ឆ្នាំម្សាញ់និយាយពីរឿងពស់
ដោយ កែវ ឈុន
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី6.មេសា 2013.ម៉ោង 16:02
****************************************
សេចក្ដីផ្តើម
នៅក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំ ប្រជាជនខ្មែរ តែងធ្វើពិធីរៀបចំទទួលទេវតាឆ្នាំថ្មី រៀបចំធ្វើម្ហូបអាហារ ចង្ហាន់យកទៅវត្ដ និងស្វែងរកជួបជុំបងប្អូនកូនចៅ អ្នកខ្លះធ្វើដំណើរទៅកាន់ភូមិកំណើត ហើយខ្លះទៀតដើរកំសាន្ដលេងតាមរមណីយដ្នានជិតឆ្ងាយ ទៅតាមចំណង់ចំណូលចិត្ដរៀងៗខ្លួន។ មិនប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខទៀតនេះ បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋយើង ទាំងប្រុសទាំងស្រីទាំងក្មេងទាំងចាស់ប្រាកដជារីករាយសប្បាយនឹងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរយើង ហើយយើងទាំងអស់គ្នា ប្រាកដជារាប់ថា មានអាយុមួយឆ្នាំបន្ថែមពីលើអាយុដែលមាន។ ឆ្នាំដែលបងប្អូនជាតិខ្មែរយើង នឹងទទូលបាននេះប្រាកដជាឆ្នាំដែលប្រកបដោយសេចក្ដីសុខសប្បាយរកស៊ីកាក់កប គ្រួសាររីកចំរើនគ្រប់ៗគ្នា ព្រោះភាពចង្រៃអពមង្គលពីឆ្នាំចាស់ បានឆ្លងផុតទៅហើយ ហើយឆ្នាំថ្មីក៏ចូលមកដល់។
កាលពីឆ្នាំចាស់ សំរាប់មនុស្សខ្លះ គេអាចចាត់ទុកថា ជាឆ្នាំដែលប្រកបដោយក្ដីចំរើនរកស៊ីកាក់កប កើតកាលវាលគុម្ពក្នុងគ្រួសារ មានទ្រព្យសម្បត្ដិចូលបរបូណ៌ហូរហៀរ ប៉ុន្ដែសំរាប់មនុស្សផ្សេងទៀត ជាពិសេសប្រជាជនកម្ពុជា ដែលភាគច្រើនជាកសិករអ្នកស្រែចំការ ធ្វើការហាលថ្ងៃហាលខ្យល់ គាត់ចាត់ទុកថា ជាឆ្នាំអពមង្គលគ្រោះថ្នាក់ ព្រោះពួកគាត់បានទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ ស្រែស្រូវខូចខាត ព្រោះជួបប្រទះនឹងភាពរាំងស្ងួតហួតហែង ឯខ្លះទៀតត្រូវជួបប្រទះនឹងភាពជនលេច ខូតខាតយ៉ាងដំនាំ ធ្វើអោយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ មានការលំបាកយ៉ាប់យើនតានតឹងយ៉ាងច្រើនឥតគណនា។ ព្រិត្ដិការណ៍ដែលកើតឡើងសំរាប់ឆ្នាំចាស់នោះ ពួកគាត់មិនចង់ឃើញថែមទៀតទេ ហើយម្យ៉ាងទៀត ឆ្នាំដែលគាត់ទទួលបានគ្រោះថ្នាក់នោះគឺជាឆ្នាំរោង មានការគ្រប់គ្រងឆ្នាំ ដោយសត្វពស់នាគរាជ ជាស្ដេចសត្វទឹកមួយប្រភេទដែលមានរិទ្ធិអំណាចបារមីដ៏ខ្លាំងក្លា បង្កឲ្យមានសេចក្ដីលំបាកច្រើន។ សំរាប់ឆ្នាំនេះវិញ គឺជាឆ្នាំម្សាញ់ មានសញ្ញាសំគាល់ដោយសត្វពស់វិញ។
ពស់ប្លែកៗនៅលើពិភពលោក
