ព្រះពុទ្ធសាសនានៅនានាប្រទេស
ចុះផ្សាយដោយកែវ ឈុន
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
****************************************
ព្រះពុទ្ធសាសនាហូរចូលប្រទេសជប៉ុន(ត)
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី27.កក្កដា 2019.ម៉ោង 6:38
អនុនិកាយសំខាន់ ៗ
ក. និកាយកើតក្នុងសម័យក្រុងណារ៉ា | ||||
និកាយ | វត្ដធំៗ | វត្ដសាខា | ព្រះសង្ឃ | សាសនិក |
ហ័នស៊ូ | ២ | ៤៣៣០ | ៦៧៤ | ៥៤៨០ |
ខេង៉ន | ៥១ | ២៣ | ៥១២ | ៥៣៨០០ |
រិតសុ | ២៣ | ១៤ | ៤៧ | ៣៣២០៤ |
ខ.និកាយកើតក្នុងសម័យក្រុងហេអ័ន | ||||
១. ធៀនដៃ | ៣ | ៤០៨១ ៥៣១ | ៥៨៥៤ | ៧៨០០៩១ |
២. ជិនង៉ន | ៦ | ១១ | ៣៩៩ | ២៦១៩ ១៦៧០២ |
គ.និកាយក្នុងសម័យកាមាកុរៈ | ||||
១. ចោឌោ | ៣ | ៥៨១៦ ៣៣៥ | ៧២៥៧ | ៣៥៤២៨៦២ |
២.ចេដោជិន | ១០ | ២១៨៥៩ | ៧០៨ ៣៤០៣៨ | ១៤៣០៧៣៨៤ |
៣.ជិ | ៤២៤ | -- | ៥៩០ | ៤៣៧៩៩ |
៤. យុសុណេនបុត្សុ | ៣៥៤ | ២ | ៣១ | ៦០០០០ |
៥.រិនសៃ(សេន) | ៩ | ៥០២៨ | ១៨ (៥១២៧)? | ២៣៦២៤៦៦ |
៦.សូតូ (សេន) | ១៤៩១៦ | -- | ១៥៨៣ | ៦៧៥៨៨១៨ |
៧. និចិរ៉េន | ៧ | ៦៧៦ | ៧៥៧៧ | ២២៨៦១៨៦ |
ង. និកាយក្នុងសម័យ តោកុង៉ាវ៉ៈ | ||||
១. ឧបាកុ(សេន) | ១ | ៥៤៧ | ៧១២ | ១១១៦០៤ |
ក្រៅពីនេះនៅមានសាខាដែលមិនទាន់ចាត់ជាតួរលេខដូចខាងលើចំនួនច្រើនទៀត ដូចជានិកាយនិចិរ៉េន នៅមានវត្តធំ វត្តជាសាខាទៀតជាង ១០០កន្លែង ហើយសាសនិកជនដែលចូលមកវត្តទាំងនេះ ច្រើនជាងមួយលាននាក់ បើរួបរួមគ្នាទាំងអស់ទើបមានតូលេខជាសាខា និង និកាយរួមមាន ២៣៤ ក្រុម និង សាសនិក ជិត ៨០ លាននាក់ ដូចដែលពោលខាងលើ។
ក្នុងគ្រាក្រោយមកទៀត មានអ្នកសាសនាជាច្រើននាក់ព្យាយាមបង្រួបបង្រួមពុទ្ធសាសនិករួបរួមគ្នា បានបើកអង្គប្រជុំ អង្គការពុទ្ធសាសនិកសម្ព័ន្ធពិភពលោកលើកទី២ នៅក្រុងតូក្យូ កាលឆ្នាំ ព.ស.២៤៩៥ ក្រោយមកទៀតប្រទេសជប៉ុនផ្ទាល់មានការចលនាផ្នែកនេះជាខ្លាំង ដូចជាបង្កើតពុទ្ធសាសនិកសម្ព័ន្ធប្រទេសជប៉ុន (Japan Chapter of The World Federation of Buddhist) សម្ព័ន្ធយុវពុទ្ធសាសនិកនៃប្រទេសជប៉ុន (All Japan Young Buddhist Federation) និងសន្និបាតពុទ្ធសាសនិកស្រ្តីនៃប្រទេសជប៉ុន (Leage of All Japan Buddhist Women’s Association)។
អង្គការសម្ព័ន្ធពត៌មានរវាងពុទ្ធបរិស័ទដែលធំបំផុត បានដល់សម្ព័ន្ធពុទ្ធសាសនិកនៃប្រទេសជប៉ុន (Japan Buddhist Federation) ដែលលោកដៃអោសាសៈកិ បង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃ ២៣ សីហា ព.ស.២៥០០ មានទីស្នាក់នៅវត្តស៊ូកិចិហង់វ៉ានចិ នៃក្រុងតូក្យូ។ គោលបំណងដើម្បីឧបត្ថម្ភចំណងមេត្រីភាព យ៉ាងស្អិតរមួតនៃបណ្តានិកាយ និងពុទ្ធសាសនិកជនទូទាំងប្រទេសជប៉ុន ហើយរួបរួមកំលាំងគ្នាដើម្បីបន្តភាពរីកចំរើនជឿនលឿន ផ្តោះប្តូរអរិយធម៌បរទេស និង ចូលរួមគាំទ្រសន្តិភាពប្រជាពលរដ្ឋពិភពលោក។
