ដំណើរទៅកាន់វាលមរណ
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
ដោយ កែវ ឈុន
****************************************
ជោគវាសនា របស់សមេ្តច សីហនុ 1976 (ត)
វិទ្យុអាស៊ីសេរី 20070801 ដោយ ដោយ ជីវិតា
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី27.ឧសភា 2023.ម៉ោង 8:17
ថៃ្ងទី 2 ខែមករា ឆ្នាំ1979 ខណកងទ័ពវៀតណាម ចំនួន 12 កងពលធំ វាយសម្រុក យ៉ាងខ្លាំងក្លា ពីគ្រប់ទិសទី តម្រង់មកទីក្រុងភ្នំពេញ មេដឹកនាំខែ្មរក្រហម បានជម្លៀស សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ និង សមាជិក រាជវង្សានុវង្សទៅកាន់ស្រុកស៊ីសូផុន ខែត្របន្ទាយមានជ័យ ជិតព្រំដែនថៃ។ បីថៃ្ងក្រោយមក គឺនៅថៃ្ងទី 5 ខែមករា នៅសល់តែ 2ថៃ្ងទៀតប៉ុណ្ណោះ មុនពេលកងទ័ពវៀតណាម ដណ្តើមបាន ទីក្រុងភ្នំពេញ សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ និង ព្រះញាតិវង្ស ត្រូវបានខែ្មរក្រហម ដឹកត្រឡប់ពីភូមិភាគពាយ័ព្យ មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញវិញ។
ខៀវ សំផន ប្រធានគណប្រធានរដ្ឋ នៃ របប កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានទូលថ្វាយ សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ ថា កងទ័ពកម្ពុជា បានរុញច្រាន កងទ័ពវៀតណាម ឲ្យថយក្រោយវិញហើយ។ ការលួងលោមរបស់ ខៀវ សំផន ពុំបានធ្វើឲ្យព្រះហឫទ័យ របស់ព្រះអង្គបានធូស្រាលឡើយ។ ព្រះអង្គ បានឈេ្វងយល់ថា ការទូលថ្វាយនោះ មិនពិតទេ ពីព្រោះព្រះអង្គ បានឮស្នូរអាវុធ ប៉ះទង្គិចគ្នា ខិតចូលមកកាន់តែជិតហើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលយាងមកដល់ ទីក្រុងភ្នំពេញ នាល្ងាចថៃ្ង ទី 5 ខែមករា ឆ្នាំ 1979 នោះ ព្រះអង្គ ត្រូវបានយាង ឲ្យចូលជួប ជាមួយ ប៉ុល ពត ដែលជានាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃរបប កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។ នោះជា លើកទីមួយហើយ ដែលសមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានជួបជាមួយ ប៉ុល ពត។ តាមពិតទៅ កាលពីឆ្នាំ 1973 ខណដែលព្រះអង្គ យាងទៅទតមើល តំបន់រំដោះ របស់ខែ្មរក្រហម ព្រះអង្គធ្លាប់បានជួប មេដឹកនាំខែ្មរក្រហ មួយរូបដែរ ឈ្មោះ សាឡុត ស ដែលជា មនុស្សតែមួយ ដែលព្រះអង្គបានជួបនៅពេលនេះ។
ក្នុងជំនួបជាមួយ ប៉ុល ពត លើកនេះ សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ មានការភ្ញាក់ផ្អើល ចំពោះ ភាពគួរសមរបស់ ប៉ុល ពត និង ការប្រើរាជស័ព្ទ ជាមួយព្រះអង្គ។
