុសមួយ(១) ភៀសចេញពីស្វាយចេក គាត់មករកក្រុមយើងនៅអន្លង់វិលតែម្ដង។
ខ្ញុំមិនពន្លើសទេ ដោយគាត់ត្រូវការអោយខ្ញុំសង្គ្រោះខ្លាំងពេក គាត់លូនសំពះខ្ញុំអំពីចំងាយ ព្រោះគាត់ដឹងថា គឺខ្ញុំនេះហើយជាមេកោយម្នាក់ របស់ក្រុមឥស្សរៈ គាត់មកជិតក៏និយាយអង្វរដោយលើដៃប្រណម្យជាប់ថា សូមលោកម្ចាស់មេត្ដាអនុញ្ញាតអោយខ្ញុំបាទបានមកនៅជ្រក កោន និងបំរើបក្សពួកលោកម្ចាស់ផង! ខ្ញុំបាទសូមសន្យាថា នឹងបំរើបក្សលោកម្ចាស់ ដោយសេចក្ដីស្មោះត្រង់ជាទីបំផុត អោយខ្ញុំបាទស្បថ ជូនលោកម្ចាស់ក៏ស្បថដែរ ខ្ញុំបាទមិនក្បត់លោកម្ចា ស់ទេ!។
ពាក្យនេះដាបឈួន ដាក់ខ្លួនទាបពេកណាស់ ដែលខ្ញុំមិនចង់លឺពាក្យនេះផងទេ។ ខ្ញុំប្រញាប់អោយគាត់ងើបឡើងឈរ អោយត្រង់ខ្លួនធម្មតា ខ្ញុំនិយាយថា សូមលោកកុំទុកខ្ញុំជាមនុស្សធំខ្ពស់អី សូមទុកជាមិត្ដម្នាក់ទៅចុះ លោកមកនេះខ្ញុំអរពេកហើយ ព្រោះយើងនឹងបានរួមគ្នាធ្វើការ តស៊ូតទៅទៀត! ឯការស្មោះត្រង់នោះ ខ្ញុំរិតតែអរណាស់ព្រោះក្រុម យើងត្រូវការនូវចិត្ដបែបនេះ! យើងអត់ឃ្លានមានក្រយ៉ាងដូចម្ដេច ដូចៗ គ្នា! លោកថយទៅ នឹងគ្នីគ្នាខ្ញុំចុះ!។ ដាប ឈួន បន្ទន់ខ្លួនសំពះខ្ញុំសឹងបាក់ខ្នងថយទៅវិញ។ ប៉ុន្ដែអនាគតដាបឈួនបានធ្វើយ៉ាងណា ចំពោះខ្ញុំវិញ នោះ អស់លោកអ្នកនឹងបានឃើញ បានជ្រាបនៅពេលក្រោយ។ អំពើរបស់គាត់នោះហើយដែលខ្ញុំចងចាំអស់មួយជីវិត ហើយដែលតែងថ្ងូរ រហ៊ឹះថា នេះហើយចរិតខ្មែរ ...។
១ = កូនប្រុសនោះសព្វថ្ងៃនៅប្រទេសឥណ្ឌា។