ឯកសារ មហាបុរសខ្មែរ
ព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ តាមសាស្ដ្រាស្លឹករិត
ចាងហ្វាងការផ្សាយ លឹម យាន
អ្នកស្រាវជ្រាវ អេង សុត
សមាជិកនៃគណកម្មការប្រវត្ដិសាស្ដ្រ
រក្សាសិទ្ធិ គ្រប់យ៉ាង
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
**********************************************
|
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី10.មីនា 2018.ម៉ោង 7:28
ផែនដី ព្រះស្ដេចកន (ត) លេខ១២
ចៅពញាមឿង លុះឮរាស្ត្រ ប្រកាសវាយបកដូច្នោះ ល្មមពេលព្រឹកស្រាងៗ ហើយក៏នាំអស់ក្រមការ និង អស់អ្នកមុខអ្នកការ បណ្ដារាស្ត្រចេញទៅអញ្ជើញស្ដេចធ្វើព្រះរាជដំណើរចូលទៅប្រថាប់ ក្នុងបន្ទាយស្រុក។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ស្ដេចបានទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយទ្រង់ព្រះអំណរណាស់ ទ្រង់ត្រាស់សួរសេចក្ដីដើមទង គ្រប់ប្រការ។ លុះទ្រង់ជ្រាបហើយ ស្ដេចឲ្យលើកទ័ពចូលទៅប្រថាប់ក្នុងបន្ទាយស្រុក ហើយស្ដេចហាមកងទ័ពទាំងខ្មែរ ទាំងសៀម មិនឲ្យទៅកំហែងកំហល់រាស្ត្រប្រជា ក្នុងស្រុកឲ្យសោះ ដើម្បីកុំឲ្យរាស្ត្រប្រជា មានសេចក្ដីក្ដៅក្រហាយ។ ទ្រង់ដាក់អាយ័តថា "បើឈ្មោះណាពុំស្ដាប់ ព្រះរាជឱង្ការនេះទេ ស្ដេច នឹង យកទោសដល់ប្រហារជីវិត"។ ខណៈនេះ អស់រាស្ត្រប្រជា ក៏បានសេចក្ដីសុខសាន្ត ឥតមានទុក្ខភ័យ អំពីពួកពលទាហាន សរសើរព្រះបារមី ព្រមទាំងថ្វាយសព្ទសាធុការពរ គ្រប់ៗគ្នា។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា កាលដែលទ្រង់ហាមប្រាមសេនាទាហាន មិនឲ្យរំលោភជិះជាន់រាស្ត្រនាំឲ្យរាស្ត្របានសេចក្ដីសុខកាយសុខចិត្ត ឥតក្ដៅក្រហាយយ៉ាងនេះហើយ ទ្រង់ឲ្យរឹបយកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ចៅហ្វាយស្រុក ដែលចៅពញាមឿង ចូលលុកសម្លាប់នោះមកព្រះរាជទានជារង្វាន់ ដល់អស់នាយកងនាយទ័ព ហើយទ្រង់តាំងចៅពញាមឿងជា "ចៅពញាសួគ៌ាលោក" ចៅហ្វាយស្រុក ខែត្រពោធិ៍សាត់ ទាំងតាំងឲ្យធ្វើជាមេទ័ព សម្រេចរាជការគ្រប់ប្រការ។ រួចទ្រង់តាំងកូនតាមឿង ទាំង៤នាក់ឲ្យមានឋានន្តរសក្ដិខ្ពង់ខ្ពស់ គឺ៖
- កូនទី១ ឈ្មោះកែវ ឲ្យធ្វើជា "ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ"
- កូនទី២ ឈ្មោះអង់ ឲ្យធ្វើជា "ចៅពញាបរទេសរាជ"
- កូនទី៣ ឈ្មោះទេព ឲ្យធ្វើជា "ចៅពញាវិបុលរាជ"
- កូនទី៤ ឈ្មោះសុខ ឲ្យធ្វើជា "ចៅពញារាជតេជៈ" ជាមេទ័ពមុខក្រោយ ឆ្វេងស្ដាំ។
ទើបទ្រង់ចាត់ទាំង៤នាយ ឲ្យលើកពល ៨០០នាក់ ចេញទៅវាយខែត្រក្រគរ ខ្លុង ក្រង ជាមុន។
ព្រះស្រីជេដ្ឋា (ស្ដេចកន) កាលខូចខែត្រពោធិ៍សាត់ហើយ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ម៉ោង ១១ ស្ដេចនាំព្រះស្នំ ក្រុមបរិពារ ចុះស្រង់ទឹកក្នុងស្រះ រួចហើយនាំទៅប្រពាតសួន ឧទ្យានកំសាន្តព្រះហឫទ័យ។ ស្ដេចនាំព្រះស្នំក្រុមបរិពារ យាងរហូតដល់ទីក្រឡាបន្ទំ ដែលមានក្នុងសួនឧទ្យាននោះ។ នៅទីនោះទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ ក្រុមភ្លេងមហោរី ក្រុមចម្រៀង ច្រៀង ផ្លុំប៉ីកែវ ពីរោះពេក បណ្ដាលឲ្យភ្លើតភ្លើនព្រះរាជហឫទ័យ ហើយក៏ទ្រង់ទម្រេតព្រះអង្គ ទៅលើព្រះស្នំជាតិលាវម្នាក់។ លុះទ្រង់ផ្ទំស្កប់ស្កល់ទៅទ្រង់ព្រះសុបិននិមិត្តឃើញថា :
"ព្រះចន្ទរះពីទិសខាងលិចលឿនគ្រឿនមកលើប្រាសាទ ហើយក៏បណ្ដាលឲ្យកើតជាភ្លើងឆេះសន្ធោរសន្ធៅលើប្រាសាទ អណ្ដាតភ្លើងរាលដាល ទូទៅពេញទាំងព្រះនគរ ព្រមទាំងរាលក្ដៅដល់ព្រះអង្គផង ព្រះអង្គរត់ទៅទិសឦសាន ភ្លើងក៏រាលឆេះរោលក្ដៅក្រហាយសព្វព្រះសារពាង្គកាយខ្លាំងណាស់"។