បើតាមលោក ណាយ៉ាន ចាន់ដា អ្នកនិពន្ធសៀវភៅ ឈ្មោះ "បងប្អូន ដែលជាសត្រូវ" ព្រះអង្គ បានមានបន្ទូលរំលឹកថា ប៉ុល ពត គឺជាមនុស្ស គំរោះគំរើយម្នាក់ ប៉ុនែ្ត គាត់ហាក់ដូចជាគ្មានចំណុចណាមួយ ស្អប់ខ្ពើមមកលើរូបខ្ញុំឡើយ គាត់ចេះសមែ្តងអាកប្បកិរិយាយ៉ាងសុភាព ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំ ទន់ចិត្ត ល្ងាចនោះ ខ្ញុំហាក់ដូចជាមិនជឿ ព្រះនេត្រឡើយ គឺជារឿងមិនគួរឲ្យជឿសោះ។
ចាប់ផ្តើមពីខែមេសា ឆ្នាំ 1975 មេដឹកនាំខែ្មរក្រហម បានអនុវត្ត ផែនការបដិវត្តន៍ សង្គមនិយម ដែលមានបំណង បង្កើតសង្គមខែ្មរមួយ ដែលតម្រូវឲ្យមនុស្សរស់នៅ ស្មើភាពគ្នា គ្មានវណ្ណជិះជាន់គេ និង គ្មានវណ្ណត្រូវគេជិះជាន់។ ដើម្បីសម្រេច គោលដៅនេះ ភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីឡើងកាន់អំណាច ខែ្មរក្រហម មិនអនុញ្ញតឲ្យ ប្រជាជនរស់នៅ ក្នុងទីក្រុង បំបាត់ការចាយលុយ វាយកមេ្ទចធនាគារជាតិ និង ដកហូត ទ្រព្យសម្បតិឯកជន ដែលមេខែ្មរក្រហម យល់ថា ទាំងអស់នេះ ជានិមិត្តរូប នៃ របបមូលធននិយម។
លោក គួច ធាវី សាស្រ្តាចារ្យវិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយ និង ប្រវត្តិសាស្រ្តខែ្មរ បានបនែ្ថមថា បដិវត្តន៍ ប៉ុល ពត គឺជាបដិវត្តន៍ ផ្តួលរំលំវណ្ណ អ្នកមាន វណ្ណរាជាធិបតេយ្យ អូសរដ្ឋយក គឺដើម្បីវណ្ណប្រជាកសិករ។ ដូចេ្នះ នៅពេលដែលគាត់ រឹបអូសយក គាត់ធ្វើជា តូបនីយកម្ម សង្គមនិយម គឺប្រមូលដាក់រដ្ឋ។ ពេលដែលគាត់ វ៉ៃផ្តួល វណ្ណមួយ វណ្ណអ្នកមាន ហើយរឹបអូសទ្រព្យគេ គេប្រឆាំង ប្រតិកម្ម នឹង របបហ្នឹង ព្រោះនយោបាយ សង្គមនិយម គឺប្រមូលទ្រព្យទាំងអស់ ដាក់ជា របស់រដ្ឋ។ នៅស្រុក សង្គមនិយមទូទៅ អ៊ីចឹង។ ហើយវណ្ណដែលត្រូវគេ រឹបអូសយក ទ្រព្យហើយ វណ្ណហ្នឹង ប្រឆាំងអ៊ីចឹង ត្រូវកមេ្ទចមនុស្ស ចេញពីវណ្ណហ្នឹងចោល។
ដើម្បីធ្វើឲ្យ បដិវត្តន៍សង្គមនិយមមួយ កាន់តែបរិសុទ្ធ ផូរផង់នោះ ខែ្មរក្រហម តម្រូវឲ្យជម្រុះចោល នូវ ពាក្យពេចន៍ ភាសានិយាយស្តី ដែលបានប្រើប្រាស់ ដោយរបបមុនៗ។ ចមៀ្រង តូរ្យតន្រ្តី និង វប្បធម៌ ដែលបាន បង្កើតឡើង នៅក្នុងសម័យមុន ត្រូវខែ្មរក្រហម ហៅថា ជាកមែ្អល នៃ ពួកប្រតិកិរិយា នៃ សង្គមចាស់ ត្រូវបានហាមឃាត់ជាដាច់់ខាត។
ខែ្មរក្រហម បានដាក់ចេញពាក្យស្លោកមួយថា "លុបបំបាត់ចោល កំអែល ពួកចក្រពត្តិ សក្តិភូមិ ប្រតិកិរិយា" "ត្រូវជម្រុះពាក្យចក្រពត្តិចោល" "បេ្តជ្ញាជម្រុះ និង កមេ្ទច របបចក្រពតិ្ត សក្តិភូមិ និង អភិជន ដែលសុទ្ធតែជា ប្រតិកិរិយា" ជាដើម។
ពាក្យពេចន៍ដែលឆ្លុះបញ្ចាំង អំពីការរស់នៅ ស្មើភាពគ្នានៅក្នុងសង្គម ត្រូវបានដាក់បង្ខំ ឲ្យប្រើដូចជាពាក្យមិត្ត ឬ សមមិត្ត ជាដើម ដែលត្រូវតែប្រើ សូម្បីតែ នៅក្នុង រង្វង់គ្រួសារ ក៏ដោយចុះ ដូចជា មិត្តពុក មិត្តម៉ែ មិត្តបង មិត្តប្អូន និង សមមិត្តបង សមមិត្តប្អូន ជាដើម។ អៀង សារី ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និង ជារដ្ឋមន្រ្តី ក្រសួងការបរទេស នៃ របបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបាន ថ្កោលទោស វណ្ណសក្តិភូមិ ដែលជាវណ្ណតំណាងឲ្យ រាជានិយមផងដែរនោះ តែងហៅ ប៉ុល ពត ថា សមមិត្ត។