ដោយអាស្រ័យច្បាប់អហឹង្សាតាមគន្លងព្រះពុទ្ធសាសនា បានចេញផ្សាយទស្សនាវដ្តីប្រចាំខែ ដូចជា សេនបុត្សុ នីវ ស្ថិតិចេញផ្សាយ ១០០០០ ច្បាប់ បច្ចុប្បន្នមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៥៧ និកាយ ពុទ្ធិកសមាគមប្រចាំមណ្ឌល ៣៤ កន្លែង រួមជាមួយក្រុម និង សមាគមពុទ្ធសាសនាផ្សេងៗ ទៀត ២០ក្រុម។ តាមស្ថិតិដែលអង្គការនេះធ្វើឡើងកាលពី ព.ស.២៥១១ ឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នប្រទេសជប៉ុនមានពុទ្ធសាសនិកជនប្រហែល ៨០ លាន នាក់ មានភិក្ខុសង្ឃ១៨០០០០ អង្គ ភិក្ខុនី ៥០០០ អង្គ មានវត្ត ៨០០០០០ កន្លែង មានពុទ្ធសាសនវត្ថុនៅបរទេសដូចជា ៖
- ១. នៅសហរដ្ឋ ៧០ កន្លែង
- ២. ប្រាស៊ីល ៣០ កន្លែង
- ៣. កាណាដា ១០
- ៤.ឥណ្ឌា ៦ កន្លែង
- ៥. អាល្លម៉ង់ ១ កន្លែង
កិច្ចការព្រះពុទ្ធសាសនាដែលសំខាន់ និង លេចធ្លោជាងគេនៅប្រទេសជប៉ុន គឺ ការសិក្សារវាងនិកាយផ្សេងៗ មានសកលវិទ្យាល័យ និង វិទ្យាល័យរបស់ខ្លួន មានសាលាបឋមសិក្សារហូតដល់សាលាមត្តេយ្យជាច្រើន។
បច្ចុប្បន្នជប៉ុនមានសកលវិទ្យាល័យជាតិ ៧៣ កន្លែង សកលវិទ្យាល័យប្រជាភិបាល ៣៥ កន្លែង និង សកលវិទ្យាល័យឯកជន ២០៩កន្លែង មានសិស្សជាង ៩៣៧៦០០នាក់ ក្នុងចំនួននេះមានសកលវិទ្យាល័យព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលរាប់បញ្ចូលតាមប្រភេទសកលវិទ្យាឯកជនដូចជា៖
ឈ្មោះសាកលវិទ្យាល័យ | ទីតាំង | ម្ចាស់និកាយ | ចំនួនគណៈ | ចំនួនសិស្ស | ប្រភេទ |
១. កូម៉ាសាវ៉ា | តូក្យូ | សុតុសេន | ៤ | ៧០០០ | សហសិក្សា |
២. តូយ៉ូ | តូក្យូ | ពាក់កណ្តាល ពុទ្ធ | ៦ | ១០០០០ | សហសិក្សា |
៣. តៃស៊ូ | តូក្យូ | ជិនង៉ន,ធៀនដៃ | ២ | ១៥០០ | សហសិក្សា |
៤. រ៉ិជ្ជោ | តូក្យូ | និចិរ៉េន | ២ | ៧០០០ | សហសិក្សា |
៥. ម៉ុស្សៈជិនោ | តូក្យូ | ឈិន | ១ | មិនជ្រាប | ស្ត្រី |
៦. ជុជិអ៊ីន | ក្យូតូ | ជិនង៉ន | ១ | ៥០ | សហសិក្សា |
៧. បុសកៀវ | ក្យូតូ | ចោដូ | ២ | ១០០០ | សហសិក្សា |
៨. វិវ៉ៈកូកុ | ក្យូតូ | ឈិន | ៣ | ៧០០០ | សហសិក្សា |
៩. ស្រ្តីនៃក្យូតូ | ក្យូតូ | ឈិន | ២ | ២៧៥៤ | ស្រ្តី |
១០. អ៊ូតាណី | ក្យូតូ | ឈិន | ១ | ១៨០០ | សហសិក្សា |
១១. ផាណាស៊ូណូ | ក្យូតួ | រ៉ិនសៃសេន | ១ | ៤៥០០ | សហសិក្សា |
១២. អៃជិង៉ៈកុអិន | ណាកូយ៉ា | ស៊ូតុសេន | ៣ | មិនជ្រាប | សហសិក្សា |
១៣.ដូហោ | ក្យូតូ | ឈិន | ១ | មិនជ្រាប | ស្ត្រី |
១៤. ស្ត្រីអ៊ូតាណី | អូស្សាកា | ឈិន | ១ | មិនជ្រាប | ស្ត្រី |
១៥. ស្រ្តីសោអៃ | អូស្សាកា | ឈិន | ១ | មិនជ្រាប | ស្រ្តី |
១៦. កូយ៉ាសាន់ | កូយ៉ាសាន់ | ឈិនង៉ន | ១ | មិនជ្រាប | ស្រ្តី |
នៅក្នុងសកលវិទ្យាល័យព្រះពុទ្ធសាសនាអស់ទាំងនេះ មានផ្នែកដែលមិនអាចខាន់បាន គឺមហាវិទ្យាល័យ ឬ ផ្នែកចំណេះព្រះពុទ្ធសាសនា ចំពោះនៅក្នុង ១០សកលវិទ្យាល័យដែលបង្ហាញពីតួខាងលើមានតួលេខសិស្ស នៃគណៈ ឬ ផ្នែកប្រមាណ ៤២៥០នាក់ ដែលចំនួននេះភាគច្រើន សុទ្ធសឹងតែព្រះសង្ឃ និង អ្នកទ្រង់សីល។