ទ្រង់បម្រះដឹងព្រះស្មារតីឡើង ក៏ល្មមពេលរសៀលម៉ោង៣ ទ្រង់ក៏តើនចាកព្រះសុបិនឡើងពីក្រឡាបន្ទំ ទ្រង់ក៏ព្រួយព្រះទ័យណាស់ ទើបទ្រង់បញ្ជាឱ្យហៅព្រាហ្មណ៍បុរោហិត និង ពិជ័យហោរា មកប្រាប់នូវនិមិត្តនោះ គ្រប់ប្រការ។ ពិជ័យហោរា ទូលថ្វាយព្យាករណ៍ថា :
"ទ្រង់និមិត្តក្នុងថ្ងៃសៅរ៍នេះ ក្បួនទំនាយថា ត្រូវលើព្រះអង្គហើយ គឺព្រះអង្គ នឹង ត្រូវទទួលគ្រោះកាច។ តាមព្រះសុបិននេះ ព្រះអង្គ នឹង ដឹងការណ៍ឆាប់។ ឯព្រះចន្ទដែលរះហើយបង្កើតជាផ្កាភ្លើងឆេះរាលពាសពេញទាំងនគរនោះ ទំនាយថា ទ្រង់ នឹង មានសត្រូវមកបៀតបៀនព្រះអង្គ ឲ្យនាំព្រះអង្គថ្លោះការណ៍ធំណាស់"។
ព្រះស្រីជេដ្ឋា ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់ខ្ញាល់ណាស់ ចំពោះពិជ័យហោរា ដែលមិនចេះប្រចុបឲ្យស្រប នឹង ព្រះទ័យ។ ព្រះភក្ដ្រទុំទែងពន់ប្រមាណ ទើបទ្រង់ត្រាស់ថា ហោរាទាយនេះ ដូចជាក្រៅក្បួនតម្រាហើយ ដូច្នេះ ចូរបុរោហិតពិនិត្យទាយមើលវិញ តើខាងណាទាយខុស ខាងណាទាយត្រូវ។ ព្រះបុរោហិត ក្នុងព្រះរាជត្រកូល យល់ថា "ទំនាយហោរានេះ ពុំសព្វព្រះទ័យនៃព្រះស្រីជេដ្ឋាទេ" ទើបក្រាបទូលប្រចុបប្រចែង រកផ្លូវឲ្យស្របព្រះរាជហឫទ័យ ហើយក្រាបបង្គំទូលថ្វាយថា :
"សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស! សុបិននិមិត្តនៃព្រះអង្គនេះ បើតាមក្បួនហោរថា ទេវតាមកប្រាប់ហេតុឲ្យទ្រង់ជ្រាប ទាំងអស់៥ប្រការគឺ
- ប្រការទី១: ត្រង់ទ្រង់ឃើញព្រះចន្ទរះពីទិសខាងលិចនោះ ទំនាយថា ព្រះអង្គ នឹង បានសុខក្សេមក្សាន្ត ត្រជាក់ត្រជុំ ទាំងអាណាប្រជានុរាស្ត្រ ក៏បានសេចក្ដីរុងរឿងប្រៀបបាន នឹងពន្លឺព្រះចន្ទ។
- ប្រការទី២: ត្រង់ព្រះចន្ទចេញជាភ្លើង ឆេះពាសពេញព្រះនគរនោះ ទំនាយថា ព្រះអង្គ នឹង មានអំណាច អាចផ្សាយពេញទាំងប្រទេស ដូចភ្លើងឆេះទូទៅទាំង៨ទិស។
- ប្រការទី៣: ត្រង់ថា ចំហាយក្ដៅដល់ព្រះអង្គនោះ ទំនាយថា : នឹងមានសត្រូវមកប្រមាថព្រះនគរ។
- ប្រការទី៤: ត្រង់ទ្រង់ឃើញថា ព្រះចន្ទពេញបូរមីនោះ ទំនាយថា សត្រូវនោះនៅក្នុងព្រះរាជត្រកូល បង្កើតហេតុចេញមកពីទិសបស្ចិម។
- ប្រការទី៥: ត្រង់ឃើញថា ព្រះអង្គរត់ទៅទិសឦសាន ហើយភ្លើងនៅតែតាមរាលក្ដៅដល់ព្រះអង្គនោះទំនាយថា បើកើតមានសត្រូវហើយ សូមព្រះអង្គស្ដេចទៅតាំងទ័ពទប់សត្រូវពីទិសឦសានទើប នឹង មានជ័យជំនះ។ សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស! ព្រះសុបិននេះល្អទេ កុំព្រួយព្រះទ័យឡើយ"។
សម្ដេចព្រះស្រីជេដ្ឋា ស្ដាប់បុរោហិតព្យាករណ៍ថ្វាយហើយ មានព្រះទ័យត្រេកអរខ្លាំងណាស់ តែដើម្បី នឹង រំដោះព្រះគ្រោះខ្លះ ព្រះអង្គក៏ឲ្យបុរោហិតផ្លុំ ប្រគុំត្រែស័ង្ខ ថ្វាយទឹកស័ង្ខ ស្លឹកព្នៅ សៀតព្រះកាណ៌ព្រះអង្គ ព្រមទាំងព្រះរាជទានស្លឹកព្នៅមួយសន្លឹក ទៅព្រះរាជបុត្រព្រះជន្ម ៥ឆ្នាំ ឲ្យសៀតព្រះកាណ៌ដែរ ព្រោះព្រះអង្គកំពុងជាប់ព្រះទ័យ នឹង ព្រះរាជបុត្រនេះ ហើយព្រះរាជទានរង្វាន់ ឲ្យបុរោហិតដែលទាយត្រូវព្រះទ័យនោះ តាមសព្វព្រះទ័យ។ លំដាប់តមកទ្រង់ត្រាស់ថា :
"អាហោរចង្រៃនេះ វាស្អប់អញទើបវាក្លែងទាយឲ្យអញខូចចិត្តទាំងខូចទ្រព្យសម្បត្តិ ដោយវាមានគោលគំនិតសម្ងាត់ ប្រការណាមួយ ក្នុងខ្លួនវា " តមកទ្រង់ដៀលត្មះ ហោរានោះដោយប្រការផ្សេងៗ។
ពិជ័យហោរា ខំក្រាបទូលដោយជំនះថា : "សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស សូមព្រះអង្គកុំអាលទ្រង់អរតាមទំនាយបុរោហិតក្រាបទូលនេះឲ្យសោះ ព្រោះការណ៍ម្ដងនេះ ប្រាកដជាមានដូចទូលថ្វាយមិនមែន ដូចទំនាយបុរោហិតនេះទេ"។