សត្វពស់ជាប្រភេទសត្វលូន មានដងខ្លួនវែងតែគ្មានជើង មានអណ្ដាតឆែកជាពីរ មានឆ្អឹងជំនីច្រើន ហើយដងខ្លួនទាំងមូលគ្របដណ្ដប់ដោយស្រកា ពភ្លីកពភ្លក់ឆ្នូតលាយលំពណ៌ខ្មៅស ក្រហម ខៀវត្រួយចេក ប្រផេះ ទីកក្រូចជាដើម ដែលចែកចេញជាប្រភេទពស់មានពិស និងគ្មានពិស ហើយពស់ទាំងពីរប្រភេទរួមមានពូជពស់ប្លែកៗពីគ្នាដល់ទៅ ៣០០០ពូជរស់នៅលើពីភពលោកយើងនេះ។ គេឲ្យឈ្មោះពស់ប្លែកៗ ដែលជួនកាលស្ដាប់ទៅហើយគួរឲ្យក្លាចណាស់ទៀតផង ដូចជា៖
ពស់ពោតបិសាច (Ghost Corn Snake) : ជាប្រភេទពស់ម្យ៉ាងមាន មានពណ៌ប្រផេះលាយនឹងពណ៌កាហ្វេ មានដងខ្លួនតូច ប្រវែងមិនដល់មួយម៉ែត្រផង វាមានចរិតស្លូតបូត មិនមែនកាចសាហាវដូចជាឈ្មោះបានលឺឡើយ។ ពស់ពោតបិសាច រស់នៅអាមេរិកខាងកើត ឬម៉ិចស៊ិច។
ស្ដេចពោះស្ដេចច្រវាក់ ខាងកើត (E. Chain King) : ជាប្រភេទពស់ដែលមានពណ៌ក្រឡេក្រឡាចំរុះ ហើយសរុបមានពូជពង្ស វង្សត្រកូល ២០យ៉ាងទៀត ដែលគេដាក់ឈ្មោះវាទៅតាមពណ៌ផ្សេងៗពីគ្នា ពូជពស់ប្រភេទនេះមាននៅរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា វាមានក្រឡាកាត់កង់ៗ ប្រៀបដូចជាខ្សែច្រវាក់មាសមួយយ៉ាងល្អប្រណិត។
ស្ដេចពស់ប្រផេះ លាយពណ៌ទឹកក្រូច (Grey Banded King) : ជាប្រភេទពូជស្ដេចពស់មួយ ដែលមានដងខ្លួនប្រវែងត្រឹម ០,៩០ម តែប៉ុណ្ណោះ វាមានចរិតលក្ខណកាចបន្ដិច វាចឹកមនុស្ស ហើយសូម្បីតែប្រភេទពស់��ដូ��គ្នាវា ក៏វាអាចចាប់ជាណីលេបទាំងរស់ដែរ។
ស្ដេចពស់ស្វាយព្រលែត (Lavender King) : ជាពូជស្ដេចពស់មួយ ដែលអាចប្រែពណ៌ទៅតាមកាលវេលា ពេលយប់ងងឹតគេអាចមើលឃើញវាយ៉ាងច្បាស់ត្រលែត ព្រោះស្រកាវាមានពណ៌ភ្លឺភ្លែតៗ។ តែនៅពេលថ្ងៃ គឺមានពណ៌ស្វាយស្រអាប់ធម្មតា។
ពស់ថ្លាន់ Anaconda : ជាប្រភេទពូជពស់ធំជាងគេ វារស់នៅតាមវាលភក់ ឬក្រោមកំប្លោកដើម្បីពួនសំងំចាំចាប់សត្វស៊ីជាអាហារ។ ពស់ថ្លាន់ញីពេលវាមានផ្ទៃពោះ វានឹងឈប់ស៊ីចំណីអាហាររហូតដល់វាកើតកូន ដែលមានរយៈពេលប្រមាណ ៧ខែ។ ដល់ពេលរដូវបន្ដពូជ ពស់ថ្លាន់ញី Anaconda ត្រូវតែស្វែងរកចំណីអាហារណាដែលធំ នឹងអាចទ្រទ្រង់ជីវិតវាអោយបានយូរ វាពូកែលបឆ្មក់ចាប់សត្វជាចំណីអាហារជាទីបំផុត ហើយវាអាចលបចាប់សត្វធំៗមានទំងន់រហូតដល់ ៧០គីឡូក្រាមជាចំណីអាហាររបស់វាបានយ៉ាងស្រួលទៀតផង។ នៅពេលវាយប្រហារលើចំណីអាហារ វាខាំចំណីយ៉ាងជាប់ ដោយថ្គាមទាំងពីរ ហើយចាប់ផ្ដើមរុំព័ទ្ធដើម្បីរក្សាកុំអោយចំណីរត់រួច វារួបរិតរហូតសត្វជាចំណីលែងដកដង្ហើម។ ពេលសត្វជាចំណីដាច់ដង្ហើមឈប់កំរើក ហើយវាចាប់ផ្ដើមលេបសត្វនោះទាំងមូលតែម្ដង ព្រោះថា ថ្គាមវាអាចបើកបានមុំ ១៨០ ដឺក្រេ ហើយប្រើសាច់ដុំដងខ្លួនលេបចំណីដោយយឺតៗ។