អៀង សារី បាននិយាយថា ក្នុងសង្គម ចក្រពត្តិនិយម ពាក់កណ្តាលអាណានិគមនិយម ពាក់កណ្តាល សក្តិភូមិ ដែលជា សង្គមជិះជាន់ ប្រជាជនក្រីក្រ មានតែ សិទ្ធិបម្រើគេ ធ្វើខ្ញុំគេ លក់ខ្លួន និង លក់កម្លាំងឲ្យគេ។ ក្នុងដំណាក់កាលថ្មី នៃ បដិវត្តន៍ របស់ខ្លួន បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា កសាងប្រទេស ដោយឯករាជ្យ ម្ចាស់ការ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ក្រោមការដឹកនាំ ដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់សមមិត្តលេខា ប៉ុល ពត។
សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានមានព្រះរាជបន្ទូលប្រាប់ លោក ណាយ៉ាន ចាន់ដា ថា អៀង សារី ពុំបានប្រើរាជស័ព្ទ ជាមួយព្រះអង្គទេ អៀង សារី បានបដិសេធ មិនប្រើប្រាស់រាជស័ព្ទ ជាមួយខ្ញុំទេ។ សម្រាប់គាត់ ខ្ញុំគឺជាប្រជារាស្រ្តម្នាក់ ដូចគ្នា នឹង ប្រជារាស្រ្ត ដទៃៗទៀតដែរ។
សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានមានព្រះរាជបន្ទូល ទៀតថា នៅក្នុងគ្រានោះ បើទោះជា ខៀវ សំផន ប្រកាន់ជំហរ ស្មើភាពគ្នា ក៏ដោយ ខៀវ សំផន តែងប្រើរាជស័ព្ទ ជាមួយ ព្រះអង្គ ជានិច្ច។ ហើយដូចគ្នា នឹង ខៀវ សំផន ដែរ ប៉ុល ពត បានប្រើរាជស័ព្ទ ក្នុងការសន្ទ្ទនា ជាមួយព្រះអង្គ នៅក្នុងល្ងាចថៃ្ងទី 5 មករានោះ។
ព្រះអង្គបានមានព្រះរាជបន្ទូល រំលឹកអំពីកិច្ចសន្ទា បែបលួងលោម របស់ ប៉ុល ពត ជាមួយព្រះអង្គដូចេ្នះថា ប៉ុល ពត បានពោលមកកាន់ខ្ញុំថា "ព្រះករុណា ជាអម្ចាស់ ខ្ញុំសូមអភ័យទោស ដែលទម្លាប់ឲ្យតែ ខៀវ សំផន ធ្វើជាតំណាង ចូលគាល់ព្រះអង្គ" គាត់ឱនគោរព ដៃប្រណម្យជាប់ និងបានប្រើប្រាស់ពាក្យ "ខ្ញុំ" តែមួយដងគត់ ប៉ុនែ្តច្រើនប្រើពាក្យថា ខ្ញុំព្រះករុណា ដូចគ្នានៅក្នុង ព្រះរាជវាំងអង់គេ្លសដែរ។ ទោះជាយ៉ាងណា ក៏ដោយ ខ្ញុំក៏មាន ការភ្ញាក់ផ្អើលដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពេលវេលារបស់មេដឹកនាំខែ្មរក្រហម សម្រាប់ប្រើប្រាស់ សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ បានមកដល់ ទៀតហើយ។ ក្នុងខណព្រះអង្គ ជួបជាមួយ ប៉ុល ពត នាល្ងាចថៃ្ងទី 5 ខែមករា ឆ្នាំ 1979 នោះ កងទ័ពវៀតណាម រាប់ម៉ឺននាក់ កំពុងវាយលុកកាន់តែខិតចូលជិត ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ទោះជាយ៉ាងនោះក្តី ប៉ុល ពត បានពោល អះអាងទៅកាន់ព្រះអង្គថា ជ័យជម្នះរបស់ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ លើកងទ័ពវៀតណាម ខិតជិតមកដល់ហើយ។