សម្ដេចព្រះស្រីជេដ្ឋា ទ្រង់ខ្ញាល់ នឹង សំដីទូលតប របស់ហោរានោះណាស់ ទើបទ្រង់ស្ទុះទៅចាប់ព្រះសែង (ដាវ) មកកាប់ហោរា បណ្ដាលឲ្យហោរស្លាប់នៅទីនោះមួយរំពេច។ ក្រោយពីនោះមកចំនួន១០ថ្ងៃ ព្រះស្រីជេដ្ឋា ស្ដេចចេញចងព្រះរាជរោងរម្យ ជួបជុំចៅពញាលំពាំងធិបតី សេនាបតី និង មន្ត្រីទាំងពួងដែលក្រាបបង្គំជាយសបរិវារ។ ខណៈនោះចៅពញាលំពាំងធិបតី ក្រាបបង្គំទូលថា :
"សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស ព្រះចន្ទរាជា បានត្រឡប់មកពីស្រុកសៀមវិញហើយ ឥឡូវស្ដេចសង្កត់បានខែត្របាត់ដំបង ហើយឆ្លងមកសង្កត់ បានខែត្រពោធិ៍សាត់ថែមទៀត ចៅហ្វាយស្រុក ខែត្រពោធិ៍សាត់ បានប្ដឹងដោយសំបុត្រ ចូលមកសុំកងទ័ព អំពីទូលព្រះបង្គំ ឲ្យទៅជួយជាឆាប់"។
ចៅពញាលំពាំងធិបតី ក្រាបទូលពុំទាន់ផុតវាចាផង ព្រះរាជវរានុកូល ក្រាបទូលថា:
"សូមទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោស មានសំបុត្រចៅហ្វាយស្រុក ខែត្រក្រគរ ប្ដឹងទូលព្រះបង្គំថា : នៅខែត្រពោធិ៍សាត់នោះ ចៅពញាសួគ៌ាលោក អនិច្ចកម្មក្នុងចំបាំងទៅហើយ ឥឡូវនេះចៅពញាចន្ទរាជាតាំងពញាមឿងមេស្មិល ឲ្យឡើងជាចៅពញាសួគ៌ាលោកហើយ ហើយឲ្យធ្វើជាមេទ័ព សម្រេចរាជការទាំងពួងផងទៀត ចៅពញាចន្ទរាជា ឲ្យកូនពញាមឿងទាំង៤ នាក់នោះធ្វើជាសេនាបតីសម្រាប់ទ្រង់ហើយឲ្យធ្វើបាឡាត់ទ័ពមុខ ក្រោយ ឆ្វេង ស្ដាំ លើកមកវាយបន្ទាយខែត្រក្រគរទៀត ឥឡូវនេះ បន្ទាយខែត្រក្រគរបែកហើយ"។
ព្រះស្រីជេដ្ឋា (ស្ដេចកន) ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់គ្រវីព្រះសិរសា ហើយមានព្រះបន្ទូលថា :
បងចក្រី ចូរបងឯងចេញទៅជាមេទ័ពធំ កេណ្ឌបណ្ដារាស្ត្រខែត្រខាងលិច ហើយលើកយ៉ាងស្រូតរូតទៅទល់ទប់ទ័ព របស់ចៅពញាចន្ទរាជា ឲ្យទាន់ការណ៍ សូមបងប្រឹងជួយខ្ញុំ ឲ្យអស់ពីកម្លាំងចិត្តណា៎"។
ពញាចក្រី ទទួលព្រះរាជបញ្ជា ហើយក្រាបទូលថា : "ទូលព្រះបង្គំ លើកទ័ពទៅម្ដងនេះ បើចាប់បានតួខ្លា ឬ មិនបាន ក៏គង់ខ្លាត្រូវរបួស បង់ជន្ម ឲ្យរាងចាលជាមិនខានដែរ"។
ព្រះស្រីជេដ្ឋា ទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ហើយ ទ្រង់ត្រូវព្រះទ័យណាស់ ទ្រង់ព្រះទានលំពែងក្រំ (1) មាសមួយជាអាជ្ញាសឹក ហើយឲ្យលើកកងទ័ព ទៅតាំងនៅក្នុងខែត្រលង្វែក។ ហើយទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់សម្ដេចចៅហ្វាកៅ ជាមាឲ្យធ្វើមេទ័ពធំ។ ទ្រង់ប្រទានដាវគ្រឿងមាសមួយ ជាអាជ្ញាសឹក ហើយ នឹង ពានកន្ថោរទិតោមាស មួយសម្រាប់ ជាគ្រឿងសម្រាប់យស និង ស្គរហែពីរ សម្រាប់ទូង តាមផ្លូវខែត្រកំពង់សៀម។
សម្ដេចចៅហ្វាកៅ ទទួលព្រះរាជបញ្ជាហើយក៏ថ្វាយបង្គំលា លើកទ័ពទៅដល់ខែត្រកំពង់សៀមហើយចេញសំបុត្រទៅកេណ្ឌរេហ៍ពល គ្រប់ខែត្រ។ លុះបានរេហ៍ពលគ្រប់ខែត្រ មកជួបជុំហើយចៅហ្វាកៅ ក៏ចាត់ចៅពញាឧទ័យធិរាជា ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រអាសន្នទុក ឲ្យលើកទ័ពកាត់សំដៅទៅខែត្របាត់ដំបង ឆ្លងមកវាយផ្ទប់ពីក្រោយ កុំឲ្យចៅពញាចន្ទរាជារត់រួច។ ចំណែកឯ សម្ដេចចៅហ្វាកៅ ខ្លួនឯង ជាមេទ័ពធំនោះ លើកទ័ពឆ្លងមកត្រើយខាងលិច។ ឯប៉ែកកងទ័ព នៃចៅពញាចក្រី កាលកេណ្ឌរេហ៍ពលបាន ៥៥០០នាក់ ហើយក៏ឲ្យចៅពញាតេជោ ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រសំរោងទង លើកទ័ព ១០០០០នាក់ ជាទ័ពមុខ ឲ្យចៅពញារាជាមេត្រី ចៅហ្វាយស្រុកភ្នំពេញកាន់ពល ១០០០០នាក់ជាប៉ែកស្ដាំ ឲ្យចៅពញាវង្សាអនុជិត(2) ចៅហ្វាយស្រុកបាទីកាន់ពល ១០០០០នាក់ ជាប៉ែកឆ្វេង ឲ្យព្រះរាជាវរានុកូលកាន់ពល ១០០០០នាក់ជាទ័ពក្រោយ។ ឯខ្លួន ចៅពញាចក្រីឯង កាន់ពល ១៥០០០នាក់ជាទ័ពធំ។