រឿងពស់កេងកង និងភាពល្បីល្បាញ
រឿងពស់កេងកង ត្រូវបានចុះផ្សាយ នៅក្នុងសៀវភៅប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរភាគ១ របស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ជាកម្រងរឿងមួយដែលលាត ត្រដាងអំពីស្នេហាសត្វពស់នឹងស្រ្ដីម្នាក់ឈ្មោះនាងនី។ ពេលប្ដីទៅជួញអង្កាំ នាងនី និងកូនស្រីបាននាំគ្នាទៅរកអុសក្នុងព្រៃជ្រៅ។ ពេលនាង ពុះអុស ផ្លែដឹងរបស់នាងក៏រង្គោះរបូតចូលទៅក្នុងរន្ធពស់។ នាងនីបានសុំអង្វរអោយពស់កេងកងហុចផ្លែដឹងអោយនាងវិញ។ ពស់កេងកង យល់ព្រមហុចដឹងអោយវិញ ដោយសុំស្រលាញ់នាងនីធ្វើជាប្រពន្ធ។ រាល់ៗរាត្រី នាងនីតែងប្រើនាងអេត កូនស្រីអោយទៅហៅពស់កេងកងមកដេកជាមួយ។
ប្ដីនាងនីត្រលប់ពីជួញអង្គាំវិញ ឃើញប្រពន្ធពោះធំនឹកសង្ស័យ ហើយសួរនាងអេតដឹងថា នាងនីជាម្ដាយមានសហាយស្មន់ជាមួយពស់កេងកង។ ប្ដីនាងនីប្រើឧបាយកល អោយនាងអេតទៅបញ្ឆោតហៅពស់កេងកងអោយចូលមករកនាងនី ពេលពស់កេងកងលូនចូលមកដល់មាត់ទ្វារ មាណពប្ដីនាងនីកីកាប់ពស់ដាច់ក ស្លាប់បាត់ទៅ ហើយសាច់មកធ្វើម្ហូបអោយនាងនីបរិភោគទៀ។ លុះនាងនីមានផ្ទៃកាន់តែចាស់គរបន្ដិច មាណពជាប្ដីក៏បបួលនាងទៅមុជទឹកកក់សក់ក្នុងព្រៃជ្រៅ ហើយហូតដាវកាប់នាងពីក្រោយខ្នងដាច់ពាក់កណ្ដាលខ្លួនស្លាប់ទៅ ពេលនោះមានសុទ្ធតែកូនពស់លូនចេញពីពោះនាងនីមក។ ប្ដីនាងនី ក៏កាប់កូនពស់នឹងដាវ ខ្លះកាប់មិនទាន់ក៏លូនចូលដីក្រហែងបាត់អស់ទៅ។ ព្រោះហេតុនេះហើយបានជាមានពស់ច្រើនបែប ច្រើនយ៉ាងរហូតមកដល់ឥឡូវនេះ។
រឿងពស់កេងកង ជារឿងមួយឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីស្នេហាផិតក្បត់ ដោយកិលេសតណ្ហា គំនំគំគួនកាចសាហាវចងអាឃាត កាប់សំលាប់ដោយ ហឹង្សាអស្ចារ្យ។ រឿងនេះត្រូវក្រុមហ៊ុនផលិទ្ធកម្មភាពយន្ដខ្មែរជ្រើសថតជាខ្សែភាពយន្ដក្នុងទស្សវត្សឆ្នាំ៦០ និង ឆ្នាំ២០០១។ រឿងពស់កេងកង និង រឿងកូនពស់កេងកងនៅឆ្នាំ២០០១ សុទ្ធតែដាក់សាច់រឿងវគ្គខាងដើមដូចរឿងព្រេងនិទានដូចគ្នា តែវគ្គបន្ដ សាច់រឿងមានលក្ខណប្លែកពីគ្នាទាំងស្រុង។ រឿងដែលថតនៅទស្សវត្សឆ្នាំ ៦០ បន្ដពីពេលដែលនាងនីត្រូវប្ដីនាំយកទៅសំលាប់ មានកូនពោះមួយបានរត់រួចខ្លួន។ កូនពោះនោះបានទទួលពរ ពីចិញ្ចៀនពេជ្រអច្ឆិរិយៈ បានក្លាយទៅជាកំលោះសង្ហាម្នាក់ បានទៅស្រលាញ់ស្នេហ៍សិទ្ធ និងនាងក្រមុំសុរិយា កូនសេដ្នីកំព្រាម្តាយ ហើយមាន ម្ដាយចុង ដ៏មានចិត្ដច្រណែនឈ្នានិសកាចសាហាវយ៉ាងខ្លាំង។
