ព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ដ្រនៃកម្ពុជា
ដោយកែវ ឈុន
****************************************
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី 29.មករា 2022.ម៉ោង
21:02
ព្រឹត្ដិការណ៍ ២០០៤ មីនា មេសា
ថ្ងៃទី ១មីនា តាមពត៌មានក្នុងស្រុកបានអោយដឹងថា លោកសមរង្សី ដែលបានដាក់ពាក្យបន្ដឹងលោកហ៊ុន សែន ពីបទអុក្រិដ្ឋចូលរួមគំនិតក្នុងករណីបោកគ្រប់បែកខែមីនា ១៩៩៧ នឹងចូលទៅបំភ្លឺតុលាការក្នុងអាទិត្យនេះ។
ថ្ងៃទី ៣ មីនា មន្រ្ដីធំៗ មួយក្រុមនៃគណបក្យហ្វុនស៊ីនប៉ិច មានលោក សេរីកុសល លោក ញ៉ឹក ប៊ុនឆៃ លោកប៉ោ ប៊ុនស្រឺ លោកឡាយ វិរៈ ចង់ធ្វើរដ្ឋាភិបាលទ្វេបក្សជាមួយគណបក្សប្រជាជន ក្រោយពីលឺ លោកហ៊ុន សែនប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី២៥ កុម្ភៈថា គាត់ចូលចិត្ដធ្វើការជាមួយហ្វុនស៊ីនប៉ិច ហើយសន្យាថា នឹង បង្កើតដំនែងអនុខេត្ដ អនុក្រុងសំរាប់មន្ដ្រីហ្វុនស៊ិនប៉ិច។
ថ្ងៃទី៤ មីនា ផ្ទះខ្មែរនៅទីក្រុងបារីសដែលសង់ឡើងកាលពីឆ្នាំ ១៩៥៧ ហើយត្រូវបានបិទទ្វារតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៣ ដោយនិស្សិតខ្មែរម្នាក់បានស្លាប់នៅក្នុងផ្ទះនេះ ក្រោយពីពួកនិស្សិតខ្មែរ ប្រកាន់សាធារណរដ្ឋ និង និស្សិតប្រកាន់ខ្មែរក្រហម មានទំនាស់វាយប្រតប់គ្នា។
ថ្ងៃទី ៥ មីនា គណបក្សហ្វុនស៊ីនប៉ិច កំពុងស្ថិតនៅក្នុងភាពចំរោងចំរាស់ អំពីការស្វែងរកច្រកចេញនយោបាយ ដែលបានជាប់គាំងមកជាង ៧ខែមកហើយ ជំហដែលចង់អោយគណបក្សប្រជាជនបង្កើតរដ្ឋាភិបាលម្នាក់អែង ហាក់ដូចជាមើលឃើញថា មិនមានការអែកភាពពីទ្រង់រណរិទ្ធ ១០០%នោះទេ ហើយការធ្វើបែបនេះនាំអោយហ្វុនស៊ីនប៉ិចមានការបាត់បង់ជាច្រើន។
ថ្ងៃទី៨ មីនា សំដេចក្រុមព្រះនរោត្តមរណរិទ្ធ ដែលទើបយ៉ាងចូលមកកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃសុក្រ បានប្រកាសពីជំហរបស់ព្រះអង្គថា ព្រះអង្គ នឹង ចូលរួមធ្វើរដ្នាភិបាលត្រីភាគី រឺ ក៏អោយគណបក្សប្រជាជនធ្វើរដ្នាភិបាលម្នាក់អែងជាអែកតោភាគី។