នៅក្នុងចំនួន ១៦ សកលវិទ្យាល័យនេះ សកលវិទ្យាល័យដែលជាសហសិក្សា មានសិស្សភេទប្រុសច្រើនជាងសិស្សភេទស្រី គឺមានសិស្សភេទស្រីប្រមាណ ១០ ដល់ ២០ ភាគរយ ហើយសកលវិទ្យាល័យដែលមានជំនាញតែមួយផ្នែក គួរហៅថាវិទ្យាល័យ ទាបជាងសលកវិទ្យាល័យ ហើយសកលវិទ្យាល័យអស់ទាំងនេះច្រើនតែមានបណ្ឌិតវិទ្យាល័យ បរិញ្ញាប័ត្រ វិទ្យាល័យ អនុវិទ្យាល័យ បឋមសិក្សារហូតដល់មានសាលារៀបរបស់ខ្លួន។ Japan Buddhist Federation មានស្ថាប័នផ្នែកបណ្ឌិតវិទ្យាល័យរបស់ពុទ្ធសាសនិក ៧កន្លែង ក្រៅពីវិទ្យាល័យដែលមានឈ្មោះខាងលើមាន ៣៣កន្លែង ហៃស្គួល ១០៨កន្លែង សាលាអប់រំយុវពុទ្ធ ១៦កន្លែង ចំណែកសាលាបឋមសិក្សា និង មធ្យមសិក្សាផ្សេងទៀត មិនដឹងតួលេខពិតប្រាកដ នៅមានច្រើនកន្លែងជាបង្គួរ។
ចំណែកជីវភាពរបស់ព្រះសង្ឃ តាំងតែពីដើមមកលើកលែងតែនិកាយឈិនចេញ ព្រះសង្ឃនៃនិកាយផ្សេងៗ សុទ្ធសឹងតែប្រព្រឹត្តិព្រហ្មចារី ប្រាស់ចាកគ្រួសារ តាំងតែពីសម័យមេអិចិមក។ ជីវភាពមានការប្រែប្រួល ដោយសារដ្ឋមិនបានឧបត្ថម្ភយកចិត្តទុកដូចដើម រហូតដល់សម័យបច្ចុប្បន្ន ឃើញថាព្រះសង្ឃភាគច្រើនអាចមានគ្រួសារ នៅមានព្រះសង្ឃដែលប្រព្រឹត្តិព្រហ្មចារី ដូចថ្នាក់ចៅអាវាស និង ថ្នាក់អាចារ្យ ហ្វឹកហាត់អប់រំនៃនិកាយធៀនដៃ ឈិនង៉ន និង សេនតែប៉ុណ្ណោះ ជាងនេះទៅទៀត ព្រះសង្ឃនៅតែបន្តដំណែងជាមត៌កដល់កូនចៅរបស់ខ្លួន ឬអ្នកបន្ទាប់ លើកលែងតែនិកាយជិនង៉ន និង និកាយសេន ដែលផ្តល់ឲ្យដល់សិស្សណា ដែលគួរយល់ថាសមគួរ នឹង ទទួលបាន។
សោកៈ ង័កកៃ
ពេលពោលដល់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសជប៉ុននាពេលបច្ចុប្បន្ន ប្រសិនមិនពោលដល់សោកៈង័កកៃនោះទេ ក៏ហាក់បីដូចជាខាតបង់នូវភាពពេញលេញ ព្រោះ សោកៈង័កកៃ មានតួនាទីសំខាន់ដល់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសជប៉ុន ដែលនឹងមានលក្ខណៈថាជាអ្នកកំណត់អនាគតរបស់ពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសជប៉ុន និង អាចឈានដល់ការកំណត់អនាគតរបស់ប្រទេសជាតិជប៉ុនតទៅទៀតក៏ថាបាន។
សូមត្រឡប់ទៅពោលដល់ប្រវត្តិរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនានិកាយនិចិរ៉េនបន្តិច ខណៈ ពេលលោកនិចិរ៉េន បង្កើតនិកាយនាមនេះឡើងក្នុងយុគកាមាកុរៈនោះ ជប៉ុនកំពុងមាន ចលាចលដោយសង្គ្រាមកណ្តាលទីក្រុង ហើយព្រះសង្ឃខ្លួនឯងក៏មានកងទ័ពរបស់ខ្លួនទុកសំរាប់ការពាររក្សាវត្ត។ លោកនិចិរ៉េន បានទទួលការសិក្សាយ៉ាងល្អ ជាអ្នកប្រាជ្ញសំខាន់ម្នាក់យល់ដឹងព្រះធម៌យ៉ាងជ្រាលជ្រៅ គិតស្វែងរកផ្លូវអោយមនុស្សទាំងឡាយ ដែលល្ងង់ខ្លៅបំផុត អោយយល់ដឹងខ្លឹមសាររបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាបានដោយវិធីយ៉ាងងាយបំផុត ទើបបាននាំយកវិធីការដែលខ្លួនស្រាវជ្រាវរកបាន គឺ “នមុ ម៉ៀវ ហ៊ោ រ៉េងង៉េ កៀវ” ចេញផ្សព្វផ្សាយដល់បណ្តាប្រជាជន