ក្រមុំកំលោះទាំងគូ បានរៀបការនឹងគ្នាជាស្វាមីភរិយា ធ្វើអោយម្ដាយចុងចិត្ដរិស្សាច្រណែនឈ្នានិសយ៉ាងខ្លាំង ហើយបានទៅឃុបឃិតនិងគ្រូ ធ្មុបម្នាក់ ឲ្យជួយកំចាត់គូស្នេហ៍ទាំងពីរ។ នៅក្នុងពិធីលៀងភោជនាហារ ម្ដាយចុងនាងសុរិយាបានលួចដាក់ដាក់ថ្នាំពិស ដែលបានពីគ្រូធ្មុបចូលទៅក្នុងកែវស្រា រួចអោយស្វាមីនាងសុរិយាផឹក ពេលដេកដួលក្នុងភាពស្រវឹងលែងដឹងខ្លួន ម្ដាយចុងចិត្ដកំណាចក៏លួចដោះយកចិញ្ចៀនទិព្វយកទៅអោយគ្រូធ្មុបឃាំងទុកនៅក្នុងរូងភ្នំបាត់ទៅ។ ប្រាំពីរថ្ងៃក្រោយមក ស្វាមីនាងសុរិយាក៏ក្លាយទៅជាពស់ដូចដើមវិញ ហើយបានរត់ទៅជ្រោកនៅក្នុងរូងភ្នំមួយ នាងសុរិយាបានតាមទៅរស់នៅជាមួយស្វាមី ហើយកើតបានកូនស្រីម្នាក់ មានសក់សុទ្ធតែសត្វពស់វាររវើកនៅលើក្បាល។ ក្រោយមកកូនស្រីនេះ បានទៅលួចយកបានចិញ្ចៀនទិព្វពីស្រីមេធ្មុមកំណាចមកវិញ បុរសស្វាមីនាងសុរិយាក៏បានក្លាយមកជាមនុស្សធម្មតាវិញដែរ។
ខ្សែភាពយន្ដរឿងពស់កេងកងខ្មែរកាលនោះ បានល្បីល្បាញធ្វើអោយកក្រើកទីក្រុងបាងកក និងហុងកុងយ៉ាងខ្លាំង មានទស្សនិកជនយ៉ាងច្រើនកុះករនាំគ្នាទៅទស្សនា រឿងពស់កេងកងខ្មែរ។ ដោយសាររឿងនេះ អ្នកស្រីឌីសាវេត ដែលជាតួអង្គសំដែងក្នុងរឿង ក៏ត្រូវបានល្បីឈ្មោះយ៉ាងខ្លាំងណាស់ដែរ ផលិតកម្មទីក្រុងបាងកក និងផលិតកម្មហុងកុង បានអញ្ញើញអ្នកស្រីអោយចូលរួមសហការគ្នាថតខ្សែភាពយន្ដ។
ចំណែកឯខ្សែភាពយន្ដរឿងកូនពោះកេងកងថតនៅឆ្នាំ២០០១ កូនពស់ដែលរត់រួចខ្លួនគឺជាតួស្រីទៅវិញ នាងត្រូវបានតាសច្ចំម្នាក់រើសយកទៅចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សា ដាក់ឈ្មោះថា សុរិយា។ នាងសុរិយា មានសក់ជាសត្វពស់វាររវើកនៅលើក្បាល រស់នៅក្នុងព្រៃជាមួយតាសច្ចំ។ ដូចគ្នានឹងរឿងពស់កេងកងចាស់ដែរ រឿងកូនពស់កេងកងក៏មានភាពល្បីយ៉ាងខ្លាំងណាស់ដែរ រឿងនេះត្រូវពួកថៃថតចម្លងដាក់លក់ពាសពេញប្រទេសថៃ ហើយកាលនោះខ្ញុំបានទទួល CD រឿងនេះមួយបន្ទះពីមិត្ដភក្ដិនៅថៃ។ ដោយសារតែរឿងកូនពោះកេងកងនេះ មានការគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីទស្សនិកជន នាងពេជ្រ ចន្ទបរមី ដែលដើរតួជាកូនពស់កេងកងឈ្មោះនាងសុរិយា ក្លាយជាតារាខ្មែរមួយដួងត្រូវបានមហាជនថៃ និងផលិកម្មថៃគាំទ្រ និងជួយឧបត្ថម្ភ។ ឯអ្នកស្រីអម្ពរទេវី ដែលដើរតួជានាងនី ដែលធ្លាប់តែល្បីល្យាញមកហើយ ពេលសំដែងរឿងកូនពស់កេងកងចប់ ធ្វើអោយអ្នកស្រីកាន់តែល្បីខ្លាំងឡើងថែមទៀត។