ថ្ងៃទី ៩ មីនា កាសែតប្រចាំថៃ្ងរាយការណ៍ថា មន្រ្តីធនាគារពិភពលោកបានសរសេរលិខិតមកកាន់មេដឹកនាំក្រុមសម្ព័ន្ធភាពអ្នកប្រជាធិបតេយ្យថា ថ្វីបើធនាគារពិភពលោកមិនអាចចុះហត្ថលេខា ផ្តល់ប្រាក់កំចីថ្មី រហូតដល់មានរដ្ឋាភិបាលថី្ម ក៏ប៉ុនែ្តកម្មវិធីនានា ពីមុនមក នឹង នៅតែដំនើរការក្នុងប្រទេសនេះដដែល អនុប្រធានធនាគារពិភពលោកប្រចាំនៅអាស៊ីបូព៌ា និង តំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក បានសរសេរក្នុងនាមប្រធានធនាគារពិភពលោកកាលពីថៃ្ងទី៥ មីនាជូនក្រុមសម្ព័ន្ធភាពថា កម្ពុជានៅមានសេចក្តីត្រូវការធំធេងណាស់ ហើយធនាគារនេះមានបំនងបន្តចូលរួមនៅកម្ពុជា ថ្វីបើដំនើរការខ្លះមានការយឺតយ៉ាវក៏ដោយ តែយ៉ាងណាក៏លោកអនុប្រធាន Jamalud-kin Kassum បញ្ជាក់ថា កម្ពុជាកំពុងតែប្រឈម នឹង បញ្ហាក្រីក្រ អភិបាលកិច្ច និង ពុករលួយដែរនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
ថ្ងៃទី ១០ មីនា គណប្រតិភូអង្គការសហប្រជាជាតិបានមកដល់កម្ពុជា ដើម្បីធ្វើការពិភាក្សា រៀបចំកិច្ចការ និងហិរញ្ញវត្ថុ សំរាប់សាលាជំនំជំរះកាត់ក្ដីខ្មែរក្រហម សាលាក្ដីនេះ នឹង គ្រប់គ្រងដោយចៅក្រមមកពីប្រទេសចំនួន៨ ហើយត្រូវចំនាយថវិការរហូតដល់ ៥៦លានដុល្លារ។
ថ្ងៃទី ១១ មីនា មានលិចលឺពត៌មានថា ទ្រង់រណរិទ្ធ និង លោកហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាគ្នាដោយស្ងាត់ៗ លោកសមរង្សីអនុប្រធានទិ១ នៃសម្ព័ន្ធភាព បានថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតថា លោក និង សមាជិកគណបក្សរបស់លោកនៅតែមានជំនឿលើទ្រង់រណរិទ្ធ ក្នុងការរួមសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគ្នា យើងបានប្ដេជ្ញាជាមួយគ្នាថា បើចូលរដ្ឋាភិបាល គឺចូលទាំងអស់គ្នា បើនៅក្រៅរដ្ឋាភិបាល គឺនៅក្រៅទាំងអស់គ្នា។
ថ្ងៃទី ១២ មីនា សាលាបន្ដុះបន្ដាលវិជ្ជាជីវក្រលាបញ្ជីមួយ បើកជាលើកដំបូងនៅក្នុងរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ថ្ងៃទី១៥ មីនា ជំនួបលើកដំបូង រវាងរណរិទ្ធ ហ៊ុន សែន នៅវិមានវាលស្បូវជាយទីក្រុងភ្នំពេញ រាជតំណាក់ទ្រង់រណរិទ្ធ ក្នុងគោលបំនងស្វែងរកកិច្ចដោះស្រាយភាពទាល់ច្រកនយោបាយ ដែលអូសបន្លាយមកអស់រយពេលជាង៨ខែមកហើយ។ លោក ហ៊ុន សែន និង ទ្រង់រណរិទ្ធ បានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយ អោយបង្កើតរដ្ឋាភិបាលទ្វេភាគីកន្លះ ដែលមានគណបក្យប្រជាជន និង គណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិចចូលរួម ហើយគណបក្សហ្វុនស៊ីនប៉ិចមានសិទ្ធអាចជ្រើសសមាជិករដ្ឋាភិបាលមកពីគណបក្សណាក៏បាន។