ថាជាវិធីម្យ៉ាងដែលជួយអោយមនុស្សបានរួចផុត ទាំងបានផ្តន្ទាទោសនិកាយផ្សេងៗ ថាជាពាក្យប្រដៅដែលខុសឆ្គងក្រៅតម្រា នាំមកនូវភាពហិនហោច ពោលវាយប្រហារ និង ផ្តន្ទាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និង ស្នើរដល់រដ្ឋាភិបាលសូមអោយបញ្ឈប់ជំនឿនិកាយផ្សេងៗទាំងអស់ ហើយបែរមកគោរពជំនឿពាក្យប្រៀនប្រដៅ ដ៏ត្រឹមត្រូវតែម្យ៉ាង។ គឺនិកាយដែលបង្កើតឡើងថ្មីដើម្បីសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាតិ ពេលនោះលោកនិចិរ៉េន ត្រូវរដ្ឋាភិបាលកាត់ទោសប្រហារជីវិត ក្នុងខណៈដែលប្រហារជីវិត ស្រាប់តែកើតឧក្កាបាតម្យ៉ាងកើតឡើងក្នុងឱភាស ធ្វើអោយពេជ្ឈឃាតភ្ញាក់ គេចចេញទៅ ទើបបានទទួលការបន្ថយទោស។ ពេលដែលរួចផុតពីទោសហើយ លោកនៅបានជួបប្រទះគ្រោះ គឺសាវកក្នុងនិកាយរបស់ខ្លួនត្រូវគៀបសង្កត់កំចាត់ចោលទៀត ទើបបានសរសេរ ដៃង៉ោហនសន ឡើងជាអក្សរចិន សរសេរជាផ្ទាំងរូបភាពសំដែងសកលចក្រវាឡ ចាត់លំដាប់ព្រះពុទ្ធរាល់ព្រះអង្គជារង្វង់ព័ទ្ធជុំវិញ ផ្សព្វផ្សាយពង្រីកចេញទៅដោយរៀងជាលំដាប់ ពីព្រះអង្គដែលជាមជ្ឈមណ្ឌល គឺ ព្រះជាម្ចាស់នៃគម្ពីរស័ទ្ធម្មបុណ្ឌរិកសូត្រ ដែលស្ថិតជាប្រធាន។ ផ្ទាំងរូបភាពនេះអក្សរនេះចារឹកនៅក្នុងគម្ពីរដោយមានពាក្យថា “នមុ ម៉ៀវ ហ៊ោ រ៉េង៉េ កៀវ” មនជិមន្តរៈ គឺមណ្ឌលនៃអក្សរនេះ បានជាវត្ថុជាទីគោរពរបស់និកាយនិចិរ៉េន ជំនួសសក្ការៈវត្ថុផ្សេងៗ ដំណរតមក។ រួចលោកនិចិរ៉េនបានទំនាយទុកដែរថា ក្នុងកាលខាងមុខ ប្រជាជនជប៉ុនទូទាំងប្រទេស និងមនុស្សក្នុងពិភពលោក រមែងទទួលគោរពពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់លោកជាផ្លូវរួចផុតដំណរតទៅមុខ។
នាពេលលោកនិចិរ៉េន ទទួលមរណភាពហើយ សិស្សបានបំបែកគ្នាចេញទៅបង្កើតនិកាយតូចៗបន្ថែមទៀត។ មានសិស្សម្នាក់ឈ្មោះនិក្កោ បានទៅកសាងវត្តនៅឯជើងភ្នំហ្វូចិ ឈ្មោះតៃសេកិ រួចហៅឈ្មោះនិកាយរបស់ខ្លួនថា និចិរ៉េនជោជុ ប្រែថានិចិរ៉េនដ៏ពិត។ និកាយនិចិរ៉េន បានអាប់អួររហូតមកដល់យុគតោកុង៉ាវៈ មកដល់សម័យមេអិចិ ទើបបានត្រឡប់ផ្សព្វផ្សាយចេញកាន់តែច្រើនឡើងក្នុងក្រុមជនក្រីក្រ។ លុះដល់ ព.ស.២៤៧៣ មានគ្រូសាលាបឋមសិក្សាម្នាក់ ឈ្មោះ នាយសុនេសៈ បុរោ មកិងុចិ បង្កើតសមាគមឈ្មោះ “សោកៈ កៀវ អិកុ អកាយ” ប្រែថា “សមាគមសិក្សាអភិវឌ្ឈន៍គុណធម៌” មានគោលបំណង សិក្សាស្រាវជ្រាវខាងការអប់រំ តែនៅឆ្នាំបន្តមក នាយម កិងុចិ បានទៅចូល ទៅជំនឿនិកាយនិចិរ៉េនជោជុ ទើបបានផ្តើមការងារខាងសាសនាឡើងក្នុងសមាគមរបស់ខ្លួន ចំនួនសមាជិកបានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នៅ ព.ស. ២៤៨០ មានអ្នកចូលរួមពិធីត្រឹមតែ ៦០នាក់ តែនៅ ព.