ទ័ពចៅពញាចក្រី លើកដល់ខែត្រក្រគរ ក៏ប្រទះនឹងទ័ពនៃចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង។ ចៅពញសួគ៌ាលោកមឿងយល់ថា "ទ័ពខាងចៅពញាចក្រី លើកមកដល់ហើយព្រមទាំងមានពលលើសកងទ័ពខ្លួនច្រើនចំនួនណាស់ផង ក៏ចាត់ប្រើចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ កែវជាកូនច្បងឲ្យកាន់ពល ២០០០នាក់ ជាទ័ពមុខចាត់ចៅពញាបរទេសរាជអង់ជាកូនទី២ ឲ្យកាន់ទ័ព១០០០នាក់ជាប៉ែកស្ដាំ ចាត់ចៅពញាវិបុលរាជទេព ជាកូនទី៣ ឲ្យកាន់ទ័ព១០០០នាក់ ជាប៉ែកឆ្វេង ចាត់ចៅពញារាជតេជៈសុខ ជាកូនទី៤ ជាទ័ពក្រោយ កាន់ពល ១០០០នាក់។ ឯខ្លួនចៅពញាសួគ៌ាលោកឯង កាន់ពល ៤០០០នាក់ ជាមេទ័ពធំ ហើយចេញទៅតនឹងចៅពញាចក្រី។
ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជកែវ កូនច្បង ជាមេទ័ពមុខនោះ ដេញទ័ពឲ្យចូលវាយលុកកងទ័ពចៅពញាតេជោ។ រេហ៍ពល ក្នុងកងទ័ពទាំង ២០០០នាក់ នោះកាលស្រែកហ៊ោយកជ័យ យ៉ាងកងរំពងហើយ ក៏រត់សំដៅចូលទៅលុកកងទ័ព នៃចៅពញាតេជោ វាយកាប់សម្លាប់គ្នាពពាក់ពពួន ស្លាប់ហូរឈាមដូចទឹកទរ ឬ ហូរដូចជាស្ទឹង តែទ័ពពញាតេជោពុំព្រមបែកសោះ។ ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជកែវ ឃើញដូច្នោះហើយ ក៏ស្ទុះចូលទៅដេញកាប់ចៅពញាតេជោ ដែលនៅលើខ្នងសេះ។ សេះចៅពញាតេជោ ដោយឃើញគេស្ទុះចូលមកប្រញាប់ពេក ក៏ភ្ញាក់គេចខ្លួនទៅប៉ះនឹងដើមឈើ បណ្ដាលឲ្យធ្លាក់ពញាតេជោ ពីលើខ្នងសេះខ្ពោក។ ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ ឃើញបាចណាបហើយ ក៏កាប់ពញាតេជោស្លាប់មួយរំពេច រេហ៍ពលទាំងសងខាង ក៏ប្រកាប់ប្រចាក់គ្នាច្របូកច្របល់ ទៅវិញទៅមក យ៉ាងសាហាវ ដូចម្រឹគពាឡ មានរបឹងរឹងរូសមិនព្រមចាញ់គ្នា ទៅវិញទៅមកសោះ។ ចៅពញវង្សាអគ្គរាជយល់ថា "ពលខ្លួនតិចណាស់ ហើយកងទ័ពខាងសត្រូវ ដែលមានចំនួនច្រើនស្រាប់ទៅហើយនោះ ក៏រឹងរឹតតែមកដល់ ថែមហើយថែមទៀតផង នឹងយកជ័យតទៅទៀតពុំបានឡើយ" ទើបនាំរេហ៍ពលថយមកជម្រាបបិតាតាមដំណើរ។
ឯចៅពញារាជាមេត្រី ចៅហ្វាយស្រុក ខែត្រភ្នំពេញ និង ចៅពញាវង្សាអនុជិត ចៅហ្វាយស្រុកខែត្របាទី ជាមេទ័ពឆ្វេង ស្ដាំ ដែលលើកតាម ទ័ពពញាតេជោនោះ ក៏បានប្រទះនឹងកងទ័ព ចៅពញាបរទេសរាជ និង ចៅពញាវិបុលរាច ដែលបង្កប់តាមសងខាងផ្លូវនោះ។
កងទ័ពចៅពញាបរទេសរាជ និងចៅពញាវិបុលរាជ កាលបើបានប្រទះហើយ ក៏ដេញពលចូលច្បាំង កាប់ចាក់ពល នឹង ពល ចៅហ្វាយនិងចៅហ្វាយ ប្រកាប់ ប្រចាក់គ្នាទៅវិញទៅមក។ ចៅពញាវង្សាអនុជិត ជាចៅហ្វាយស្រុក ខែត្របាទី ក្នុងពេលដែលកំពុងប្រកាប់គ្នាទៅវិញទៅមកនោះសេះរបស់ខ្លួន ផុងជើងក្នុងរណ្ដៅផង ច្រឡោតដោយស្នូរកាំភ្លើងផង ក៏បណ្ដាលឲ្យធ្លាក់ចៅពញានេះទៅដី។ មួយរំពេចនោះ ចៅពញាវិបុលរាជ ស្ទុះចូលទៅកាប់ត្រូវស្មាចៅហ្វាយស្រុកខែត្របាទី បណ្ដាលឲ្យគាត់ពិការជាទម្ងន់។ អស់សេនាទាហាន ខាងចៅពញាវង្សាអនុជិត នាំគ្នាជួយគ្រាហ៍ចៅហ្វាយរត់រួចខ្លួនទៅ។ ទ័ពស្ដាំរបស់ចៅពញាចក្រី កាលបើឃើញថា "នាយទ័ពរបស់ខ្លួនត្រូវរបួសជាទម្ងន់ហើយ "ក៏នាំគ្នាទៅរកទ័ពចៅពញាតេជោ។ មេកងខាងចៅពញាចក្រី កាលដឹងថា "ចៅពញាតេជោ ស្លាប់ក្នុងសង្គ្រាមហើយ" ក៏នាំសេនាទាហានទាំងពីរកង ទៅប្ដឹងចៅពញាចក្រី។ ចៅពញាចក្រី បានដឹងហើយក៏លើកទ័ពធំតាមមក។ ចៅពញាចក្រី លុះឃើញកងទ័ព ចៅពញារាជាមេត្រី ចៅហ្វាយស្រុកភ្នំពេញ និង ទ័ពចៅពញាបរទេសរាជ និង វិបុលរាជ ជាកូនទី២ ទី៣របស់ចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿងកំពុងច្បាំងប្រកាប់គ្នា យ៉ាងគឹកកងរំពងខ្លាំងណាស់ដូច្នោះ ព្រមទាំងបានក្រឡេកមើលពីលើដំរីទៅ ឃើញកូនតាមឿង ទាំងពីរនាក់នោះក្លាហានណាស់ ក៏នឹកថប់ក្រែងចៅពញារាជាមេត្រីថយថ្វីដៃរបស់កូនតាមឿងទាំងពីរនាក់ ទើបចៅពញាចក្រី ដេញរេហ៍ពល ឲ្យចូលទៅជួយច្បាំងថែមទៀត។
ចំណែកឯចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ចៅពញារាជតេជៈសុខ កូនទី៤ របស់តាមឿង កាលបានដឹងនូវកិច្ចការទ័ពទាំងនោះហើយ ក៏លើកទ័ពទៅដែរ ហើយចូលជួយច្បាំងកូនទាំងពីរនោះទៀត។ ការប្រយុទ្ធរវាងកងទ័ព ខាងចៅពញាចក្រី និង ខាងចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង បានប្រព្រឹត្តទៅអស់ពេលដ៏យូរ តែមិនមានខាងណាអន់ជាងខាងណាឡើយ។ ទ័ពទាំងសងខាង សុទ្ធសឹងតែរបឹងរឹងរូសមោះមុតដូចៗគ្នា។
ខណៈនោះពញាសួគ៌ាលោកមឿង យល់ថាកងទ័ពចៅពញាចក្រី មានពលច្រើនណាស់ សេនាទាហានទាំងនោះ ក៏មានថ្វីដៃខ្លាំងៗទៀត ឯពលខាងខ្លួន ក៏ស្លាប់ប្រមាណជា ៦០នាក់ទៅហើយឃើញថា នឹង តយកជ័យជំនះពុំបានទេ។ លុះវេលាព្រលប់ មកដល់ហើយចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក៏វាយស្គរជាសញ្ញាឲ្យដំណឹងដល់កងទ័ព ឲ្យឈប់ច្បាំងទាំងសងខាង។
ចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង និង កូនទាំង៤នាក់ នាំសេនាទាហានរេហ៍ពល ថយទ័ពទៅក្រាបបង្គំគាល់ ព្រះចៅពញាចន្ទរាជា នៅបន្ទាយពោធិ៍សាត់ ព្រមទាំងក្រាបបង្គំទូល តាមហេតុគ្រប់ប្រការ។ ចៅពញាចក្រី ឃើញថាចៅពញាសួគ៌ាលោក បន្ថយទ័ពទៅនោះ មិនហ៊ានដេញតាមទៅទេ ដោយខ្លាចចាញ់កលតាមឿងផង ដោយព្រះអាទិត្យអស្ដង្គតរលត់រស្មីទៅហើយផង។
លុះព្រឹកឡើង ចៅពញាចក្រីបម្រុង នឹង លើកទ័ព តាមចៅពញាសួគ៌ាលោក តែទទួលពេលនោះសម្ដេចចៅហ្វាកែវ នាំពល ៥០០០០នាក់លើកឆ្លងមកដល់ដែរ ចៅពញាចក្រីក៏បញ្ឈប់ទ័ព រង់ចាំស្ដាប់ចៅហ្វាកៅដែល នឹង ចាត់ទ័ពជាថ្មីវិញ។
- វេលានោះចៅហ្វាកៅ បានចាត់ទ័ពជា ៥ កង ដូចតទៅនេះ៖
- ១. ឲ្យចៅពញាចក្រីកែវឃុំពល ៣០០០០នាក់ ជាមេទ័ពមុខ (ទ័ពស្រួច)។
- ២. ឲ្យចៅពញារាជាមេត្រីទិព្វ ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រភ្នំពេញ ឃុំពល ២០០០០នាក់ជាមេកងទ័ព ប៉ែកឆ្វេង។
- ៣. ឲ្យចៅពញាស្រែន្យសេនាឫទ្ធីជ័យ ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រលង្វែក ឃុំពល១៥០០នាក់ជាប៉ែកស្ដាំ។
- ៤. ឲ្យចៅពញាសេនាសង្គ្រាមសួស្តិ៍ ចៅហ្វាយស្រុកខែត្រអមរគីរិន្ទបូរ។ ឬអម្រិន្ទបូរ គឺស្រុកបរិបូណ៌ ឃុំពល ១៦០០០។នាក់ ជាទ័ពក្រោយ។
- ៥. ឯខ្លួនសម្ដេcចៅហ្វាកៅ ឯងឃុំពល ៤០០០០នាក់ ជាមេទ័ពធំ។
សម្ដេចចៅហ្វាកៅ លើកទ័ពដេញតាម ទ័ពចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ដែលថយទ័ពមកក្រាបបង្គំទូល ចៅពញាចន្ទរាជានោះ។ គ្រាដែលចៅហ្វាកៅ លើកទ័ពដេញតាមមកនោះ កងទ័ពចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿងបានចូលទៅក្នុងបន្ទាយអស់ទៅហើយ។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា កាលទ្រង់បានជ្រាបថា : "កងទ័ពខាងគេលើកមកច្រើនណាស់ដូច្នេះហើយ"ទ្រង់ក៏ត្រាស់ឲ្យកេណ្ឌពល បាន២០០០០នាក់ ឲ្យឡើងការពារបន្ទាយ។ លុះកងទ័ពខាងចៅហ្វាកៅ មកចោមវាយបន្ទាយ ទ្រង់ក៏ឲ្យទ័ពក្នុងបន្ទាយបាញ់ព្រួញ ចោលដុំថ្មទៅត្រូវកងទ័ពសម្ដេចចៅហ្វាកៅ ស្លាប់អស់ជាច្រើន។ ចៅហ្វាកៅ ខំដេញពលពានកំផែងបន្ទាយណែនណាន់តាន់តាប់ ដូចស្រមោចរោមស្ករ តែវាយមិនបាន។ កាលដឹងថាវាយយកបន្ទាយសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាពុំបានក៏ឲ្យចៅហ្វាកៅ បោះទ័ពព័ទ្ធចោមបន្ទាយនោះឲ្យជាប់ ដើម្បីទប់ព័ទ្ធខាងក្នុងមិនឲ្យចេញរួចផង ឲ្យអត់បាយបរិភោគ ដរាបត្រូវស្លាប់ ឬត្រូវដាច់ពោះគ្រប់ៗគ្នាផង។