នៅពេលជាមួយគ្នានោះដែរ ប៉ុល ពត ក៏បានសុំឲ្យព្រះអង្គយាងទៅកាន់ទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីចេញ ព្រះភ័ក្រ្តការពារ កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ នៅចំពោះមុខអង្គការ សហប្រជាជាតិ ថ្កោលទោសអំពើឈ្លានពាន របស់កងទ័ពវៀតណាម មកលើទឹកដីកម្ពុជា។
រំពេចនោះ អៀង សារី ដែលមានវត្តមាន នៅក្នុងអង្គប្រជុំនោះដែរ បានពោលកាត់ថា ដោយសារតែយន្តហោះ ដែលត្រូវដឹកព្រះអង្គចេញទៅ មិនមានកៅអីទំនេរច្រើន មានតែ ព្រះមហេសី គឺអ្នកម្នាង ម៉ូនិច តែប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចរួមដំណើរជាមួយ ព្រះអង្គបាន។ សម្តីរបស់ អៀង សារី បានបង្កឲ្យមានការភ័យព្រួយ នៅក្នុងព្រះហឫទ័យ របស់សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ។ ព្រះអង្គក៏មានព្រះរាជបន្ទូល ដោយក្តីកង្វល់ទៅកាន់ ប៉ុល ពត ថា ឯកឧត្តម សូមអនុញ្ញាតឲ្យ បណ្តាសមាជិករាជវង្ស និង សហការីរបស់ខ្ញុំ បានចេញទៅ ជាមួយផង។
បើតាមលោក ណាយ៉ាន ចាន់ដា រំពេចនោះ ប៉ុល ពត បានងាក ទៅកាន់ អៀង សារី ហើយពោលថា ចូរសម្រួលថ្វាយព្រះអង្គផង។ ពេលនោះហើយ ដែលសមេ្តចព្រះ នរោត្តម សីហនុ មានព្រះហឫទ័យ ត្រេកអរយ៉ាងក្រៃលែង ហើយ មានព្រះរាជបន្ទូល ថែ្លងអំណរគុណ ដល់ ប៉ុល ពត យ៉ាងញាប់ព្រះឱស្ថ ឬ ញាប់មាត់។
សមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ និងសមាជិក រាជវង្សានុវង្ស ដែលនៅជុំជាមួយ ព្រះអង្គ ត្រូវបានបញ្ជូនចេញពីប្រទេសកម្ពុជា នៅថៃ្ងទី 6 ខែមករា ឆ្នាំ 1979 តាមជើងយន្តហោះមួយ ជាមួយបុគ្គលិកស្ថានទូតចិន។
ទំនាក់ទំនង និង មិត្តភាពដ៏ល្អផ្ទាល់ខ្លួន របស់សមេ្តចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ជាមួយមេដឹកនាំ ប្រទេសកុម្មុយនីស្ត មានចិនក្រហម និង កូរ៉េខាងជើង ទំនងជា បានជួយសសង្គ្រោះជីវិតរបស់ព្រះអង្គ ពីការធ្វើគត់ របស់មេដឹកនាំខែ្មរក្រហម។
ក្រោយមក ព្រះអង្គធ្លាប់បានរំលឹក លើកសរសើរដល់ប្រទេសចិន និង ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដូចេ្នះថា មានប្រទេសបី ដែលខ្ញុំស្រឡាញ់ ទីមួយ កូរ៉េខាងជើង ទីពីរ ចិន ចិនប្រជាមានិត មិនមែនតៃវ៉ាន់ទេ ទីបី ខ្ញុំស្រឡាញ់ បារាំងសែស។ ប៉ុនែ្ត ខ្ញុំជាមួយ នឹង កូរ៉េ ក៏ដោយ ជាមួយ នឹង ចិន ក៏ដោយ ជាមួយបារាំង ក៏ដោយ ខ្ញុំមិនបម្រើប្រយោជន៍ខ្លួន ជាដាច់ខាត។ ខ្ញុំស្រឡាញ់លោក គីម អ៊ីលស៊ុង ជាងគេ ពីព្រោះលោក គីម អ៊ីលស៊ុង គ្មានប្រយោជន៍ យុទ្ធសាស្រ្ត គ្មានប្រយោជន៍ សេដ្ឋកិច្ច គ្មានប្រយោជន៍អ្វីទេ នៅស្រុកខែ្មរ។
វាទំនងជាគ្មានផ្លូវសោះឡើយ ដែលថា ពួកខែ្មរក្រហម ធ្លាប់គិតដោះលែងព្រះអង្គចេញពី ការឃុំឃាំងក្នុងផ្ទះ ឬក៏ អនុញ្ញាតឲ្យព្រះអង្គ មានតួនាទីនយោបាយ ណាមួយនោះ។
