ស្រីហិតោបទេស
ភិក្ខុក ប៉ាង ខាត់ វិរិយបណ្ឌិតោ
ជាអ្នកប្រែចេញពីភាសាសំស្ក្រឹតដោយ
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
ចម្លងតាមការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ
**********************************************
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី4.វិច្ឆិកា 2017.ម៉ោង 7:51
៤ សន្ដិភាព
ក្នុងពេលដែលចាប់ផ្ដើមនិយាយរឿងតទៅទៀត ព្រះរាជកុមារទាំងឡាយមានព្រះបន្ទូលត្រាស់ថា «បពិតលោកអា យិៈ! យើងខ្ញុំបានស្ដាប់រឿងសង្រ្គាមចប់ហើយ, ពេលនេះ សូមលោកមេត្ដានិយាយរឿងសន្ដិភាពតទៅទៀត»។ បណ្ឌិតវិស្ណុសម៌ន៍ក្រាបបង្គំទូលតបថា «បើដូច្នោះសូមទ្រង់តាំងព្រះទ័យព្រះសណ្ដាប់ទូលព្រះបង្គំនឹងពណ៌នារឿងសន្ដិភាពថ្វាយ ដូចមានស្លោកជាដើមបទថាដូច្នេះ ៖
១ - ក្នុងមហាសង្គ្រាមនៃស្ដេចទាំងពីរនេះ សេនារេហ៍ពលទាំងពីរស្លាប់អន្ដរាយខ្ទេចខ្ទី ក្នុងខណៈនោះ, ការចរចារដើម្បីសន្ដិភាពក៏កើតមានឡើងដោយប្រធានរដ្ឋមន្រ្ដីពីរនាក់គឺ ត្មាតទុរទសី និងចាក្រពាកសវិជ្ញៈ។ ព្រះរាជបុត្រទាំងឡាយមានបន្ទូលត្រាស់សួរឡើងថាៈ«រឿងនោះតើដូចម្ដេច?។ មហា បណ្ឌិតវិស្ណុសម៌ន៍ក៏រៀបរាប់ ថ្វាយដូចសេចក្ដីតទៅថា៖
ក្នុងលំដាប់នោះ រាជហង្សហិរណ្យគភ៌សួរឡើងដោយសេចក្ដីឆ្ងល់ថា «ចុះអ្នកណាដុតបំផ្លាញបន្ទាយយើង សត្រូវ រឺ ប្រជាជនក្នុងបន្ទាយដែលចូលដៃជាមួយសត្រូវ?»។ ចាក្រពាក សវិជ្ញៈជាប្រធានរដ្ឋមន្ដ្រីឆ្លើយប្រាប់ថា «ទេវបាទ! ក្អែកមេឃពណ៌ព្រមទាំងបរិវារដែលលោកម្ចាស់ជាប់ចិត្ដអិតហេតុផលនេះអែង បាត់មុខមិនឃើញនៅទីនេះទេ បើដូច្នោះប្រហែលជាក្អែកក្បត់នេះអែងដុតបន្ទាយយើង»។ រាជហង្សហិរណ្យគភ៌រំពឹងទ្រឹងមួយស្របក់និយាយតបថា៖ «អើរឿងនេះបើពិតដូច្នេះមែន គឺវាសនាអាក្រក់នៃយើងនេះអែងតែម្ដង ព្រោះថា៖
២ - កំហុសកើតពីគ្រោះអាក្រក់ មិនមែនកើតមកពីមន្រ្ដីទេ ការងារដែលបានប្រុងប្រៀបរៀបរយល្អហើយ អាចហិនហោចទៅបាន កាលណាទៅជួបគ្រោះថ្នាក់។ ចាក្រពាកថ្លែងតបថា « លោកពោលទុកដូច្នេះ»
៣ - នរជនដែលធ្លាក់ខ្លួនទៅក្នុងគ្រោះកាច តែងតែបន្ទោសព្រេងវាសនា, មនុស្សល្ងង់មិនព្រមទទួលកំហុសដែលខ្លួនធ្វើទេ។