សម្ដេចចៅហ្វាកៅ ចៅហ្វាពញាចក្រីកែវ ឲ្យពលចោមបន្ទាយរហូតដល់ ១២ខែ។ កងទ័ពខាងសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ចេញពីបន្ទាយពុំរួចមែន ស្បៀងអាហារ ក្នុងបន្ទាយក៏ចេះតែហោចទៅៗ គួរឲ្យបារម្ភណាស់ដោយបន្ទាយនោះ មិនទាន់មានការប្រុងប្រៀបមាំមួន ប៉ុន្តែដោយហេតុព្រះបារមីរបស់ព្រះអង្គ ដែលបានសាងមកពីអតីតកាល បណ្ដាលឲ្យកងជញ្ជូនស្បៀង ខាងសម្ដេចចៅហ្វាកៅ បញ្ជូនទៅពុំទាន់។ ដូច្នេះ សម្ដេចចៅហ្វា កៅហើយក៏ឲ្យថយកងទ័ព មកតាំងបន្ទាយឆ្ងាយពីបន្ទាយព្រះចន្ទរាជា ចម្ងាយ ៣សិន ឲ្យទ័ពព័ទ្ធជុំវិញទៀត។ ការណ៍ដែលចៅហ្វាកៅ ឲ្យថយទ័ពនោះប្រយោជន៍ឲ្យកងទ័ពផ្លាស់ប្ដូរគ្នា ចេញទៅរកស្បៀងអាហារ ក្នុងភូមិជិតខាង។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា កាលទតឃើញថា "កងទ័ពសត្រូវ ថយឃ្លាតពីបន្ទាយព្រះអង្គហើយព្រះអង្គក៏ទ្រង់ត្រាស់ប្រឹក្សា នឹង នាយកងនាយទ័ពថា : "ទ័ពសត្រូវរំលៀកចេញពីបន្ទាយយើងបន្តិចហើយ ការណ៍នេះល្អប្រពៃហើយ ជាឱកាសឲ្យយើងគិតដោះដៃចេញពីសត្រូវបានដោយស្រួល ចុះយើង នឹង គិតធ្វើយ៉ាងណា ដើម្បីឲ្យចេញរួចពីចំណោមនេះ?"។
ចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក្រាបទូលថា : "បើយើងនឹងគិតវាយទំលាយចេញនោះក៏ចេញរួចបានដែរ ពីព្រោះពលយើង មានតែ ២០០០០នាក់ ឯពលខាងគេ មានដល់ទៅជាង ១០០០០០នាក់ បើយើងចេញរួចទៅ ទ័ពទាំងសងខាងក៏គង់ស្លាប់ច្រើនជាមិនខាន បើយើងរឹងតែនៅក្នុងបន្ទាយនេះ មិនចេញទទួលច្បាំងសោះ ក៏មិនបានដែរ ពីព្រោះបន្ទាយរបស់យើងទើប នឹង តាំង ថ្មី ឯស្បៀងអាហារ ក៏ពុំទាន់មានបរិបូរណ៍ ដល់យូរទៅ ក្រែងលំបាកក្នុងការខ្វះខាតគ្រប់យ៉ាង ទូលព្រះបង្គំជាខ្ញុំ គិតយកគំនិតមួយ មកសូមទទួលអាសា គឺទៅកេណ្ឌកងទ័ពបិសាច ឲ្យមកចោមវាយទ័ពចៅហ្វាកៅ បើទ្រង់ព្រះរាជាអនុញ្ញាត ទូលព្រះបង្គំយល់ឃើញច្បាស់ថា មុខជានឹងឈ្នះសត្រូវដោយងាយ បើទ្រង់ព្រះករុណាពិសេស យល់ព្រមផងនោះ សូមឲ្យជីករណ្ដៅកណ្ដាលបន្ទាយនេះ ឲ្យបានជាប្រញាប់ ដើម្បីទូលព្រះបង្គំនឹងបានគិតការថ្វាយ ឲ្យទាន់ពេលវេលា។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា កាលទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ចៅពញាសួគ៌ាលោក ទូលសុំយ៉ាងនេះទ្រង់ពុំជឿសោះទេ ទើបទ្រង់គ្រវីព្រះសិរសា ហើយត្រាប់ថា "ពីបុរាណរៀងមក យើងពុំដែលឮថា មានឈ្មោះណាទៅកេណ្ឌយកខ្មោចបិសាច មកជួយច្បាំងមនុស្សដល់ម្ដងឡើយ ណ្ហើយអ្នកចៅពញា លែងគិតគំនិតបែបនេះទៅចុះ ព្រោះជាគំនិតមិនដែលមានអ្នកណាគិតមកពីមុនផង និង ជាកិច្ចការមួយដែលខ្ញុំមិនជឿថាមានប្រសិទ្ធិភាពទាល់តែសោះផង"។
ចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក្រាបទូលថា បើទ្រង់មិនសព្វព្រះហឫទ័យឲ្យគិតធ្វើតាមចំណេះ និង តាមមន្តវិជ្ជាការទូលព្រះបង្គំទេ នោះទូលព្រះបង្គំនឹងអារក ឲ្យស្លាប់នៅទីនេះក្នុងឥឡូវនេះហើយ ព្រោះបើនឹងរស់នៅតទៅ ក៏មិនបានជួយយកអាសាផែនដី ថ្វាយព្រះអង្គដល់កម្រិតដែរ"។ ថាហើយចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក៏ហូតដាវ នឹង អារក តាមពាក្យដែលខ្លួនបានក្រាបទូល។ ខណៈនោះ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ទ្រង់ក្រឡេកព្រះនេត្រា ឃើញទាន់ក៏ទ្រង់ស្ទុះទៅចាប់ដាវនោះចេញពីដៃហើយទ្រង់ត្រាស់ថា : "កុំ! កុំ ចៅពញា កុំសម្លាប់ខ្លួនខ្ញុំស្ដាយលោកណាស់ ខ្ញុំព្រមតាមចៅពញាហើយ ដូច្នេះបើចៅពញាគិតឃើញដូចម្ដេច ស្រួលសូមចៅពញាធ្វើតាមគំនិតនោះចុះ"។