ថៃ្ងទី 7 មករា ឆ្នាំ 1979 គឺមួយថៃ្ង ក្រោយពីព្រះអង្គ ចាកចេញពី ប្រទេសកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅកាន់ទីក្រុងញូវយ៉ក កងទ័ពវៀតណាម អមទៅដោយ កងទ័ពរណសិរ្សសាមគ្គី សង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា បានចូលកាន់កាប់ ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ពួកមេដឹកនាំ ខែ្មរក្រហម និង ពលទាហាន បានគេចទៅបោះជំរុំ នៅតាមព្រំដែន ខែ្មរ-ថៃ។
ភាគ 15, ផែនការ4ឆ្នាំ និង មហាលោតផ្លោះ របស់កម្ពុជា
20070802
អាស៊ីសេរី ដោយ ឡេង ម៉ាលី វិទ្យុ
ពាក្យពីរម៉ាត់ ដែលត្រូវបានប្រើជាញឹកញាប់ ដោយរបប កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ ខែ្មរក្រហម គឺពាក្យ "ឯករាជ្យ" និង "ម្ចាស់ការ"។ "ឯករាជ្យ" ប្រហែលជាមានន័យថា កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ មានឯករាជ្យ ពីពួកបរទេសហើយ ជាពិសេស ឯករាជ្យពីវៀតណាម។ "ម្ចាស់ការ" មានន័យថា ឥឡូវ ប្រជាជនកម្ពុជាសាមញ្ញ លែងត្រូវគេជិះជាន់កេងប្រវ័ញ្ចទៀតហើយ ហើយគេជាម្ចាស់ លើជោគវាសនា និង ប្រទេសជាតិ របស់ខ្លួន។ គេអាចធ្វើជាម្ចាស់លើសេដ្ឋកិច្ច របស់ជាតិ ដោយការបងែ្វរ មហាកម្លាំងបដិវត្តន៍ និង ឆន្ទសមូហភាព ឆ្ពោះទៅរក កំណើនផលិតកម្មកសិកម្ម ។
ការដាក់បញ្ចូលគ្នានូវពាក្យ "ឯករាជ្យ-ម្ចាស់ការ" បានសេចក្តីថា លះបង់ចោល អតីតកាល ហើយត្រួតត្រាលើអនាគត ដែលជារបៀបវារមួយ ទាក់ទាញ សតិអារម្មណ៍ យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះ ប្រជាជនកម្ពុជាកេ្មងៗ ហើយក្រីក្រ ក៏ដូចជាសមាជិក របស់បក្ស កុម្មុយនីស្តកម្ពុជា ផ្ទាល់ដែរ។ កម្មវិធីស្រដៀងគ្នានេះ ត្រូវបានគេដាក់ឲ្យ ដំណើរការ ក្នុងសហភាពសូវៀត នៅក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ 1930 និងនៅប្រទេសចិន ក្នុងទស្សវត្សរ៍ ឆ្នាំ 1960។ កម្មវិធីរបស់ចិន ដែលព្យាយាម ដាក់បញ្ចូល កសិកម្ម សមូហភាព ជាមួយការអភិវឌ្ឍ ឧស្សាហកម្មនោះ ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាជំហាន "មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យ"។ កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ បានខ្ចីឃ្លានេះ ពីប្រទេសចិន ដើម្បីពណ៌នាអំពី ផែនការ 4ឆ្នាំ របស់ខ្លួន។
លោក តាន់ ងួនអ៊ី ជាអ្នករួចជីវិតពីរបបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ បានចាប់អារម្មណ៍ ចំពោះពាក្យ "មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យ" កាលពីសម័យនោះ ដូចេ្នះថា មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យ មហារុងរឿង គេថា របស់គេហ្នឹង វាអស្ចារ្យ គ្មាននរណាដល់ទេ។ មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យហ្នឹង វាធំធេងណាស់ ធំជាងស្អីទាំងអស់។ គ្មាននរណាធំ គ្មាននរណា អស្ចារ្យ ដល់គេទេ។ អាហ្នឹង និយាយ ចង់បៀ្របថា របប