៤ - នរជនណា មិនត្រេកអរចំពោះពាក្យដាស់តឿននៃមិត្រដែលប្រាថ្នាប្រយោជន៍អោយ នរជននោះ នឹងត្រូវវិនាស ដូចអណ្ដើកល្ងង់ កាលហាមាត់និយាយក៏របូតចេញពីឈើភ្លាត់ខ្លួនធ្លាក់ស្លាប់ហិនហោចទៅ។
៥ - ពាក្យសំដី បុគ្គលគប្បីរក្សាទុកគ្រប់កាលទាំងពួង ព្រោះសេចក្ដីវិនាសមកពីពាក្យសំដី ដូចជាអណ្ដើក កាលដែលហង្សហើរពាំនាំយកទៅ ភ្លាត់ហាមាត់និយាយក៏ធ្លាក់ស្លាប់ទៅហោង។ រាជហង្សហិរណ្យគភ៌ៈសួររឿងនោះថា «រឿងនោះតើដូចម្ដេច?» ចាក្រពាកសវិជ្ញៈ ពោលរៀបរាប់ថា៖
កថាទី១ អណ្ដើក.ហង្ស
៦ - ត្រីឈ្មោះអានាគតវិធាតា និងត្រីឈ្មោះប្រត្យប្បន្នមតិ ទាំងពីរនេះរត់រួចពីភ័យបានដោយសុវត្ថភាព អែត្រីឈ្មោះយ័ទភវិស្យុតិដល់នូវក្ដីវិនាសអន្ដរធានទៅ»។ ហង្សទាំងពីរសួររឿងនោះថាៈ «រឿងរ៉ាវនោះតើដូចម្ដេច?» អណ្ដើកឈ្មោះកម្ពុគ្រីពនិយាយរៀបរាប់ប្រាប់ថាៈ
កថាទី២ រឿងត្រី ៣រូប
កាលពីមុន, នៅក្នុងស្រះនេះអែង មានព្រានប្រមង់ទំនងដូចគ្នានេះចូលមកដើម្បីចាប់ត្រី ត្រី៣រូបប្រឹក្សាគ្នា ត្រីឈ្មោះអនាគតវិធានតានិយាយថា «នៅទីនេះទៅទៀតមិនបានទេ ខ្ញុំនឹងរត់ចេញទៅរកជលាស័យដទៃទៀតក្នុងថ្ងៃនេះអែង» ថាហើយក៏ហែលលលៃចរចេញទៅកាន់ស្រះដទៃ។ ត្រីមួយទៀតឈ្មោះប្រត្យុត្បន្នមតិ និយាយថា អាត្មាអញទៅអែណាអេះ នឹងគ្នេរគ្នាន់ប្រមាណមើលអានាគតមិនឃើញការក្រងាយទេ កាលបើមានហេតុការណ៍ កើតប្រាកដឡើង ទើបនឹងចាត់ការទៅតាមទំនងនោះកើត ព្រោះថា៖
៧ - នរជនណាកែខៃក្ដីអន្ដរាយដែលកើតឡើងភ្លាមបាន នរជននោះទើបឈ្មោះថា ជាអ្នកមានប្រាជ្ញា ដូចជាភរិយានៃពាណិជ្ជលាក់សហាយទាន់ភ្លាមក្នុងទីចំពោះមុខស្វាមី»។ ត្រីឈ្មោះយ័ទភវិស្យតិសួរថាៈ «ចុះរឿងនោះដូចម្ដេច?»។ ត្រីឈ្មោះប្រត្យុត្បន្នមតិពណ៌នារឿងនោះប្រាប់ថាៈ
កថាទី៣ រឿងពាណិជ្ជ ភរិយានិងអ្នកបំរើ
ក្នុងកាលពីដើម នៅក្នុងវិក្រមបុរី មានពាណិជ្ជម្នាក់ឈ្មោះសមុទ្រទត្ដ ភរិយាឈ្មោះនាង រត្នប្រកា ជាស្រីចូលចិត្ដរួមបេតីជាមួយ នឹង ខ្ញុំបំរើរបស់ខ្លួនគ្រប់ៗកាល(1) តមកថ្ងៃមួយ ពាណិជ្ជសមុទ្រទត្ដបានឃើញនាងរត្នប្រកា ជាភរិយាកំពុងអោយបំរើនោះជប់មាត់។ កាលនោះអែងនាងរត្នប្រកា