ថ្ងៃទី ១៧ មីនា គណកម្មការការងារ នៃ គណបក្សទាំងពីរដែលចូលរួមចុះហត្ថលេខាកាលពីថ្ងៃទី១៥ នឹង ជួបប្រជុំគ្នាក្នុងពេលឆាប់ៗ ដើម្បីបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី។ ព្រះអង្គម្ចាស់រណរិទ្ធ បានលាយព្រហត្ថលេខាតែងតាំងក្រុមការងារផ្ញើមកគណបក្សប្រជាជនរួចហើយ គឺ ស្ដេចឃុនសេរីវុឌ្ឍ ប្រធាន និង មានលោកលឺឡាយស្រេង លោកញឹក ប៊ុនឆៃ លោកគង់វិ បុល និង លោក ស៊ុន ចាន់ថុល។ក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនមាន លោកសាយ ឈុំ ប្រធាន និង មានលោក ស ខេង, សុខ អាន, ទៀ បាញ់, និង លោកអ៊ីម ឈុនលឹម។ តាមការផ្ដល់ពត៌មានថា និង មានការលុបបំបាត់តំនែងសហរដ្ឋមន្រ្ដីទាំងអស់ចោល។
ថ្ងៃ ទី ២១ មីនា ក្រោយពីមានខិត្ដប័ណ្ណអនាមិក ដែលគេប្រទះឃើញវេលាទៀបភ្លឺនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយមានប្រើផ្លាកគណបក្សសមរង្សី គណបក្សបានធ្វើសេចក្តីប្រកាសភ្លាមមួយ បដិសេធភ្លាមៗ ចំពោះខិត្តប័ណ្ណអនាមិកនោះ រួចចោទថា ខិត្តប័ណ្ណនោះមានបំនងមិនល្អ។ ក្នុងខិត្តប័ណ្ណនោះមានលើកឡើងថា គណបក្សប្រឆាំងស្ថិតក្រោមឃ្លៀកគណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិច ខាងហ្វុនស៊ិនប៉ិច បានប្រើប្រាស់គណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីបង្កើនតំលៃខ្លួន និង បង្កើនកំលាំងក្នុងរដ្ឋាភិបាលថ្មី គណបក្សសមរង្ស៊ី ល្មមដល់ពេលរំលាយសម្ព័ន្ធភាព ដែលគេចាត់ទុកខ្លួនថា អាកន្លះក្អមនោះ រួចវិលមកធ្វើអ្នកប្រឆាំងក្នុងកិត្តិយសវិញ ដោយត្រូវប្រឆាំងទាំងមិត្តទ្រូស្តមិត្ត គឺព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្តមរណរិទ្ធិ ផង។
ថ្ងៃទី ២២មីនា នៅក្នុងពីធីបុណ្យខួបលើកទី២៣ ព្រះអង្គម្ចាស់ រណរិទ្ធប្រកាសនៅចំពោះមុខសមាជិកសមាជិកាចំនួនប្រហែល៣០០ នាក់ថា ព្រះអង្គ នឹង មិនជំទាស់ ចំពោះសំនើអោយមានការបោះឆ្នោះកញ្ចប់ ដើម្បីតែងតាំងមេដឹកនាំរដ្ឋសភា និង រដ្ឋាភិបាលថ្មីដែលដាក់ស្នើដោយគណបក្សប្រជាជននោះទេ វាមានសារសំខាន់ណាស់ប្រសិនបើយើងមានគោលនយោបាយជាតិល្អ គណបក្សទាំងអស់អាចទទួលយកបាន។
- ថ្ងៃទី២៣ មីនា លោកស្រី វូយី អុបនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិន អមដំនើរដោយ សមាជិកប្រតិភូមួយក្រុមបានចូលមក ធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា លោកស្រីបានសន្យាជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញថា ចិន នឹង ជួយអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច កសិកម្ម ហើយក៏បានចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារសំខាន់ៗ ចំនួន៩ ជាមួយគ្នា រួមមាន៖