ដោយសារតែមានទស្សនិកជន គាំទ្រយ៉ាងផុសផុលក្នុងសា��់រ��ងស្នេហាទាក់ទងនឹងសត្វពស់ ផលិទ្ធកម្មភាពយន្ដខ្មែរ បានចាប់ផ្ដើមថតរឿងពស់មួយខ្សែទៀតនៅឆ្នាំ២០០៩ អោយឈ្មោះថា រឿងចៅពស់កេងកង។ រឿងចៅពស់កេងកង ទំនងជារឿងមួយដែលបន្ដពីរឿងកូនពស់កេងកង។ ខ្សែភាពយន្ដរឿងនេះ យើងឃើញការតុងតែងឈុតឆាករាងកាយតាមរបៀបរបបរស់នៅ បែបខ្មែរចាស់បុរាណតាំងពីសម័យអង្គរម្លេះ ហើយសាច់រឿងបានបញ្ជូលក្ខណបែបជារឿងខ្មោចព្រាយបិសាច ព្រាយអាបជាច្រើនលក្ខណ។
នាយកំលោះមេឃ ជាកូនរបស់នាងសុរិយាកូនពស់កេងកង ដែលក្លាយខ្លួនទៅជាសត្វពស់ទៅរស់នៅក្នុងរូងភ្នំមួយ។ ចៅពស់កេងកងគឺនាយមេឃបានស្រលាញ់គ្នាជាមួយនាងនួនកូនក្រមុំលោកសេដ្ឋី។ ទោះជាមានការរារាំងពីឳពុកយ៉ាងណា នាងនួនបានលបទៅរៀបការជាមួយនាយមេឃដោយចិត្ដឯង ហើយបានប្រគល់ខ្លួនរួមរក្សស្នេហានឹងនាយមេឃដោយក្ដីស្រឡាញ់ជាពន់ពេក។ ដោយបាត់អស់ភាពបរិសុទ្ធ នាយមេឃក៏ក្លាយទៅជាពស់ ដូចកាលនាងសុរិយាបានរួមរក្សស្នេហ៍ជាមួយវេហានៅគ្រាដំបូងដែរ។ នាយមេឃប្រឹងលូនទៅជួបម្ដាយនៅក្នុងរូងភ្នំ។
ពេលឃើញកូនលូនមកដល់ ពស់ជាម្ដាយនឹកអាណិតអាសូរកូនរកអ្វីប្រៀបពុំបានឡើយ នាងពស់ជាម្ដាយខំបញ្ចេញកំលាំកាយរិទ្ធយ៉ាងខ្លាំងរហូតក្ស័យជន្មជីវា ដើម្បីផ្ដល់អោយកូនបានក្លាយជាមនុស្សវិញ។ នាយមេឃបានក្លាយជាមនុស្សតែមានសក់លើក្បាលសុទ្ធតែពស់វាររវីករវើកពេញលើក្បាល ដូចកូនពស់នៅក្នុងរឿងពស់កេងកងមុនៗដែរ។
សោកនាដកម្មដ៏កាចសាហាវនៅក្នុងរឿងនេះ គឺនាងនួនត្រូវទទួលរងទារណកម្មយ៉ាងខ្លាំង ដោយចោទថា នាងមានសហាយស្មន់យកប្ដីចិត្ដឯង ឳពុកនិងម្ដាយចុងនាង បានយកទៅចងវាយធ្វើទារណកម្មយ៉ាងខ្លោចផ្សាជាទីបំផុត ហើយបង្ខំនាងឲ្យរៀបការមួយបុរសមួយផ្សេងទៀតដែលតាមស្រលាញ់សុំស្នេហ៍នាងជារហូតមក។ បុរសដ៏កាចសាហាវនេះល្បួងយកនាងនួនទៅសំលាប់កាប់ធ្លាយពោះចេញកូនមកសុទ្ធតែកូនពស់ ដូចនាងនីនៅក្នុងរឿងពស់កេងកងដែរ។
បើយើង យករឿងទាំងបីមកធ្វើការសិក្សាអោយតំលៃទៅលើស្នេហា យើងឃើញថា នៅក្នុងរឿងពស់កេងកងតាមរឿងព្រេងនិទាន ជារឿងស្នេហាផិតក្បត់ នាងនីដែលមានប្ដីថែមទាំងមានកូនមួយទៀតផង បានបណ្ដោយខ្លួនអោយធ្លាក់ចូលទៅក្នុងបញ្ហាស្នេហាតណ្ហាអូសទាញ ប្ដីនាងនីជាមនុស្សប្រមិក កាចសាហាវមិនយល់អំពីតំលៃស្នេហា។
ពស់ជាឱសថព្យាបាលរោគ
តាមការសិក្សា និងយោងទៅតាមក្បួនហោរាសាស្ត្រនិយាយតៗគ្នា តាំងពីបុរាណមកថា ឆ្នាំម្សាញ់ជាឆ្នាំល្អណាស់ ព្រោះសត្វពស់ ដែលគ្រប់គ្រងឆ្នាំនេះ គឺជាសត្វមានប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស់ចំពោះមនុស្សយើង វាជាប្រភពឱសថ ដ៏សក្ដិសិទ្ធិបំផុតសំរាប់ព្យាបាលរោគគ្រប់បែបយ៉ាង រហូតនៅតាមឱសថស្ថានលក់ថ្នាំពេទ្យ គេបានជ្រឿសយករូបសញ្ញាសត្វពស់មកធ្វើជាគោលសញ្ញាទៀតផង។