ចៅពញាសួគ៌ាលោក ឮហើយ មានអំណរណាស់ ទើបថ្វាយបង្គំលាចេញមកក្រៅដំណាក់ ហើយក៏ចាត់កូនទាហានឲ្យជីករណ្ដៅធំមួយ ជំរៅ៨ហត្ថ ៤ជ្រុង ឲ្យធ្វើរានទេវតា ៧ថ្នាក់ដាក់បាយសី ទឹកអប់ និង គ្រឿងបូជា ហើយឲ្យធ្វើរាជវ័តិព័ទ្ធជុំវិញ។ លុះពួកពល ធ្វើតាមបង្គាប់សព្វគ្រប់ហើយ ចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក៏ស្លៀកស ពាក់ស ហើយឲ្យរៀបភ្លេងចាំប្រគុំទាំង៨ទិស។
រឿងពញាមឿងនេះមានក្នុងព្រះរបាក្សត្រថា : ពញាមឿងនេះ ជាមេស្មឹង មានកូនប្រុស៤នាក់ គឺឈ្មោះកែវ ១ (3) ទេព ១ សុខ ១។ ពញាមឿង មានសម្លាញ់ម្នាក់ឈ្មោះចន្ទ ធ្វើជាជំទប់មេស្មឹងក្រវាញ។ ក្នុងគ្រានោះ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ព្រះអង្គមានម្នាងម្នាក់ ឈ្មោះអ្នកម្នាងខៀវ។ អ្នកម្នាងខៀវនោះ ទ្រង់គភ៌៧ខែ ហើយអ្នកម្នាងមានបាវស្រីមួយ ឈ្មោះ នាងពេញ។
សាស្ត្រារបាក្សត្រនោះនិយាយទៀតថា ក្នុងគ្រាដែលសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ស្ដេចលើកទ័ពពីក្រុងស្រីអយុធ្យា មកខែត្រពោធិ៍សាត់នោះ ពញាមឿង នាំដំរី សេះ ជាច្រើនទៅថ្វាយ ទុកធ្វើសង្គ្រាមប្រយុទ្ធនឹងព្រះស្រីជេដ្ឋា (ស្ដេចកន)។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ស្ដេចមកដល់ខែត្រក្រគរបានតយុទ្ធនឹងទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋា ប៉ុន្តែ ខាងទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋាឈ្នះ។
សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជាទ្រង់ឃើញទ័ពព្រះអង្គ ចាញ់ទ័ពព្រះស្រីជេដ្ឋាដូច្នេះ ព្រះអង្គក៏ថយទៅប្រថាប់ទ័ព នៅបន្ទាយមានជ័យ ខែត្រពោធិ៍សាត់ ក្នុងឃុំបាក់នឹមវិញ។
ខណៈនោះ ពញាមឿង កាលឲ្យពលជីករណ្ដៅ ជំរៅ ៨ហត្ថ ៤ជ្រុងហើយ ក៏ថ្វាយបង្គំលាសម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ទៅកេណ្ឌបិសាច ឲ្យជួយធ្វើសង្គ្រាម។ មុននឹងទៅកេណ្ឌបិសាចនោះពញាមឿងបានផ្ដាំ នឹង ពញាចន្ទជាសម្លាញ់ដែលជាជំទប់មេស្មឹងភ្នំក្រវាញថា "ឲ្យសម្លាញ់ឯង នៅជាមេស្មឹងជំនួសអញ ដើម្បីនិយាយតពីព្រះមហាក្សត្រមកអញ កុំបីឲ្យព្រះអង្គនិយាយផ្ទាល់ នឹង អញឡើយមួយទៀត បើដល់ថ្ងៃស្អែក ពេញបូណ៌មី ខែពិសាខ វេលាយប់ បើឯងឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារមេឃ ក្នុងដីហើយ ឲ្យឯងក្រាបបង្គំទូលព្រះបរមបពិត្រ សូមឲ្យទ័ពទៅចោមបន្ទាយសត្រូវ ជាប្រញាប់ចុះ"។
ឯអ្នកម្នាងខៀវ កាលឮថា "ពញាមឿងសម្លាប់ខ្លួនទៅកេណ្ឌទ័ពបិសាចហើយក៏មានចិត្តឈឺឆ្អាលជួយផែនដីដែរ។ កាលឃើញពញាមឿងចូលក្នុងរោងរាជវ័តិ តាំងពិធីបួងសួងទេវតាដូច្នោះ អ្នកម្នាងក៏ថ្វាយបង្គំលា សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ចូលទៅក្នុងទីព្រះរាជពិធីដែរ។ លុះបួងសួងទេវតាស្រេចហើយ អ្នកម្នាងខៀវ និងពញាសួគ៌ាលោកមឿង ក៏លោតទាំងពីរនាក់ ទៅក្នុងរណ្ដៅ។ ព្រះបរមបពិត្រ និង បណ្ដាជាខ្ញុំ ក្រុមរាជការជួយឃាត់ផង ក៏ពុំស្ដាប់។ ក្នុងគ្រានោះ កូនពញាមឿង៤នាក់ ដែលព្រះបរមបពិត្រស្ដេចបានតាំងជាមន្ត្រីទាំង ៤នាក់ រួចហើយនោះគឺ៖
- ១. ឈ្មោះកែវ ទ្រង់បានតាំងជា "ចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ"
- ២. ឈ្មោះកែ ទ្រង់បានតាំងជា "ចៅពញាបរទេសរាជ"
- ៣. ឈ្មោះទេព ទ្រង់បានតាំងជា "ចៅពញាវិបុលរាជ"
- ៤. ឈ្មោះសុខ ទ្រង់បានតាំងជា"ពញារាជតេជៈ"។