- ១ - ពិធីសារស្តីពីជំនួយលើការសិក្សារគំរោងសាងសង់បណ្ណាល័យជាតិ
- ២ - ស្តីពីការបន្តុះបន្តាលធនធានមនុស្ស
- ៣ - ស្តីអំពីការសិក្សាវាយតំលៃលើគំរោងសាងសង់ផ្លូវរថភ្លើងអាស៊ី-គន់មីង
- ៤ - ពិធីសារស្តីអំពីជំនួយ សំភារដល់ក្រុមសំដេចអូវមានទឹកប្រាក់ ២លានយន់
- ៥ - ពិធីសារខាងពាណិជ្ជកម្ម ស្តីអំពីគំរោងវាយនភ័ណ្ឌនៅកំពង់សោមក្រុង
- ៦ - អនុស្សរណ ស្តីអំពីគំរោងវារីអគិ្គសនីគីរីរម្យ៣
- ៧ - ស្តីអំពីអិនទានគ្មានការប្រាក់ សំរាប់សង់ផ្លូវជាតិលេខ៧ ពីខេត្តក្រចេះទៅព្រំប្រទល់ប្រទេសលាវ
- ៨ - ស្តីអំពីការផ្តល់ទោចក្រយានយន្តដល់នគរបាលជាតិ ចំនួន ៤០០គឿ្រង និង
- ៩ - អំពីការជំរុញធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ នៃសភាពាណិជ្ជកម្មក្រុងភ្នំពេញ និងក្រុមប្រឹក្សាពាណិជ្ជកម្មចិន។
ថ្ងៃទី ២៨ មីនា ក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង គណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិច បានជួបចរចាគ្នាជាលើកដំបូង ដើម្បីលំអិតលើគោលការណ៍នានា ដែលមេដឹកនាំបក្សទាំងពីរបានព្រមពៀ្រងគ្នាកាលថៃ្ងទី១៥មីនា ប៉ុនែ្តបើតាមសំដីអ្នកនាំពាក្យ ដែលបង្ហើបអោយដឹងថា ការជួបគ្នា នៃ ក្រុមការងារទាំងពីរនេះមិនសំរេចបានលទ្ធផលអ្វីជាសំខាន់ឡើយ។
ថ្ងៃទី ១មេសា ការបំផ្លាញចោលកំាជ្រួចធុនស្រ្ដេលាចំនួន ២៣៣ដើម ដែលមានការចូលរួមដោយមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា និង អែកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក ឆាល រ៉េផង គឺជាកំាជ្រួចដែលផលិតនៅសហភាពសូវៀតនាឆ្នាំ១៩៦០ ហើយត្រូវបាននាំចូលមកកម្ពុជាក្នុងសម័យឆ្នាំ ១៩៨២-៨៣ ត្រូវធ្វើការបំផ្លាញរយពេល ៩ថៃ្ង (ចាប់ពីថៃ្ងទី ២៤មីនា-២ មេសា) ដោយមួយថៃ្ងៗ ត្រូវបំផ្លាញពី១៥ទៅ២០ដើម ប្រតិបត្តិការជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ជំនួយ ២៣៣លានដុល្លារ កាលពីដើមខែមីនា។
ថ្ងៃទី ៣ មេសា ការទាមទារចោទសួររបស់លោកកែវ រ៉េមី តំណាងរាស្រ្ដមកពីគណបក្សសមរង្សី អំពីករណីប្រេងសាំងឡើងថ្លៃនៅកម្ពុជា លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ គាត ឈន់ បានឆ្លើយប្រាប់កាសែតក្នុងស្រុកថា ប្រេងឡើងថៃ្ល មិនមែនមកពីប្រព័ន្ធពន្ធដារទេ គឺមកពីតំលៃប្រេងឆៅនៅលើពិភពលោកវាឡើងថៃ្លដែរ។