ស. ២៤៨៤ មានសមាជិកដល់ ៣០០០ នាក់ ស្របក្នុងឱកាសនោះ ស្រាប់តែមានកើតសង្រ្គាលោក ទើបរដ្ឋាភិបាលសូមអង្វរអោយលោក នាយម កិងុចិ រួមខ្លួនចូលជានិកាយផ្សេងៗ ដែលទទួលស្គាល់លទ្ធិសិនតូ និង គាំទ្រការធ្វើសង្រ្គាមតាមនយោបាយ សាងវិសាលភាពក្នុងអាស៊ី រដ្ឋាភិបាលសូមឲ្យរាល់ផ្ទះមាន កាមិតានៈ គឹធ្វើសក្ការៈបូជាច្រចៅ នៃលទ្ធិសិនតូទុកប្រចាំ និង ឲ្យគោរពលទ្ធោសិនតូ ជាសាសនារាជការ នៃចក្រពត្តិជប៉ុន។ នាយមៈកិងុចិ បានបដិសេធមិនយល់ស្របជាមួយរដ្ឋាភិបាល ទើបត្រូវ បានចាប់ដាក់ពន្ធនាគារជាមួយសិស្សចំនួន ២២ នាក់។ ចំពោះខ្លួន នាយមៈងុចិ ឯង កើតរោគទុរ្ភិក្សភ័យ (ខ្វះអាហារបរិភោគ) រហូតដល់ឈានដល់ការអស់ទៅនៃជន្មាយុរវាងការ ជាប់នៅក្នុងពន្ធនាគារ។ ពេលបាត់បង់ប្រធាន សិស្សច្រើននាក់ក៏ព្រមលះបង់ជំនឿ និង បានការដោះលែងឲ្យមានសេរីភាព តែនាកចោសេ អិតោដៈ សិស្សជំនិតបំផុតរបស់ មៈកិងុចិ មិនព្រមលះបង់ជំនឿ និង បានទទួលការដោះលែងក្នុង ព.ស.២៤៨៨។
ពេលសង្រ្គាមលោកបានចប់ដោយបរិបូណ៌ហើយ ឋានៈរបស់ព្រះចៅចក្រពត្តិក៏បានប្រែប្រួលទៅ មានសេចក្តីប្រកាសរបស់ព្រះចៅចក្រពត្តិថា “សម្ព័ន្ធភាពរវាងព្រះចៅ ចក្រពត្តិជាមួយប្រជាជន មិនមែនជំនឿតាមរបបគំនិតដែលខុសថាព្រះចៅចក្រពត្តិជាព្រះជាម្ចាស់”។ គ្រានោះហើយលទ្ធិសិនតូអន់ថយ ព្រះពុទ្ធសាសនានិកាយផ្សេងៗ ក៏អាប់អួរ ព្រោះមានមន្ទិលក្នុងខដែលរួមទំនុកបំរុងការធ្វើសង្រ្គាម។
ក្នុង ព.ស.២៤៨៨ នាយតោដៈ ដែលបានរួចផុតទោសហើយបានរួមពួកក្រុមបង្កើតសមាគមឡើងថ្មី មានឈ្មោះថា “សោកៈ ង័ក កៃ” ប្រែថា “សមាគមស្ថាបនាគុណធម៌” និង ទទួលយកពិធី នូវពិធីដឹកនាំមនុស្សចូលនិកាយ ដែលហៅថា “ជាកុបុកុ” របស់លោកនិចិរ៉េនមកអនុវត្តន៍។ មានចំនួនសមាជិកកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ក្នុង ព.ស.២៥០០ មានចំនួនសមាជិក ៧៥០,០០០ នាក់ ខណៈដែលនាយតោដៈ មរណភាពក្នុង ព.ស.២៥០១ ហើយនាយដៃសៈកុ អិកេដៈ ជាជនទី៣ បានធ្វើជាប្រធានសមាគម បន្តបន្ទាប់ពីខែវិច្ឆកា ២៥០៩។ សមាគមនេះបានបង្ហាញចំនួនសាសនិកក្នុងនិកាយរបស់ខ្លួនថា មានសមាជិកទាំងអស់ ៦,១០០,០០០ គ្រួសារ។ រាប់បានថាជាចំនួនបុគ្គលជាង ១៥លាននាក់ ឬប្រមាណ ១៥ % នៃចំនួនប្រជាពលរដ្ឋជប៉ុនទាំងអស់ ហើយក្នុងចំនួននេះ មានយុវជន យុវនារី ប្រហែលជា ៣លាននាក់ ជាក្រុមជនដែលមានតួនាទីឋិតនៅក្នុងមហាវិទ្យាល័យផ្សេងៗ ប្រហែល ១៥០,០០០ នាក់។
ការដែលចំនួនសាសនិកស្ថិតនៅក្នុងអង្គការនេះកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សបែបនេះ អាចមកពីមានគោលធម៌ប្រៀនប្រដៅ ដែលប្រតិបត្តិបានដោយងាយនោះម្យ៉ាង និង ដឹងវិធីការអនុវត្តន៍យ៉ាងប៉ិនប្រសប់ ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ ម្យ៉ាងទៀតពោលគឺ គោលធម៌និកាយនេះ មិនមែនជារឿងដែល នឹង ត្រូវតែធ្វើការស្វែងយល់ចិត្តដោយការពិនិត្យហេតុផល ឬ សិក្សាស្រាវជ្រាវដោយសតិបញ្ញាដ៏ជ្រាលជ្រៅប្រការណាមួយឡើយ គ្រាន់តែមានសទ្ធារឹងមាំក្នុងដៃ ងោ ហន សន និងពោលពាក្យនមស្សការថា នៈមុមៀវហោ រ៉េង ង៉េ កៀវ ដោយចិត្តជឿជាក់ខ្ជាប់ខ្ជួនតែម្យ៉ាងគត់។