តាមជំនឿរបស់គ្រូថ្នាំចិនសែ ពស់ជាប្រភពឱសថដ៏សំខាន់បំផុត ប្រសិនបើគេចេះប្រើវា ដូចជាស្បែកពស់ សាច់ពស់ ឈាមពស់ និងប្រមាត់ពស់។ ស្បែក និងស្រកាពស់ភាគច្រើនក្រៅពីគេយកវាធ្វើជាស្គរ ឬទ្របំពងសំលេងសំរាប់ការប្រគំតន្ដ្រីនោះ គេអាចយកវាទៅធ្វើទៅធ្វើថ្នាំសំរាប់អោយស្ត្រីដែលមានផ្ទៃពោះ ហើយពិបាកសំរាលកូន កាលណាផ្សំផឹកវាហើយ ស្ត្រីរូបនោះនឹងសំរាលកូនស្រួល ហើយថែមទាំងធ្វើឲ្យគាត់មានសាចឈាមស្រស់ថ្លាល្អទៀតផង។ ស្បែក និងស្រកាពស់គេអាចយកមកហាលឲ្យក្រៀម ហើយគេយកមកដុសលាយជាមួយទឹកយកមកលាបព្យាបាលរោគសើស្បែកក៏បាន។
តាមអត្ថបទសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់និស្សតពេទ្យនៃមហាវិទ្យាល័យ ប្រទេសថៃម្នាក់ បានសរសេរថា សត្វពស់មានតួនាទីបន្ដិចបន្ដួច ក្នុងការ ចូលរួមចំណែកជាធាតុផ្សំជាឱសថសាស្ដ្រ ចំពោះឱសថបុរាណសត្វពស់ត្រូវបានយកធ្វើជាថ្នាំមួយយ៉ាងសំខាន់ណាស់ដែរ មិនតែប៉ុណ្ណោះសត្វពស់ មានកិត្ដិយសណាស់ ដោយបានក្លាយជានិមិត្ដសញ្ញាផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ គឺសត្វពស់រុំព័ទ្ធជើងពែងឱសថ និងខ្លួនវង់កាត់មាត់ពែង សំយុងក្បាលចុះក្នុងពែង។ ប្រភពនិមត្ដសញ្ញាទាំងពីរនេះ ផ្អែកទៅលើរឿងព្រេង ដែលមានការបកស្រាយផ្សេងៗគ្នាគឺ៖
រូបចំលាក់របស់ក្រិចទី១
ផ្អែកទៅលើផ្ទាំងចំលាក់បុរាណពិពណ៌នាពីរឿងព្រេងរបស់ក្រិច មានរូបចំលាក់អង្គទេវៈ Mercure កូនរបស់ទេវៈ Jupiter ។ ចំលាក់ទេវៈនេះ មានកាន់ឈើច្រត់នៅ នឹងដៃបែកជាពីរមែក ហើយរុំព័ទ្ធឈើច្រត់ មានពស់ពីរ វិញចូលគ្នាដូចខ្សែពួរ ហើយសត្វពស់ទាំងពីរនេះ សុទ្ធតែងើបក្បាលឡើងលើ។ រូបចំលាក់នេះ ស្ដែងចេញនូវរឿងព្រេងថា ក្នុងដំណើរកំសាន្ដនៅលើលោកយើងនេះរបស់អង្គទេវៈ Mercure បានជួបប្រទះពស់ពីរក្បាល កំពុងប្រយុទ្ធខាំគ្នា ព័ទ្ធពេនចូលគ្នាយ៉ាងសាហាវ។ អង្គទេវៈ Mercure កំពុងកាន់នូវនឹងដៃនូវឈើច្រត់ បានលូកឈើច្រត់ ចូលទៅឃាត់សត្រូវទាំងពីរនោះ សត្វពស់ទាំងពីរក៏ឈប់ខាំគ្នា ហើយបានរុំខ្វែងព័ទ្ធជុំវិញឈើច្រត់។ ឈើច្រត់ក្លាយជាឈើច្រត់ទិព្វរបស់ទេវតា និមិត្ថរូបឲ្យភាពចុះសំរុងគ្នា។ សន្សឹមៗ មិនដឹងថាមកពីហេតុអ្វី ឈើច្រត់មានសត្វពស់ព័ទ្ធជុំវិញ បានក្លាយទៅជានិមិត្ដសញ្ញាផ្នែកវេជ្ជសាស្ដ្រ និមិត្ដរូបឲ្យការព្យាបាលជំងឺសង្គ្រោះជីវិត។
រូបចំលាក់របស់ក្រិចទី២