របស់គេហ្នឹង គឺខ្លាំងជាងគេ។ គ្មានរបបណា ដូចគេទេ មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យហ្នឹង លោតផ្លោះមែន។ ធ្វើការអី ទាល់ដល់ម៉ោង 11 មកវិញ បបររាវកក្លូក។ ដេកតែមួយស្របក់ ក្រោកឡើងទៅទៀត។ យប់ទាល់តែ ម៉ោង 9 ម៉ោង 10 គ្មានម៉ោងសំរាកទេ។ សំរាកតិចតួច ទៅរើសជី តាមវាលស្រែ។ ថៃ្ង យប់ ក៏មាន ថៃ្ងរហូតម៉ោងស្អី ម៉ោងសង្គមនិយមយើង ហ្នឹងម៉ោងធ្វើការយប់ ដូចបុកអង្ករ បុកអីហ្នឹង។ ការងារហ្នឹង គេឲ្យកាប់ដី រែកដី គ្មានទំនេរទេ ជីកទាំងថៃ្ង ទាំងយប់ ហើយគ្មានឲ្យសំរាកទេ មហាលោតផ្លោះ មហាអស្ចារ្យគេហ្នឹង។
មុនពេលសរសេរផែនការ 4ឆ្នាំនេះឡើង អ្នកនាំពាក្យរបស់បក្សកុម្មុយនីស្តកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលរស់នៅក្នុង របប កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ មុខជាប្រមូល ផលស្រូវ 3តោន ក្នុង 1ហិកតា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ តួលេខនេះ មានចំនួនប្រហែល 3ដង លើសពី ទិន្នផលជាតិ ជាមធ្យម បើបៀ្របធៀប នឹង របបមុនៗ មុនបដិវត្តន៍។
ក្នុងការដាក់ចេញ នូវ ផែនការនេះ អ្នកនាំពាក្យ មិនបានគិតដល់ កត្តាបញ្ហានានា ដែលអាចជាឧបសគ្គ រារាំងមិនឲ្យសំរេច ផែនការនោះឡើយ។ បញ្ហាទាំងនោះ រួមមានកត្តាខុសគ្នា រវាងជីជាតិដី លទ្ធភាពទឹកស្រោចស្រព និង តំបន់ភូមិសាស្រ្តផេ្សងៗគ្នា ឬក៏មិនបានគិតថា ប្រទេសកម្ពុជា ទើបតែងើបពីសង្រ្គាមស៊ីវិល ដ៏ហិនហោច ខ្លោចផ្សារមួយ ដែលបានបំផ្លាញ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ របស់ប្រទេសខេ្ទចខ្ទី និង សំលាប់ ជីវិតមនុស្ស ប្រមាណ 3សែននាក់ឡើយ។
ក្នុងខ្លឹមសារសំខាន់បំផុត នៃ ផែនការ 4ឆ្នាំ ដែលបាន ពៀ្រងឡើង ដោយគណមជ្ឈិមបក្ស បានព្យាយាម ធ្វើយ៉ាងណា ឲ្យបានសំរេច ដល់គោលដៅ សង្គមនិយម ដោយធ្វើ សមូហភាវូបនីយកម្ម សេដ្ឋកិច្ចទាំងស្រុង ដោយចំណាយលុយ ដែលបានមកពីការនាំចេញកសិផល ទៅលើការពង្រីក វិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម ទាំងធុនស្រាល និង ឈានឡើងទៅធុនធ្ងន់។
ផែនការ 4ឆ្នាំ តំណាងឲ្យគំនិតជាក់លាក់បួនរបស់ ប៉ុល ពត គឺ សមូហភាពនិយម ឆន្ទបដិវត្តន៍ ឯករាជ្យអំណាច ពីខាងក្រៅ ហើយផ្តល់អំណាច ដល់អ្នកក្រ។ ក្នុងទស្សន របស់ ប៉ុល ពត ឯករាជ្យ-ម្ចាស់ការ នឹង លូតលាស់ចេញពី ឯករាជ្យសេដ្ឋកិច្ច ដោយផែ្អកលើ ធនធានរបស់កម្ពុជា ដែលគេស្គាល់ពីរ គឺកសិផល និង កសិករ។