ផ្នែកពិធីការផ្សព្វផ្សាយនោះ និកាយនិចិរ៉េន សាខានេះ ប្រកាសថា គោលដៅរបស់ខ្លួនបានដល់ កោសេន-រុពុ គឺការរួចផុតរបស់មនុស្សជាតិ និង ការកសាងសង្គមអោយមានភាពសន្តិកើតឡើង ដោយអាស្រ័យការផ្សព្វផ្សាយព្រះពុទ្ធសាសនាដែលពិតប្រាកដ និង ជួយសង្រ្គោះជនមានទុក្ខទូទាំងពិភពលោក និង នាំសន្តិភាពជូនមនុស្សជាតិ។ ពេលដែលបុគ្គលណាមករួមសទ្ធាក្នុងដៃងោហនសន បុគ្គលនោះ នឹង រួចផុតពីភាពក្រីក្រ ប្រសិនបើអត់អាជីព នឹង មានអាជីពធ្វើ ប្រសិនបើជីវិតគ្រួសារប្រេះឆា នឹង ត្រូវរូវឡើងវិញ ប្រសិនបើមានរោគភ័យ នឹង ជាសះស្បើយ នឹង រួចផុតទុក្ខា ជួបប្រទះតែភាពសុខដុមរមនាដោយពិត។ សិស្សរបស់និកាយ (គឺសមាគម) នេះ នឹង ស្វែងរកសមាជិកមកចូល អោយចូលមកនឹង សង្គ្រោះដឹកនាំតាមគ្រួសារដែលមានបុគ្គលស្លាប់ថ្មីៗ។ បុគ្គលដែលភាពបញ្ហាវិបត្តិខាងសេដ្ឋកិច្ច ឬពេលមានគ្រោះធម្មជាតិ។ ដោយវិធីការនេះ និកាយនេះ នឹង បានពង្រីកចេញទៅយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសក្នុងក្រុមប្រជាជនដែលមានឋានៈ ស្ទើរតែហៅបានថាក្រីក្រលំបាក និង ដោយក្រុមជនឋានៈមធ្យម។ ពួកម្ចាស់ហាងពាណិជ្ជកម្ម កម្មករ កូនឈ្នួល ដែលអង្គការផ្សេងៗ យកចិត្តទុកដាក់មិនសូវដល់។
វិធីនាំមនុស្សចូលមកកាន់និកាយនិចិរ៉េនសាខានេះ ហៅថា ជាកុបុកុ ប្រែថា ងាយៗ ថា “បំផ្លាញហើយគ្រប់គ្រង” មានន័យថា ធ្វើឲ្យមើលឃើញចំណុចខុសឆ្គងក្នុងគោលធម៌ ដែលបានគោរពពីដើមមក ហើយទំលាយជំនឿក្នុងពាក្យប្រៀនប្រដៅនោះ ដោយឲ្យងាកមកគោរពនិកាយនិចិរ៉េនជំនួសវិញ។ ក្នុងបដិបត្តិវិធី សិស្សនិកាយនេះ តែងមានអារម្មណ៍ ជឿរឹងមាំណាស់ រហូតដល់ក្លាយទៅជាការបង្គាប់ និង ប្រើកំលាំងកាយ ដូចជាបំផ្លាញជំនួសបូជាក្នុងសាសនាដើមរបស់អ្នកចូលមកកាន់និកាយជាដើម រហូតដល់ប្រធានសមាគមត្រូវចេញសេចក្តីប្រកាសថា “ជាកុបុកុ” មិនមែនជាការគៀបសង្កត់ ព្រោះការចូលមកគោរពសាសនា នឹង កើតដោយការប្រើប្រាស់កំលាំងបង្គាប់ក៏មិនមែន តែជាបុកុបុ មានន័យថាការទំលាយអកុសលធម៌នៅក្នុងដួងចិត្ត ដោយអាស្រ័យព្រះមហាករុណា ទិគុណរបស់ព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់។ ពិធីចូលនិកាយដែលអនុវត្តន៍តាមប្រក្រតីក៏គឺ ការទំលាយរូបសក្ការៈក្នុងសាសនា ឬនិកាយដើមរបស់ខ្លួន លះបង់នូវព្រះជាម្ចាស់ចាស់ៗ ចោល ហើយចូលវិធីក្នុងវត្តក្បែរៗ ប្រមាណ ២៥នាទី ព្រមទាំងទទួល ង៉ោហនសន (គឺមនជិម័នដារះ) មកតាំងគោរពបូជាឯផ្ទះរបស់ខ្លួន សូត្របូជាសទ្ធម្មបុណ្ឌរិកសូត្រ (គឺ នៈមុ ម៉ៀវ ហោ រើងេ កៀវ) រៀងរាល់ថ្ងៃ ព្រឹក ៥ ដង ល្ងាច ៣ដង។
ការគ្រប់គ្រងរបស់អង្គការ ឬ សមាគមនេះ មិនមែនវិធីបោះឆ្នោតទេ តែអនុវត្តន៍វិធីជ្រើសតាំងមន្រ្តីផ្តោតយកសទ្ធា និង ការយល់ដឹងនូវឧត្តមការណ៍របស់និកាយជាគោលពិចារណាគុណសម្បត្តិ។ សមាជិករួមគ្នាជាធ្លុងមួយ មានទស្សនវិស័យតែមួយ មិនមានការឈ្លោះវិវាទ។ បុគ្គលគ្រាន់តែជាចំណែកប្រកបមួយរបស់សង្គមរួម។ ទង្វើរបស់ក្រុមជារឿងសំខាន់។ បុគ្គលមាន័យត្រឹមតែជួយរួមឲ្យកើតសកម្មភាពរបស់ក្រុម។ ក្រុម នឹង រួមកម្លាំងគ្នាយ៉ាងរឹងប៉ឹងសុខសាន្ត ដោយមានសទ្ធាជាឫស និង ជាចំណុចបង្រួមបង្រួម “ដរាបណាសទ្ធាស្ថិតគង់វង់ សោកា និង ស្ថិតនៅជារៀងរហូតដែរ”។