ថ្ងៃទី ៤ មេសា លោកហ៊ុន សែនទើបតែបានទទួលសញ្ញាប័ត្រថ្នាក់បណ្ឌិតកិត្តិយសផែ្នកទស្សនវិជ្ជា និង វិទ្យាសាស្រ្តនយោបាយមួយទៀត ដែលផ្តល់ដោយសកលវិទ្យាល័យ Irish International University នៃក្រុងកូលាលំពូរ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី លោក ហ៊ុន សែន ថែ្លងថា បណ្ឌិត រឺ មិនបណ្ឌិតមិនសំខាន់ទេ ពិសេសបើប្រសិនយើងអាចធ្វើបាន លោកថា អ្នកខ្លះមានសញ្ញាប័ត្រច្រើន ប៉ុនែ្តពួកគេមិនអាចធ្វើការបាន តាមពត៌មានថា លោកហ៊ុន សែនមានសញ្ញាប័ត្របណ្ឌិតកិត្តិយសយ៉ាងច្រើន ប៉ុនែ្តលោកមិនបានបញ្ចប់ការសិក្សានៅវិទ្យាល័យទេ យោងតាមកំណត់ត្រាប្រវត្តិសាស្រ្ត នៃ កម្ពុជា ដែលគេស្រង់មកថា លោក ហ៊ុន សែន បានចាកចេញពីវិទ្យាល័យអិន្រ្ទទេវី នៅក្រុងភ្នំពេញ កាលពីឆ្នាំ១៩៦៨ ហើយបានទៅចូលរួមក្នុងចលនានិយមទ្រឹស្តីចិនកុម្មុយនីស្ត ហើយក្រោយមក ចូលរួមជាមួយចលនា ខែ្មរក្រហម។
ថ្ងៃទី ៦ មេសា ក្រុមការងារគណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សប្រជាជន ដែលបានណាត់ជួបចរចាគ្នាលើកម្មវិធីនយោបាយរួម ៧៣ចំនុចសំរាប់អនាគតរដ្ឋាចំរុះ ត្រូវបានសុំពន្យាពេលជួបចរចាគ្នាដោយគណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិច មូលហេតុដែលលើកអះអាងថា មកពីលោក តុល ឡោះ បានចូលមរណភាពកាលពីម្សិលមិញ ហើយគណបក្សហ្វុនស៊ីនប៉ិចជាប់រៀបចំបុណ្យសព និង ចូលរួមកាន់ទុក្ខចំពោះមរណភាពលោក។
ថៃ្ងទី ៧ មេសា ព្រះមហាក្សត្រ សំដេចព្រះ នរោត្តមសីហនុ បានផ្ញើរាជសារមួយក្នុងវេបសាយធេរបស់ព្រះអង្គ ប្រគេនព្រះសង្ឃ និង ជនរួមជាតិទាំងអស់ ដោយព្រះអង្គបញ្ជាក់ថា នឹង មិនទាន់យាងមកកម្ពុជាទេ ព្រោះកុំអោយអ្នកនយោបាយខ្លះចោទព្រះអង្គថា ទៅសង្កត់សង្កិនអោយទទួលយកការដោះស្រាយនយោបាយខុសបំនងគេ ទើបទ្រង់ត្រូវរង់ចាំការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ នៃ គណបក្សនយោបាយបានចប់សព្វគ្រប់ និង មានស្ថិរភាពសិន ម៉្យាងព្រះអង្គត្រូវគោរពវេជ្ជបញ្ជារបស់គ្រូពេទ្យចិន ដែលគប្បីត្រូវពិនិត្យព្រះរោគអោយបានដិតដល់រយ ៦ខែម្តងផង ហេតុនេះទ្រង់ នឹង គង់នៅព្យុងយាងប្រទេសកូរ៉េ រួចហើយ នឹង ត្រលប់មកប៉េកាំងជាថ្មីដើម្បីព្យាបាលបន្តទៀត មុនយាងមកកម្ពុជា។