កូនទាំង៤នាក់ នោះកាលឃើញបិតា លោតសម្លាប់ខ្លួន ទៅកេណ្ឌបិសាចដូច្នោះ ក៏និយាយគិតគ្នាថា : "បិតាយើងទៅតែម្នាក់ឯង គ្មានគេទៅជួយបម្រើ ជួយគិតកេណ្ឌបិសាចផងសោះ បើយ៉ាងនេះក្រែងឪពុកយើង ធ្វើការនេះពុំទាន់ការ ដូច្នេះត្រូវយើងកេណ្ឌទ័ពខ្មោចជាមួយនឹងគាត់"។ ថាតែប៉ុណ្ណោះ កូនទាំង៤នាក់នោះ ក៏ស្ទុះលោតទៅតាមបិតាទាំងអស់គ្នា។ តែខណៈនោះ ខ្ញុំរាជការ ចាប់មិនឲ្យលោតតាម ដើម្បីឃាត់ឲ្យនៅធ្វើរាជការ បានពីរនាក់មកវិញ គឺចៅពញាវិបុលរាជ ទេព១ ចៅពញារាជតេជៈសុខ១។ ឯចៅពញាវង្សាអគ្គរាជ កែវ និងចៅពញាបរទេសរាជ កែ (ឬអង់) ជាកូនទី១ ទី២ នោះ ខ្ញុំរាជការចាប់ឃាត់ពុំទាន់ ក៏លោតចុះទៅក្នុងរណ្ដៅ ស្លាប់ជាមួយបិតាទៅ។ អ្នកម្នាងខៀវក៏លោតសម្លាប់ខ្លួនទៅក្នុងរណ្ដៅ រួមជា ៤នាក់។ (ខ្មោចទាំង ៤ នាក់នោះ បានកើតឡើងជាដំបូកឃ្លាំងមឿង (4) ដល់សព្វថ្ងៃនេះ)។
លុះដល់ ព្រះចន្ទចរត្រង់ ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែពិសាចខនោះ ក៏ស្រាប់តែឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារមហិមានៅលើមេឃ និង នៅក្នុងដី នាំឲ្យភិតភ័យតក្កមាក្រៃលែង ហាក់បីដូចជាកក្រើកក្រឡាមហាប្រថពី។ ខណៈនោះពញាចន្ទ មេស្មឹល យកសេចក្ដីក្រាបបង្គំទូល សម្ដេចៅពញាចន្ទរាជា តាមបណ្ដាំចៅពញាសួគ៌ាលោកមឿង ដែលបានផ្ដាំនោះ។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ក៏លើកទ័ពចេញទៅចោមបន្ទាយសត្រូវ។ ឯកងទ័ពសត្រូវ បានឮសូរសន្ធឹកខ្ទរខ្ទារ លើកមកក្នុងដីលើមេឃ សន្ធឹកដូចជារន្ទះដូច្នោះ ក៏ភិតភ័យញ័រជើងញ័រដៃ រន្ធត់តក់ស្លុត រត់ចោលបន្ទាយ ចោលសស្ត្រាវុធ រត់គេចដោះខ្លួនឲ្យរួចជីវិត តែសព្វខ្លួន។ សម្ដេចចៅពញាចន្ទរាជា ព្រះអង្គលើកពលយោធា ចូលក្នុងបន្ទាយអាសត្រូវហើយទ្រង់ចាត់កងទ័ព ឲ្យដេញតាមទ័ពអាសត្រូវទៅ។ ព្រះអង្គបានគ្រឿងសស្ត្រាវុធ ស្បៀងអាហារសេះ ដំរី ជាច្រើន ដែលនៅក្នុងបន្ទាយនោះទាំងប៉ុន្មាន។
ថ្ងៃក្រោយមក នាងពេញ ជាបាវអ្នកម្នាងខៀវ បានដឹងថា "ចៅហ្វាយរបស់ខ្លួនស្លាប់ទៅហើយ ហើយទៅកើតជាបិសាចរក្សាស្រុកដូច្នោះ" នាងអធិដ្ឋានថា : "ខ្ញុំសូមឲ្យបានទៅជួប នឹង ចៅហ្វាយខ្ញុំហើយឲ្យបានជាផ្នូកផ្នូលព្រះនគរ" លុះបួងសួងស្រេចហើយ នាងពេញក៏លោតទឹកស្ទឹងពោធិ៍សាត់ជិតផ្សារក្រោមនេះ ហើយស្លាប់ទៅកើត ជាបិសាច ថិតនៅក្នងទីដែលមានដំបូកទាំង៣។
អ្នកម្នាងខៀវ កើតជាដំបូកមួយនៅខាងជើង ពញាមឿងកើតជាដំបូកមួយ នៅខាងត្បូង វង្សាអគ្គរាជកែវ និងបរទេសរាជ កែ ដែលជាកូនពញាសួគ៌ាលោកមឿង នោះកើតជាដំបូកមួយ នៅខាងលិច។ ដំបូកទាំង៣ដុះជាប់គ្នាជា៣មុំ ទៅជាដំបូកផ្នូកផ្នូល នៃព្រះនគរ ដូចដែលនឹងនិយាយ ក្នុងទំនាយខាងដើមនេះ:
- ១. ដំបូកខាងជើង គឺដំបូកអ្នកម្នាងខៀវ ជាដំបូកផ្នូកផ្នូល ខាងម្ចាស់ផែនដី។
- ២. ដំបូកខាងត្បូង គឺដំបូកពញាមឿង ជាដំបូកផ្នូកផ្នូលខាងចៅហ្វាយស្រុក។
- ៣. ដំបូកខាងលិច គឺដំបូកកូនពញាមឿង ទាំងពីរនាក់ ជាដំបូកផ្នូកផ្នូល ខាងក្រវាញ។
- ៤. កោះមួយនៅក្នុងស្ទឹង នៃខែត្រពោធិ៍សាត់នោះ នៅផ្សារក្រោម ជាកោះនាងពេញ។ កោះនេះ ជាផ្នូកផ្នូល ខាងចៅហ្វាយស្រុកដែរ។
- (1) ប្រកប ឬ បញ្ចុះលោហធាតុផ្សេងៗ មានមាសជាដើមទៅក្នុងដែក។ សម័យបុរាណ គេជឿថា អាវុធយុទ្ធោបករណ៍ ទាំងពួង ដែលមានក្រំមាសនោះ ពូកែសក្ដិសិទ្ធិណាស់ អ្នកណាដែលអួតអាងថា ខ្លួនមានសាច់ស្វិតយ៉ាងណាក្ដី។ ក៏គង់មុតដោយអាវុធដែលក្រំដោយលោហធាតុនោះដែរ។
- (2) គេទំលាប់សរសេរសព្វថ្ងៃនេះ ជាវង្សាអន្ជិត ឬវង្សាអញ្ជិត។ ពាក្យថា អន្ជិតឬអញ្ជិត នោះពុំបានន័យថាដូចម្ដេចសោះ។ បើថាអនុជិតវិញទើបមានន័យថា អ្នកឈ្នះរាប។
- (3) សាស្ត្រាវត្តកំពង់ត្រឡាចថាឈ្មោះ អង់
- (4) អ្នកខ្លះយល់ថា "ឃ្លាំងមឿង" នេះមិនមែនជាឈ្មោះ ឬ ជាងារសក្ដិរបស់រូបមន្ត្រីដែលបានប្ដូរជីវិត ដើម្បីបូជាទឹកដីនោះទេ ថាពាក្យ "ឃ្លាំងមឿង" នេះជាពាក្យសៀមក្លាយពីពាក្យសៀមមែនទែនថា "ខ្លាងមឿង" ប្រែថាអ្នកតាចាស់ស្រុក។
ចំនួនអ្នកចូលទស្សនា