ដឹងថាស្វាមីឃើញខ្លួនហើយគិតទាន់ភ្លាម ក៏ដើរតំរង់ចូលទៅស្វាមី ហើយក្លែងនិយាយថា «នាថ! ខ្ញុំបំរើនេះគំនិតមារយាទអាក្រក់ធំណាស់ វាហ៊ានលួចកបូរ៌ យកទៅស៊ី ខ្ញុំបានហិតខ្លិនមាត់វាបានដឹងច្បាស់ណាស់»។ លោកបានពោលទុកថា «ស្រីបរិភោគអាហារទ្វេគុណ មានប្រាជ្ញាឆ្លៀវឆ្លាតចតុគុណ មានកលមាយាឆគុណ និងមានកាមរាគអដ្ឋគុណ»។ ខ្ញុំបំរើ លុះបានលឺពាក្យនាងនោះនិយាយដូច្នោះក៏ ធ្វើជាច្រលោតខឹងតឹងឡើងហើយនិយាយថាៈ «នាថ! ខ្ញុំនឹងអាស្រ័យនៅក្នុងផ្ទះនាយចៅហ្វាយដែលមានភរិយាប្រឹត ដូច្នេះដូចម្ដេចកើត សព្វបើគ្រាន់តែការបន្ដិចបន្ដួចប៉ុណ្ណោះ អោយភរិយាមកហិតមាត់ខ្ញុំបំរើគ្រប់ខណៈយ៉ាងនេះ! »។ លំដាប់នោះ ខ្ញុំបំរើថាហើយក៏ក្រោកដើរចេញទៅភ្លាម អែស្វាមីនាងទៅសូមទោសខ្ញុំបំរើឃាត់អោយវានៅបំរើវិញ ព្រោះហេតុនោះបានជាខ្ញុំ(ត្រីឈ្មោះប្រត្យុត្បន្នមតិ) ពោលថា «នរណាកែខៃក្ដីអន្ដរាយដូច្នេះជាដើម (លេខ ៧)។ លំដាប់ នោះត្រីឈ្មោះយ័ទភវិស្យតិពោលតទៅទៀតថា៖
៨ - របស់ណាមិនមានបច្ច័យ របស់នោះក៏តែងមិនមាន ថាបើរបស់ណាមានច្ច័យ របស់នោះ ក៏មិនមែនជាដទៃ ថ្នាំនេះរំងាប់នូវពិសពុលគឺសេចក្ដីពិតបាន ហេតុដូចម្ដេចហ្ន៎ ក៏គេមិនដឹងថ្នាំនោះ។
កាលនោះអែង ត្រីប្រត្យុត្បន្នមតិកំពុងតែគិតដូច្នេះ ត្រូវព្រានប្រមង់ពាក់មងជាប់ ទើបធ្វើពុតដូចជាខ្លួនស្លាប់ ឋិតនៅស្ងៀមអិតខ្វើកឡើយដល់ព្រានប្រមង់ដោះចេញពីមងរួចហើយ ក៏ខំបំរះននៀលពេញទំហឹងលោតចូលក្នុងទឹកជ្រៅភ្លាម។ អែត្រីយ័ទភវិស្យតិព្រានប្រមង់ចាប់បានហើយបោកសំលាប់ទៅ ព្រោះហេតុនោះ បានជាខ្ញុំ (អណ្ដើកកម្ពុគ្រីព) ពោលថាៈ «ត្រីអនាគតវិធាតា» ដូច្នេះជាដើម(លេខ៦)។ ហេតុការណ៍ដូចខ្ញុំ (អណ្ដើកកម្ពុគ្រីព) បានពណ៌នា មកនេះ សូមមិត្ដជួយចាត់ចែងអោយខ្ញុំចេញទៅកាន់ស្រះដទៃក្នុងពេលនេះទៅ។ ហង្សទាំងពីរតបថាៈ «បើបានទៅដល់ជលាស័យដទៃហើយ ជាកុសលសំលាញ់អែងហើយ តើសំលាញ់នឹងទៅដោយវិថីតាមវិធីណា?»។