នួន ជា ឬបងធំទីពីរ មានតួនាទីជាប្រធានរដ្ឋសភា ក្នុងរបប កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បានឲ្យ វិទ្យុអាស៊ីសេរីដឹងថា ការបង្កបង្កើនផលស្រូវ ឯករាជ្យ-ម្ចាស់ការ ជាកិច្ចការសំខាន់ និង បន្ទាន់ របស់រដ្ឋាភិបាល កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា ពេលនោះ យើងមានទស្សន យ៉ាងនេះ គឺថា យើងខំខ្លួនយើង ខ្លួនទីពឹងខ្លួន។ ជាសំខាន់ អ្វីដែលយើងពឹងខ្លួន យើងបាន យើងធ្វើ។ បើថាយើង អស់សមត្ថភាព ធ្វើហើយ សឹមយើងពឹងផែ្អក លើបរទេស សុំជំនួយបរទេស។ ក៏ប៉ុនែ្ត អ្វីដែលយើងធ្វើបាន យើងធ្វើទៅ វាជាកិត្តិយស របស់ជាតិយើង។ ដូចេ្នះយើងមានកសិករ 85% មានដីជីជាតិ រាប់លានហិកតា ចុះប៉ុណ្ណឹង យើងខំធ្វើស្រែ ចិញ្ចឹមខ្លួនមិនរស់ ឬយ៉ាងម៉េច? មើលប្រទេសខ្លះ ដូចជា ប្រទេសជប៉ុន ប្រទេសកូរ៉េអីហ្នឹង គេមានដី អែណាប៉ុន្មាន ប៉ុនែ្ត គំនិតដែលគេ កសាងប្រទេសគេបានទៅ មកពីគេ ពឹងផែ្អក ខ្លួនគេ។ មែនហើយ មានជំនួយពីបរទេសខ្លះ ក៏ប៉ុនែ្ត ចំពោះការដែលចាំបាច់។ មាគ៌ារបស់បក្ស កាលណោះ គឺថា ពាក្យស្លោកគឺថា "តស៊ូយូរអងែ្វង លំបាកវេទនា ខ្លួនទីពឹងខ្លួន ប្រាកដជាមានជ័យជម្នះ" ក៏ប៉ុនែ្ត រយវាខ្លីពេក យើងបានបីឆ្នាំ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហា ឯករាជ្យអំណាចពីខាងក្រៅ បងធំទីពីរ នួន ជា បានបញ្ជាក់ដូចេ្នះ ប្រទេសជិតខាង ដែលគេ មិនចង់ឲ្យយើង យើងសុំតែត្រឹម ឯករាជ្យ សន្តិភាព អព្យាក្រឹត្យ មិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធ ទាក់ទង រវាងប្រទេសស្មើភាពគ្នា បានផលប្រយោជន៍គ្នា ទៅវិញទៅមក មិនមើលងាយ មើលថោកគ្នា មិនឈ្លានពានគ្នា។ ប៉ុណ្ណឹង គេមិនឲ្យយើងផង។ គេមិនឲ្យយើងទេណា ទាល់តែ កាលណាយើងសុខចិត្ត ធ្វើប្អូនធម៌គេ ឬ ធ្វើប្អូនចិញ្ចឹមគេ។ យើងសុខចិត្តទេ យើងជាតិមួយដែរ យើងជាតិមួយណា។ មោទនភាព របស់ជាតិ ពង្រឹងជាតិយើង យ៉ាងម៉េច?។ ការនាំស្រូវចេញ ក្លាយជាកត្តាសំខាន់មួយ នៅក្នុងផែនការ 4ឆ្នាំ ដែលបានដាក់ចេញ ដើម្បីកេងយកចំណេញ លើមហា កម្លាំងបដិវត្តន៍ ដែលទើបតែ រកឃើញថ្មីៗ របស់ប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើនផលិតផលកសិកម្ម ឲ្យបានបីដង នៅទូទាំងប្រទេស។ ការងារនេះ ត្រូវតែសំរេចឲ្យបាន ក្នុងរយពេល យ៉ាងឆាប់បំផុត ទោះតិចកី្តច្រើនក្តី ដោយគ្មានបចេ្ចកវិជ្ជា និង ឧបករណ៍ទំនើប ឬ រង្វាន់ លើកទឹកចិត្តក្តី។
ចំពោះលុយកាក់ និង ទ្រព្យសម្បត្តិឯកជន ត្រូវរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បំបាត់ចោល។ ក្នុងសុន្ទរកថាមួយ ដែលពណ៌នាអំពីផែនការ 4ឆ្នាំ ប៉ុល ពត បាននិយាយថា "តើយើង អាចសំរេច ផែនការ បានឬអត់ ?" ចម្លើយបានឆ្លើយថា "យើងអាចសំរេច ផែនការបានគ្រប់កនែ្លង ទាំងអស់ ហើយភស្តុតាង នៃ ការសំរេចនេះ គឺតាមរយ ចលនានយោបាយ របស់យើង"។