ថ្ងៃទី ៨ មេសា ក្រុមមន្រ្តី នៃ សង្គមស៊ីវិលធំៗ ចំនួន ១៥នាក់ បានផ្ដើមសរសេរញត្តិមួយដោយលោក សុន ឆៃសមាជិកសភា និង លោកឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគអែករាជ ស្នើអោយមានការចាប់ឃុំខ្លួន អ តីតមេដឹកនាំខែ្មរក្រហមកំពូលៗ មានលោក នួន ជា, អៀង សារី, ខៀវ សំផន ដែលដឹកនាំធ្វើអោយមានការកាប់សំលាប់ប្រជាជនកម្ពុជាអស់ជិតពីរលាននាក់ ក្នុងអំលុងឆ្នាំ ១៩៧៥ -៧៩ ។
ថ្ងៃទី ៩ មេសា នៅព្រំដែនក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ក្នុងស្រុកអូរជ្រៅ ឃុំប៉ោយប៉ែត ទាហានខែ្មរ នៃ កងការពារព្រំដែនជិតប៉ុស្តិ៏៩១១ បានប្រឈម នឹង កងទាហានឈុតអាវខ្មៅថៃ មានគ្នាប្រមាណ២០០នាក់ និង មានរថពាសដែកពីបីគ្រឿងផង ចូលមកវាយកំទេចរបងការពាររបស់ខែ្មរ ដែលនៅជ្រៅពីព្រំដែន ក្រៅពីតំបន់សអស់ប្រវែង១០០ម៉ែត្រ នៃរបង ៩០០ម៉ែត្រ។
ថ្ងៃទី ១៦ មេសា ការបើកិច្ចប្រជុំលើកទី៧ នៃ ក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និង គណបក្សហ្វុនស៊ិនប៉ិចក្រោមស្មារតីកិច្ចប្រជុំកំពូល ទ្រង់នរោត្តមរណរិទ្ធ និង លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថៃ្ងទី១៥ មីនា អង្គប្រជុំបានសំរេចលទ្ធផលចុះហត្ថលេខាលើកំនត់ហេតុ ដែលព្រមព្រៀងអែកភាពគ្នាបាន៥០ ចំនុច នៃ កម្មវិធីទាំង៧៣ចំនុចដែលត្រូវចរចាគ្នា។
ថ្ងៃទី ១៩ មេសា ស្រមតាមការអញ្ជើញរបស់លោក វេន ជាប៉ាវ នាយករដ្ឋមន្រ្ដី នៃ ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋចិន លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន រួមអមដំនើរជាមួយមន្រ្តីប្រតិភូប្រមាណ៥៧ រូប បានចេញដំនើរពីភ្នំពេញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយពេល៦ថៃ្ង (គឺរហូតដល់ថៃ្ងទី២៥មេសា) នៅសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ដើម្បីពង្រឹងថែមទៀតនូវទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោកហ៊ុន សែនគ្រោង នឹង អញ្ជើញទៅក្រុងប៉េកាំង, ក្រុងសៀងហៃ, ក្រុងយីចាង, ទំនប់ទឹកយ៉ាងសេ។
ថ្ងៃ ទី២០ មេសា ការធ្វើដំនើរមកដល់កម្ពុជា នៃ គណមេធាវីអាមេរិក លោក ដេនីស អារឆឺរ Dennis Archer និង គណប្រតិភូមួយក្រុម ក្នុងបំនងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការមួយ ដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយគណមេធាវី នៃ ប្រទេសកម្ពុជា លោកបានសំដែង នូវ មោទនភាពផងដែរ ដែលបានមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ជាលើកដំបូងនេះ។