អណ្ដើកពន្យល់អុបាយថាៈ «អើ! គិតរកវិធីណាដែលទៅតាមអាកាសជាមួយសំលាញ់ទាំងពីរនាក់បានហើយ»។ ហង្សទាំងពីរសួរទៅទៀតថាៈ «អុបាយនេះសំលាញ់គិតថានឹងសំរេចបែបយ៉ាងណា?»។ អណ្ដើកឆ្លើយប្រាប់វិញថា «នែសំលាញ់! យកកំណាត់ឈើមួយមក ហើយសំលាញ់អែងទាំងពីរនាក់ពាំចុងកំណាត់ឈើម្ខាងម្នាក់ដោយចំពុះ ខ្ញុំខាំកណ្ដាលតោងកំណាត់ឈើនោះ ដោយវិធីនេះហើយអាស្រ័យដោយកំលាំងស្លាបសំលាញ់ហើរទៅ ខ្ញុំនឹងទៅបានដោយស្រួល»។ ហង្សទាំងពីរឆ្លើយតបមកដោយអរថាៈ «អើ! អុបាយនេះស្រួលហើយ តែត្រូវគិតថា៖
៩ - អ្នកប្រាជ្ញកាលគិតដល់សេចក្ដីចំរើនហើយ ត្រូវគិតដល់សេចក្ដីវិនាសផង កុកល្ងង់ គិតឃើញសេចក្ដីចំរើនតែម្យ៉ាង ត្រូវស្កាស៊ីកូនខ្មុក»។ អណ្ដើកសួរដេញដោលថាៈ «រឿងនេះតើដូចម្ដេច?»។ ហង្សទាំងពីររៀបរាប់ប្រាប់ថា៖
កថាទី៤ រឿងកុក ពស់និងស្កា
ក្នុងអុត្ដរាបថ, នៅលើភ្នំគិជ្ឈកូដ មានបិប្បលិព្រឹក្សមួយដើមធំ ជាទីអាស្រ័យនៅនៃកុកទាំងឡាយ។ ពស់វែកមួយ អាស្រ័យនៅក្នុងព្រង់អៃដ៏ខាងក្រោមដើមឈើនោះ វាតែងតែលូនចូលទៅចាប់យកកូនកុកស៊ីជាចំណីអាហារអស់កាលជានិច្ច។ ចំណេរកាលមកកុកល្ងង់ មួយលុះបានលឺសំលេងយំខ្ញៀវខ្ញានៃកុកទាំងឡាយដែលមានសេចក្ដីសោកបៀតបៀន ហើយក៏និយាយឡើងថាៈ «នែអ្នកទាំងឡាយ! អ្នកកុំយំថ្វី ចូរធ្វើតាមអុបាយកលខ្ញុំវិញ យើងត្រូវទៅរកចាប់ត្រីយកមករាយតៗគ្នាតាំងពីព្រង់ស្កាអោយរហូតមកដល់ព្រង់ពស់ អែសត្វស្កាជាសត្វជាប់ចិត្ដដោយអាហារ គឺត្រីនោះ នឹងចេះតែដើររៀងមកដល់ព្រង់ពស់ កាលឃើញពស់ជាសត្វសត្រូវពីកំណើតស្រាប់ មុខជានឹងខាំពស់សំលាប់ដោយក្ដីសំអប់មិនខាន»។
កុកទាំងឡាយក៏ព្រមព្រៀងគ្នាធ្វើតាមពាក្យកុកល្ងង់នោះ។ ក្នុងកាលនោះអែង,សត្វស្កាដែលនៅក្នុងព្រង់ឈើនោះ បានលឺសំលេងកុកយំអឹងកង ក៏វារឡើងដើមឈើនោះខាងម្ខាង ស្រង់តាមក្លិនត្រីនោះ ឃើញត្រីហើយស៊ីត្រីនោះៗបណ្ដើរៗមក មិនស៊ីតែត្រី ស៊ីទាំងសាវកកុកអស់រលីងថែមទៀត ព្រោះហេតុនោះហើយ បានជាខ្ញុំពោលថាៈ «អ្នកប្រាជ្ញ កាលគិតដល់សេចក្ដីចំរើនហើយ» ដូច្នេះជាដើម(លេខ៩)។
មិនថ្វីទេយើង (ហង្សទាំងពីរ) នាំទៅបាន តែកាលដែលយើងនាំសំលាញ់ទៅនោះ មុខជាមនុស្សលោកមើលឃើញ កាលបើឃើញហើយ នឹង និយាយឆោឡោអឹងកងឡើងជាមិនខាន, បើសំលាញ់បានលឺសំលេងមនុស្សលោកហើយអត់ទ្រាំមិនបាន ចង់ឆ្លើយតបគេវិញ មុខជាសំលាញ់របូតធ្លាក់ដល់ដី ស្លាប់អសារបង់មិនខានទេ ចូរសំលាញ់តាំងចិត្ដដាច់ស្រេច នឹងនៅក្នុងទីនេះទៅល្អជាង អណ្ដើកនិយាយរឹងទទឹងទៀតថា «បើមែនដូច ថារូបខ្ញុំនឹងត្រូវសំគាស់ថាជាអ្នកអិតចេះដឹងអ្វីទៅហើយរឺ? មួយទៀត បើរូបខ្ញុំឆ្លើយតបនឹងគេវិញហើយតើ វាហើយគ្នាទៅហើយ អ្នកណាក៏មិនត្រូវនិយាយថាដូចមេ្ដចទៀតដែរ»។