តាមពិតទៅ ចលនា មិនបានសែ្តងចេញជា ភស្តុតាង ជាក់សែ្តងឡើយ។ ភាគពាយ័ព្យ នៃ ប្រទេសកម្ពុជា ដែលនៅមុនសម័យបដិវត្តន៍ ប្រជាកសិករ ប្រមូលផលស្រូវ បានយ៉ាងសំបើមនោះ ត្រូវបានអង្គការបដិវត្តន៍ ព្យាករណ៍ និង រំពឹងទុកថា នឹង អាចផ្តល់ផលស្រូវ 60% លើសផែនការ ។ ការងារភាគច្រើន នៅក្នុង ភូមិភាគពាយ័ព្យ នឹង ត្រូវធ្វើឲ្យសំរេចបាន ដោយប្រជាជនថ្មី ជាងមួយលាននាក់ ដែលត្រូវគេជម្លៀស ដោយបង្ខំ ចេញពីទីក្រុង ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ 1975។ ក្នុងរយពេល ជាងពីរឆ្នាំ ក្រោយពីការជម្លៀស ប្រជាជនទាំងនោះ ទាំងប្រុសទាំងស្រី ត្រូវបានបង្ខំ ឲ្យកាប់ឆ្កាព្រៃ ដីស្រែ លើកទំនប់ ជីកប្រឡាយ និង ឲ្យទៅរស់នៅក្នុងព្រៃ ដែលសំបូរទៅដោយ ជំងឺគ្រុនចាញ់។
************************************
សមេ្តចក្រុមព្រះ និងព្រឹត្តិការណ៍ ចុងឆ្នាំ 1978
20070731
ដោយ សំ បូរិន្ទ វិទ្យុ អាស៊ីសេរី
ប្រវត្តិនៃព្រឹត្តិការណ៍ ប៉ុនប៉ងរំដោះសមេ្តចព្រះនរោត្តម សីហនុ អតីតប្រមុខរដ្ឋ នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ចេញពីក្នុងរាជវាំង ដែលរបបនេះ បានបង្ខាំងព្រះអង្គ ឲ្យរស់នៅទីនោះ ក្រោយដែល ព្រះអង្គបានចុះចេញពីតំណែងប្រមុខរដ្ឋនោះ នៅតែជាប្រវត្តិ ដែលក្រុមអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត មិនទាន់យល់ស្របគ្នានៅឡើយ។
ទោះបីយ៉ាងណាក្តី សមេ្តចក្រុមព្រះ នរោត្តម រណរិទ្ធិ ព្រះរាជបុត្រ អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទ សមេ្តចព្រះ នរោត្តម សីហនុ បានមានបន្ទូលប្រាប់ វិទ្យុ អាស៊ីសេរី កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា ជាការពិតណាស់ ដែលប្រទេសវៀតណាម បានមានផែនការនេះ។
សមេ្តចក្រុមព្រះ បានមានបន្ទូលទៀតថា ព្រះអង្គក៏ត្រូវ បេសកជនវៀតណាម ទៅអន្ទងព្រះអង្គកាលពីដើមខែវិច្ឆិកា និង ខែធ្នូ នៃ ឆ្នាំ 1978 ដើម្បីឲ្យព្រះអង្គ ព្រមទទួល ដឹកនាំចលនារណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលពេលនោះ មិនទាន់មានឈ្មោះនៅឡើយ ប៉ុនែ្ត ព្រះអង្គបានប្រកែក មិនព្រមទទួល ព្រោះទ្រង់បារម្ភចំពោះសុវត្ថិភាព នៃ ព្រះរាជបិតា និង សមាជិកក្រុមរាជវង្សានុវង្សដទៃទៀត។
សមេ្តចក្រុមព្រះ មានបន្ទូលយ៉ាងដូចេ្នះថា ពេលនោះ គេមិនបានប្រាប់ខ្ញុំ អំពីរណសិរ្សនោះទេ គេគ្រាន់តែ និយាយថា វាមានចលនា ដើម្បីប្រឆាំង ក្រុមខែ្មរក្រហម ដឹកនាំដោយ ប៉ុល ពត។ ហើយគេមានបំណង នឹង ទៅរំដោះព្រះករុណា និង សមេ្តចព្រះរាជ អគ្គមហេសី និង ព្រះរាជវង្សានុវង្ស ដែលនៅឯភ្នំពេញ។ ដូចជា ខ្ញុំជម្រាបអ៊ីចឹង ទីមួយ ខ្ញុំពុំដឹងថា ព្រះករុណាលោកគង់ព្រះជន្ម ឬ យ៉ាងម៉េច ដូចេ្នះ យើងធ្វើអ្វី ចលនាអីមួយទៅ ខ្លាចមានគ្រោះថ្នាក់ ដល់ព្រះរាជសុវត្ថិភាព ឬ ដល់ព្រះជន្ម ដល់អាយុរបស់ព្រះអង្គផង នេះជាចំណុចទីមួយធំណាស់។ ហើយ ចំណុចទីពីរ ចំពោះខ្លួនខ្ញុំយល់ថា យើងឲ្យតែមានបញ្ហា ដើរទៅពឹងគេ ប៉ុនែ្ត ខ្ញុំយល់ថា ចំណុចដែលធំ ជាងគេទាំងអស់ គឺ ព្រះរាជសុខភាពរបស់ឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំ។
ចំនួនអ្នកចូលទស្សនា