ថ្ងៃទី ២១ មេសា ផ្សាយតាមវេបសាយ សំដេចនរោត្តមសីហនុ ទ្រង់បានចំណារលើព្រះរាជសារមួយស្ដីពីតុលាការកាត់ក្ដីខ្មែរក្រម ដែលបង្កើតរួមគ្នារវាងអង្គការសហប្រជាតិ ព្រះអង្គទ្រង់ព្រះលិខិតថា តុលាការកាត់ក្តីខែ្មរក្រហម និង រដ្ឋាភិបាលភ្នំពេញ ជាឆាកកំបែ្លងមួយ ព្រះអង្គ នឹង មិនបង្ហាញព្រះវត្តមានក្នុងតុលាការ ដែលមានចៅក្រមភាគច្រើនពុករលួយ និង អសមត្ថភាពនោះទេ និង ថាទ្រង់បានព្រះលិខិតច្រើនគគោកហើយអំពីបញ្ហាខែ្មរក្រហមនេះ មានតាំងពីឆ្នាំ ១៩៥០,១៩៦០, ១៩៧០, និង ១៩៨០ ហេតុនេះព្រះអង្គមិនចាំបាច់ឡាយបញ្ជាក់បនែ្ថមទៀតឡើយ។
ថ្ងៃទី ២២ មេសា ក្នុងនាមជាអគ្គរដ្ឋទូតសុឆន្ទ របស់អង្ការសហប្រជាជាតិ លោកឈិន ឡុង (ចេកឃីចាន) ដារ៉ាតួកុនហូលីវុធ ដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ មកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ចំនួនមួយសប្ដាហ៍ ការងារសំខាន់របស់ឈិន ឡុង គឺផ្ដោតលើកិច្ចការមនុស្សធម៌ មានជួយដល់ជនរងគ្រោះដោយជំងឺអេដ៍ -គ្រាប់មីនជាដើម។
ថ្ងៃ ទី២៣ ទាហានឈុតអាវខ្មៅ នៃ កងពលលេខ១២ និង ក្រុមដោះមីនថៃប្រមាណ២៥នាក់ បានរំលោភចូលមកក្នុងព្រំដែនខ្មែរ ត្រង់ភូមិព្រៃគប់ ឃុំប៉ោយប៉ែត ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ពីរលើក ហើយបានបំផ្លាញរបងថ្មរបស់ខែ្មរដែលសល់ពីការបំផ្លាញកាលពីដើមខែទាល់តែអស់ ទើបចាកចេញដោយសុវត្ថិភាពទៅវិញ សូមបញ្ជាក់ថា នេះទំនាស់ម្ដងហើយម្ដងទៀត អំពីអំពើព្រៃផ្សៃរបស់ទាហានថៃ។
ថ្ងៃទី ២៨ មេសា សំដេចព្រះនរោត្តមសីហនុ មហាក្សត្រ នៃ ព្រះរាជណាចក្រកម្ពុជា ដែលព្រះអង្គមានរឿងជំពាក់វាក់វិន នឹង ខ្មែរក្រហមយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ ទ្រង់បានចេញរាជសារប្រកាសថា ដោយមានអ្នកខ្លះតិះតៀនព្រះអង្គ អំពីការប្តូរព្រះទ័យ ម្តងថាយល់ព្រមបង្ហាញខ្លួន ម្តងថាមិនយល់ព្រមបង្ហាញខ្លួន នៅចំពោះមុខតុលាការជាតិ-អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែល នឹង បង្កើតឡើងដើម្បីកាត់ទោសមេដឹកខែ្មរក្រហមនោះ ព្រះអង្គសូមប្រកាសជាឧឡារិកថា ព្រះអង្គ នឹង បង្ហាញព្រះកាយនៅមុខតុលាការ ក្រោយពេលដែលតុលាការជាតិ-សហប្រជាជាតិបង្កើតឡើង។
ថ្ងៃ ទី ២៩ មេសា ក្រុមការងារ ហ្វុនស៊ីនប៉ិច និង ក្រុមការងារគណបក្សប្រជាជនបើកកិច្ចប្រជុំគ្នា អំពីការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី សំរេចបាន១០ ចំនុចបន្ដទៀត។