កាលនោះក្មេងគង្វាលគោ ក្រលេកមើលទៅឃើញហង្សទាំងពីរ នាំអណ្ដើកហោះហើរដើរលើអាកាសវេហាស៍ដូច្នោះ ក៏ស្រែកនិយាយជជែកគ្នាឆោឡោទ្រហឹងអឹងកងឡើង ហើយរត់ដេញតាមទៅ ក្មេងខ្លះនិយាយឡកឡឺយថាៈ «កាលណា អណ្ដើកធ្លាក់មកដល់ដី កាលនោះយើងនឹងយកវាទៅស្លការីស៊ីអោយឆ្ងាញ់ម្ដងវ៉ីយ»ក្មេងខ្លះទៀតនិយាយកំញើញថាៈ «ទេ! យើងយកទៅដុតស៊ីអីលូវនេះអែង» ក្មេងខ្លះតទៀតនិយាយឡកថាៈ «ទេ! យើងយកទៅស្លស៊ី អែផ្ទះវិញ»។ អែអណ្ដើកនោះ លុះលឺពាក្យក្មេងគង្វាលគោនិយាយឡកឡឺយអោយ មុខគួរអោយខ្នាញ់ ក៏ភ័ន្ដស្មារតី ភ្លេចពាក្យដែលនិយាយមាត់នោះ បែរទៅជាហាមាត់និយាយឆ្លើយតបទៅវិញថាៈ «នែវ៉ីយ!អាក្មេងអាអែងទាំងអស់គ្នាស៊ីផេះទៅចុះ»។ កាលដែលអណ្ដើកហាមាត់និយាយដូច្នេះ ក៏ធ្លាក់ក្ដូកមកដល់ដី បានដៃក្មេងដុតស៊ីជាចំណីអាហារទៅហោង ព្រោះហេតុនេះបានជាខ្ញុំ (ចាក្រពាកសវិជ្ញៈ)ពោលថាៈ «នរជនណាមិនត្រេកអនឹងពាក្យដាស់តឿននៃមិត្ដ» ដូច្នេះជាដើម (លេខ៣) ក្នុងកាលនោះអែង កុកជាចារបុរសដើរចូលមកក្នុងទីនោះហើយនិយាយឡើងថាៈ «ទេវៈ! និយាយធ្វើអ្វី ខ្ញុំបានប្រាប់ប្រងតាំងពីកាលនោះម្លេះថា ត្រូវចាត់ចែងបន្ទាយអោយឆាប់រួសរាន់ទៅ តែលោកម្ចាស់មិនធ្វើតាមពាក្យខ្ញុំបាទ ហេតុនោះហើយបានជាលោកម្ចាស់ត្រូវសោយផលនៃការព្រងើយកន្តើយក្នុងកាលនេះអែង, អែការដុតបំផ្លាញបន្ទាយយើងនេះ គឺក្អែកមេឃពណ៌នេះអែង ដែលត្មាតទុរទសីប្រធានរដ្ឋមន្រ្ដីសត្រូវ ប្រើមកអោយធ្វើការ»។ រាជហង្សហិរណ្យគភ៌ដកដង្ហើមវែងៗ ហើយពោលថាៈ
១០ - នរជនណាស្និទ្ធស្នាលចំពោះសត្រូវ ដោយការរាប់អានក្ដី ដោយយល់អុបការក្ដី នរជននោះ ទុកដូចជាមនុស្ស ដេកលក់លើដើមឈើ ហើយភ្លាត់ធ្លាក់មកដល់ដីទើបភ្ញាក់ដឹងខ្លួន។
កុកជាចារបុរសនិយាយតទៅទៀតថាៈ «កាលណាក្អែកមេឃពណ៌ចាត់ដុតបំផ្លាញបន្ទាយសត្រូវហើយ ត្រលប់ទៅដល់ទីកន្លែងដើមខ្លួនវិញ កាលនោះស្ដេចក្ងោកចិត្រពណ៌ពោលអរគុណដោយក្ដីពេញចិត្ដថា គួរអភិសេកក្អែកមេពណ៌អោយគ្រប់គ្រងអាណាចក្រកបូរ៌ទ្វីបហើយអោយនៅក្នុងទីនេះ ព្រោះថា៖