វិធីរួមកំលាំងភាគច្រើនរបស់និកាយនេះ អាស្រ័យរបបគ្រប់គ្រងរបស់និកាយទូទាំងប្រទេស ដែលជនបច្ចឹមប្រទេសមួយចំនួនហៅថា ជាការកសាងរដ្ឋពីលើរដ្ឋ ពោលគឺ សាសនិកនិកាយនេះប្រមាណ ២០-៣០ គ្រួសារ រួមគ្នាជាក្រុម ហៅថា Squad។ ក្រុមបែបនេះ ៦ក្រុមរួមគ្នាជាពួកហៅថា Company, ១០ company រួមគ្នាហៅថា District, រួម district ទាំងអស់ហៅថា Regional Chapter ក្នុងឆ្នាំ ២៥០៩ ទូទាំងជប៉ុន មានការបែងភាគបែបនេះ ១៧៨៩ ភាគ។ ក្រុមតូច ២បែបនេះមានការប្រជុំគ្នាជាប្រចាំ ដើម្បីផ្តោះប្តូរបទពិសោធន៍ខាងសាសនារវាងគ្នា នឹង គ្នា ព្រមទាំងត្រៀមការជាបុកុបុ សំរាប់សមាជិកថ្មី។ ផ្នែកខាងកិច្ចកម្មសំរាប់យុវជន បានចាត់ឲ្យមានការបង្រៀនធម្មភាគ គឹម្ហន្តរដូវ ចែកតម្រាទាក់ទង នឹង គោលធម៌របស់និកាយនិចិរ៉េន និង ចាត់ការបង្រៀនប្រចាំឆ្នាំ។ នៅ ព.ស.២៥០៨ មានសមាជិក ២លានអ្នក។ ពេលប្រឡងជាប់ ក៏បានទទួលលិខិតបញ្ជាក់ការសិក្សាតាមលំដាប់ថ្នាក់ ក្រៅពីនេះ នៅចាត់ឲ្យមានកិច្ចកម្មផ្នែកខាងកីឡា និង វប្បធម៌ដទៃៗទៀត ដូចជា មានវង់តន្រ្តីរបស់ខ្លួនជាដើម។ កិច្ចកម្មទាំងនេះ ប្រកបដោយរបៀបវិន័យយ៉ាងល្អ។
ភាពសំខាន់ម្យ៉ាងទៀតរបស់ពុទ្ធសាសាននិកាយនិចិរ៉េនខាសានេះគឺ បច្ចុប្បន្ន សោកៈង័កកៃ កំពុងមានតួនាទីសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងខាងផ្នែកនយោបាយរបស់ប្រទេសជប៉ុន ពោលគឺ កាលពីខែវិច្ឆិកា ព.ស.១៥០៧ មានគណបក្សនយោបាយមួយបានកើតឡើង ឈ្មោះថា បក្សកោមេអិតោ ប្រែថា បក្សវិសុទ្ធិរដ្ឋ ពោលបានថា បក្សនយោបាយនេះ កើតឡើងដោយលោកសោកៈង៉កកៃ, លោក ហិរោជិ ហោចោ ជាលេខាធិការបក្ស, គាត់ជាបុគ្គលឈានមុខ របស់សោកៈ ង៉កកៃ។ នយោបាយរបស់បក្សនេះ ប្រព្រឹត្តិទៅតាមគតិ របស់លោក សោកៈង៉កកៃ ដោយប្រកាសគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនថា ជាប្រជាធិបតេយ្យ បែបពុទ្ធសាសនា ជាលទ្ធិសង្គមនិយមរបស់មនុស្សជាតិ ជាលទ្ធិឯកភាពនៃប្រជាពលរដ្ឋពិភពលោក និង ជាគោលសាកលឯកពន្ធុជាតិ ដោយប្រកាន់ខ្លួនថា អនុវត្តន៍នយោបាយផ្លូវកណ្តាល ផ្តោតសំខាន់កិច្ចប្រតិបត្តិការផ្នែកសង្គមសង្រ្គោះ។ បច្ចុប្បន្នបក្សនេះបានពង្រីកខ្លួនដោយល្បឿនយ៉ាងលឿន រហូតទៅជាបក្សមានឥទ្ធិពលបំផុតលំដាប់ទី៣ របស់ប្រទេសជប៉ុន គឺ រងពីបក្សលីបើរ៉ាល (Liberal) ដីមោករ៉ាត (Democrat) និង បក្ស សូសុលលិស្ត៍ (Socialist) និងនៅមានផែនការថា នឹង បង្កើតចំនួនសម្លេងក្នុងរដ្ឋសភាជារឿយៗ រហូតដល់បានកៅអី ១/៤ នៃរដ្ឋសភា ហើយក៏ជាអ្នកផ្តល់មតិរបស់រដ្ឋាភិបាលបានផងដែរ។