រូបចំលាក់របស់ក្រិចមួយទៀត បានឆ្លាក់មុននេះរាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយ និងបានបន្សល់ទុករហូតសព្វថ្ងៃនេះគឺ រូបចំលាក់របស់ Asklepios និងកូនស្រីរបស់គាត់ឈ្មោះ Hygeia ។ ស្ដែងពីរូបចំលាក់នេះនាំទៅដល់និមិត្ដសញ្ញាផ្នែកវេជ្ជសាស្ដ្រ និង ឱសថសាស្ត្រតាមអត្ថបទប្រវត្ដិសាស្ត្រ គួបផ្សំនឹងរឿងព្រេងរបស់ក្រិចគឺ Asklepios រស់នៅក្នុងសតវត្សទី ១៧ មុនគ្រិស្ដសករាជ (មានន័យថា មុន Hippocrate បិតាវេជ្ជសាស្ដ្រចំនួន ១៣សតវត្ស និងមុន Galien បិតាឱសថសាស្ដ្រចំនួន ១៨សតវត្ស)។ Asklepios ជាគ្រួពេទ្យមានទេពកោសលព្យាបាលជំងឺយ៉ាងសក្ដិសិទ្ធិ និងបានតាំងងារជាអង្គទេវៈ។ តាមរឿងព្រេងក្រិច លោកជាបុត្ររបស់អង្គទេវៈ Apollo ចុះមកលើដីក្នុងតួនាទីព្យាបាលជំងឺ។ គូនស្រីរបស់គាត់គឺ Hygeia (មានន័យថា សុខភាព) បានជួយឳពុករបស់ខ្លួនយ៉ាងច្រើនក្នុងការថែរក្សាព្យាបាលជំងឺ។ ដើម្បីធ្វើសក្ការៈ ន���ងកត់���ំណាំនូវគុណូបការៈរបស់គាត់ ក្នុងការជួយជីវិតតស៊ូប្រឆាំងនឹងជំងឺ ប្រជាជនក្រិចបានឆ្លាក់រូប Asklepios និង Hygeia ដាក់ក្នុងព្រះវិហារ។ រូបចំលាក់នេះពណ៌នាពីមគ្គុទេសវេជ្ជសាស្ដ្រ អង្គុយក្នុងជំហរមួយប្រកបដោយមនុស្សធម៌ ព្រមជាមួយនឹងដៃឆ្វេងរបស់គាត់កាន់ឈើច្រត់ទិព្វ ខាងស្ដាំគាត់ គឺរូបកូនស្រីដែលមានកាន់ពែងថ្នាំនៅនឹងដៃ ជាពិសេសទៅទៀត គឺមានសត្វពស់រុំព័ទ្ធឈើច្រត់របស់គាត់ បានយកក្បាលឆ្លងទៅភ្លក្សថ្នាំក្នុងពែងថ្នាំរបស់ Hygeia កំពុងកាន់។
សម័យបុព្វកាល សត្វពស់ត្រូវចាត់ទុកជាវត្ថុសក្ដិសិទ្ធិ តំណាងឲ្យភាពវាងវ័យ មានសមត្ថភាពព្យាបាលជំងឺ និងពន្យាជីវិតរស់នៅត្រូវជាមួយនឹងការសក របស់ពស់។ សត្វពស់លេចឡើងក្នុងរូបចំលាក់ មានន័យថា ការព្យាបាលសះស្បើយ។ តាមការនិយាយតៗគ្នា អ្នកជំងឺណាចង់ព្យាបាលជំងឺ ត្រូវយក ដង្វាយទៅព្រះវិហារ Asklepios ហើយសំរាកនៅទីនោះមួយយប់ ព្រមជាមួយការជួយរបស់បុព្វជិត អ្នកជំងឺនឹងបានឃើញ Asklepios លេចចេញមក បញ្ជាសត្វពស់ទៅលិទ្ធអ្នកជំងឺ ព្រឹកឡើងអ្នកជំងឺនឹងបានជាសះស្បើយ។ សត្វពស់តែងតែមានវត្ដមាននៅក្នុងឱសថដែល Asklepios ផ្សំឡើង។ ឧទាហរណ៍ : ថ្នាំរិសដូងបាត ក្នុងនោះមានរសជាតិ «ស្បែកពស់ត្រាំក្នុងទឹកខ្មេះ»។
ក្រោយមក Hippocrate ជាអ្នកដែលធ្វើបដិវត្ដន៍លុបបំបាត់ចោលនូវលក្ខណ សាសនាក្នុងការព្យាបាលជំងឺនៅព្រះវិហារ Asklepios។ ព្រះវិហារទាំងនោះ សន្សឹមៗបានក្លាយទៅជាមន្ទីរពេទ្យពិតប្រាកដ អ្នកជំងឺព្យាបាលដោយឱសថ មិនមែនពឹងផ្អែកទៅលើការស្រមើស្រមៃ ដោយមានការជួយពីអង្គទេវៈនោះទេ។ រូបភាពរបស់ Asklepios និង Hygeia សន្សឹមៗក៏បាត់បង់នូវភាពសក្ដិសិទ្ធក្នុងការព្យាបាលជំងឺ ប៉ុន្ដែរូបភាពរបស់សត្វពស់បានក្លាយទៅជានិមិត្ដសញ្ញាប្រពៃណី ជារៀងរហូតមកតាមដំណាក់កាលគឺ៖ សត្វពស់រុំព័ទ្ធឈើច្រត់តំណាងឲ្យវេជ្ជសាស្ត្រ។ ចំណែកសត្វពស់សំយុងក្បាលចូលពែងតំណាងឲ្យផ្នែកឱសថសាស្ដ្រ។