១១ - បុគ្គលមិនគួរព្រងើយ ចំពោះកិច្ចការរបស់សេវកអ្នកដែលបានបំពេញនាទីបរិបូណ៌ហើយទេ គួរលើកដំកើង សេវកនោះដោយរង្វាន់ ដោយទឹកចិត្ដជ្រះថ្លា ដោយវាចាពោលសរសើរ និងដោយកិរិយាមើលដោយភ្នែក»។ ចាក្រពាកសវិជ្ញៈសួរកុកតទៅទៀតថាៈ «រឿងនោះ មានដូម្ដេចតទៅទៀត?»។ កុកចារបុរសនិយាយបន្ដទៀតថាៈ «សេចក្ដីតទៅថា ត្មាតជាប្រធានរដ្ឋមន្រ្ដីនិយាយចំពោះក្ងោកចិត្រពណ៌ថាៈ «ទេវ! ប៉ុណ្ណោះមិនទាន់សមគួរទេ សូមលោកម្ចាស់ប្រកាសសេចក្ដីពេញចិត្ដ ដទៃផ្សេងទៀតផង, ព្រោះថា៖
១២ - នរណាហ៊ានកំទេចជនដែលលោកទាំងមូលយល់ថាជាសត្រូវធំក្រៃលែងដោយ អិតកោតញញើត? បពិត្រព្រះរាជា! ការតែងតាំងជនថោកទាបក្នុងតំណែងខ្ពស់នោះ ទុកដូចជាគំនូសដែលគេគូសលើដីខ្សាច់។ ក្នុងកាលណាក៏ដោយ គេមិនដែលតែងតាំងមនុស្សថោកទាបអោយកាន់តំណែងខ្ពង់ខ្ពស់ទេ ព្រោះថា៖
១៣ - មនុស្សថោកទាប កាលបើបានតំណែងខ្ពង់ខ្ពស់ តែងតែប្រាថ្នាកំចាត់បង់នាយខ្លួន ដូចកណ្ដុរដែលតាបសជប់អោយបានទៅជាខ្លា ក៏សង្ហាសំលាប់តាបសបង់វិញ»។ ក្ងោកចិត្រពណ៌សួរថាៈ «រឿងនោះតើដូចម្ដេច?»។ ត្មាតទុរទសីជាប្រធានរដ្ឋមន្រ្ដីរៀបរាប់រឿងប្រាប់តទៅថាៈ
តទៅកថា5
- (1) ហិតោបទេស សេចក្ដីប្រែជាភាសាបារាំងនៃលោកឡង់សឺរូ មានគាថា ពិសេសដូច្នេះគឺ ក. ស្រ្ដីភាពមិនមើលបុរសជិតទេ ព្រមទាំងមិនសង្កេតមើលអោយដឹងថាបុរសនោះមានរូបល្អ រឺ អាក្រក់ គ្រាន់តែអោយដឹងថា បុរសប៉ុណ្ណោះ ក៏រីករាយសប្បាយក្នុងចិត្ដភ្លាម។ ខ. ក្បួនតំរា សូម្បីយើងចេះចាំហើយ ក៏ត្រូវតែរិះគិតសេចក្ដីមើលថែមទៀតដែរ ព្រះរាជាទោះបីសព្វព្រះទ័យ នឹង យើងហើយ ត្រូវតែកោតខ្លាច អែស្រ្ដីភាព, ទោះបីនៅក្នុងដៃយើងហើយក៏យើងមិនត្រូវទុកចិត្ដ នណាឡើយជាមេប្រាជ្ញចេះចាំអស់មួយសៀវភៅ កំណត់ដឹងព្រះទ័យនឹងចិត្ដស្រ្ដីភាពបាន?។ សេចក្ដីប្រែជាភាសាសៀមនៃលោកនាគប្រទីប មានគាថាលើសមួយគឺ បុរសណា នឹងថាមិនជាទីស្រលាញ់នៃស្ដ្រីក៏មិនមែន រឺ ថាជាទីស្រលាញ់នៃស្រ្ដីក៏មិនមែនទៀត ដោយពិតស្ដ្រីភាព ដូចគោ ដើរស៊ីស្មៅក្នុងព្រៃ តែងប្រាថ្នាស្មៅថ្មីជានិច្ច។