សាសនិករបស់សោកៈង៉កកៃ មិនមែនមានត្រឹមតែក្នុងប្រទេសជប៉ុនតែប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងកំពុងតែផ្សព្វផ្សាយពង្រីកចេញទៅបរទេសផងដែរ។ នៅរដ្ឋហាវ៉ៃ កាលពីខែមេសា ព.ស.២៥០៩ មានសមាជិក ១៣៤៥ គ្រួសារក្នុងប្រទេសសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុង ព.ស. ២៥០៣ មានសមាជិក ២៥០ គ្រួសារ លុះមកដល់ ព.ស.២៥០៩ បានកើនឡើងដល់ទៅ ១៥០០០ គ្រួសារ នៅអាមេរិកខាងត្បូង។ ឆ្នាំ ១៥០៣ មាន ៣០ គ្រួសារ លុះមកដល់ឆ្នាំ ២៥០៩ ចំនួនគ្រួសារបានកើនឡើងដល់ទៅ ១០០០គ្រួសារ ក្រៅពីនេះ នៅបានផ្សព្វផ្សាយចេញទៅប្រទេសដទៃៗទៀត ដូចជា ហ្វីលលីពីន មាលេស៊ី ហុងកុង តាយវ៉ាន កូរ៉េ និង អីរ៉ុបផង។ រីឯនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុនវិញ ខណៈនេះបុគ្គលជាអ្នកគ្រប់គ្រងរបស់ លោកសោកង៉កកៃ មានអារម្មណ៍ពេញចិត្តក្នុងចំនួនសាសនិកដែលមានហើយ ទើបមិនអន្ទៈអន្ទែងក្នុងការស្វែងរកសមាជិកថ្មី តែបែរជាមកប្រណាំងប្រជែងកាន់តែខ្លាំងឡើងផ្នែកខាងការជ្រើសរើសមិត្តជាបុគ្គលដែលបានទទួលចូលមកជាសមាជិក។
ខណៈនេះ មានប្រជាជនបរទេស និង សូម្បីតែប្រជាជនជប៉ុនឯងមិនតិច កំពុងតែសង្កេតមើលដោយចិត្តកង្វល់ និង បារម្ភក្នុងឧត្តមការណ៍ វិធីការ និង ការប្រព្រឹត្តិទៅរបស់ សោកៈង៉កកៃ។ បណ្តាលជនទាំងនេះ កំពុងតែគិតដល់អនាគតតាមការនិយាយរបស់លោក ឥកេដៈ ជាប្រធានសមាគមសោកៈ ង៉កកៃ ដែលថា “គោលដៅរបស់និចិរ៉េនជោជុ និង សោកៈង៉កកៃ នេះ មិនមែនចង្អៀតចង្អល់ចុះនោះទេ គ្រាន់តែជាសាសនាប្រចាំជាតិ ឬមានអំណាចខាងផ្លូវនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ តែអាស្រ័យសារធម៌ របស់ព្រះមហាប្រាជ្ញនិចិរ៉េន ជាកំលាំងបណ្តាលឲ្យមនុស្សជាតិទាំងមូល មានងោហនសនរួមគ្នា”។ ពេលសង្កេតមើលពីចំណុចនេះចេញទៅ ក៏អាចធ្វើឲ្យត្រូវគិតដល់ការប៉ានប្រមាណដល់អនាគតថា សោកៈង៉កកៃ នឹងមានការរួមចំណែកក្នុងការជំរុញអនាគតរបស់ជប៉ុន ឬសូម្បីតែដល់ពិភពលោក តទៅមុខដោយវិធីណា។
ឯកសារសំអាង 1.កំណត់ហេតុដំណើរទស្សនកិច្ច ស្ថាប័នសិក្សាជាន់ខ្ពស់ខាងព្រះពុទ្ធសាសនា ប្រទេស សឹង្ហបុរី សិរីលង្កា ម៉ាលេស៊ី តាយវ៉ាន ជប៉ុន កូរ៉េ និង ហុងកុង របស់អ្នកដំណាងស្ថាប័នការសិក្សាជាន់ខ្ពស់ខាងព្រះពុទ្ធសាសនានៃប្រទេសថៃ ក្នុងការឧបត្ថម្ភរបស់ ព.ស.ល.ព.ស. ២៥១០ របស់ព្រះមហាប្រយុទ្ធ បយុត្តោ។ 2. A History of Japanese Buddhism ដោយ Shinoho Hanayama, CIIB Press, Tokyo, 1960 3. Japan Handbook 1967, Rengo Press, Tokyo 4. The Nes Face oF Buddha ដោយ Jerrold Schecter, John Weatherhill, Inc., Tokyo, 1967 5. Mahayana Buddhsim, A Brief Outline ដោយ Beatrice Lane Suzuki, George Allen and Unwin, 1959 6. Encyclopaedia of Religion and Religion ដោយ Royston Pike, George Allen and Unwin, 1951 7. Enyclonpaedia britanica, 1959, Vols. 12-13 (ប្រធានបតរឿង Japan and Korea) 8. ឯកសាររបស់ Japan Buddhist Federation, 1968. 9. តារាងវិទ្យាល័យ និង មហាវិទ្យាល័យព្រះពុទ្ធសាសនានៅជប៉ុន រួបរួមដោយ Dr. Richard A. Gard.