សាច់ពស់
សាច់ពល់មានឱជាតិរសឆ្ងាញ់ដូចសាច់សត្វផ្សេងៗដែរ មិនថាពស់ព្រលិត ពស់ថ្លាន់ ពស់វែកនោះទេ គឺគេអាចយកវាមកធ្វើជាម្ហូប ប្រៀបបានជាថ្នាំប៉ូវមួយដ៏សំខាន់ដែរ។ គេអាចយកសាច់ពស់មកស្ងោរជ្រក់ ស្លកកូរ ស្លម្ជូរគ្រឿង ឬចៀនអាំងឲ្យក្រៀម រួចហើយយកមកជ្រលក់ជាមួយទឹកត្រីស្វាយខ្ចីបរិភោគបានយ៉ាងឆ្ងាញ់ពិសារ។
ឈាមពស់
ចាស់ៗនៅតាមជនបទស្រុកស្រែខ្លះ គាត់ហ៊ានណាស់ នៅពេលដែលគាត់ចាប់បានពស់ហើយ គាត់ចាត់ទុកថា ជាឱសថដ៏ល្អរបស់គាត់ គាត់យកពស់មកអារ ក ហើយសំរក់ឈាមពស់ដាក់ក្នុងកែវស្រារួចគាត់ពិសាយ៉ាងសប្បាយ។ ឈាមពស់ដែលតាៗគាត់ចំណាំឧស្សាហ៍ហូបនេះ គឺសំរាប់ជួយព្យាបាលជំងឺសន្លាក់ដៃសន្លាក់ជើង ជំងឺស្រវាំងភ្នែក ជងឺហេវហត់ច្រើន ហើយអាចប៉ូវចលនាសរសៃឈាមបេះដូងឲ្យដើរបានល្អថែមទៀ។
ប្រមាត់ពស់
ប្រមាត់ពស់ដែលគេយកមកប្រើព្យាបាលជំងឺនោះមានចែកជាពីរប្រភេទ គឺប្រមាត់ពាសល់អត់ពិស ដូចជាពស់ថ្លាន់ និងពស់មានពិសដូចជាពស់វែក។ ប្រមាត់ពស់ថ្លាន់ភាគច្រើនគេយកវាមកដុសនឹងទឹកនៅពេលដែលគេហាលវាក្រៀមនោះ ឬក៏យកមកកាត់ជាដុំតូចៗ រួចលេបចូលទៅសំរាប់ព្យាបាលជំងឺច្រើនមុខ ដូចជាជំងឺកើតលឿង ឬក្មេងស្កន្ទជាន់ ឬសំរាប់ធ្វើជាថ្នាំត្រជាក់ផ្សេងៗទៀត រីឯប្រមាត់ពស់មានពិសវិញ ដូចជាពស់វែកនោះ វាមានកំលាំងខ្លាំងជាងប្រមាត់ពស់អត់ពិស ហើយវាអាចជាថ្នាំជួយក្រពះ ក្នុងការរំលាយអាហារ ឬក៏សំរាប់ជួយប៉ូវបង្កើនកំលាំងសាច់ដុំភ្នែក កែវភ្នែករបស់មនុស្សយើងឲ្យខ្លាំង ហើយឃើញភ្លឺច្បាស់ល្អថែមទៀត។ បណ្ដាប្រទេសដែលប្រើប្រាស់សត្វពស់យកមកធ្វើជាឱសថព្យាបាលរោគ មានប្រទេសចិន ថៃ លាវ វៀតណាម ដែលនៅជិតកម្ពុជា ហើយជនជាតិខ្មែរយើងដែលប្រើប្រាស់ពស់ ធ្វើជាឱសថនេះ ក៏មិនមែនទើបតែខែមុន ឬឆ្នាំមុន តែមានប្រវត្ដិរាប់រយពាន់ឆ្នាំមកហើយ។
ពស់មានតំលៃ
ក្នុងមួយរដូវៗ ដែលមានគេហៅថា រដូវពោះចេញពីព្រៃនោះ អ្នករកស៊ីចាប់ពស់ ជាពិសេសប្រជាជននៅតាមព្រៃរនាម ជុំវិញដងទន្លេសាបនោះ សប្បាយចាប់ពស់ណាស់ គេចាប់ទាំងពស់មានពិស ទាំងអត់ពិសដើម្បីថ្លឹងគីឡូលក់ទាំងរស់ ឲ្យឈ្មួញដែលប្រមូលទិញ ហើយនាំចេញទៅបរទេស ដូចជាចិន ថៃ វៀតណាម។ តែមានអ្នកខ្លះទៀតចាប់ដែរ តែគេមិនលក់ឲ្យឈ្មួញបរទេសទេ តែគេយកមកលក់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅភ្នំពេញមានហាងរកស៊ីលក់ស្បែកពស់ ឆ្អឹងពស់ និងប្រមាត់ពស់ ប្រមាត់ពស់ដែលគេហាលក្រៀមមានតំលៃថ្លៃណាស់នៅទីផ្សារ។ Counter