ប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
© គស ២០១២ ពស ២៥៥៦
****************************************
១២ - រឿងភ្នំសំពៅ(1)
នៅខេត្ដបាត់ដំបង
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី13.កុម្ភៈ 2016.ម៉ោង 10:03
នៅខាងលិចទីក្រុងបាត់ដំបង ចំងាយប្រមាណជា១២ គីឡូម៉ែត្រ មានភ្នំជាច្រើននៅជិតៗគ្នា។ ភ្នំទាំងនោះគឺភ្នំសំពៅ ភ្នំទ្រុងមាន់ ទ្រុងទា និងភ្នំរំសាយសក់ជាដើម។
រឿងព្រេងនិយាយតៗគ្នា ប្រចាំភ្នំនោះមានដំណាលដូចតទៅនេះ កាលពីព្រេងនាយ មានព្រះមហាក្សត្រមួយព្រះអង្គព្រះនាមរាជកុលសោយរាជ្យនៅប្រទេសកម្ពុជា តាំងព្រះរាជវាំងនៅលើជួរភ្នំដងរែក។ ព្រះបាទរាជកុលទ្រង់សព្វព្រះរាជហរិទ័យ នឹងស្រ្ដីម្នាក់ឈ្មោះនាងសុវណ្ណមសា(២) នាងនេះជាកូនអ្នកក្រីក្រទេ ប៉ុន្ដែមានរូបឆោមសក្ដិសមល្អឆើត នាងចិញ្ចឹមក្រពើមួយដ៏មានរិទ្ធិក្លាហានឈ្លាសវៃណាស់ ទោះបីប្រើអោយធ្វើអ្វីធ្វើបានទាំងអស់។ ក្រពើនេះមានខ្លួនធំលើសប្រមាណ នាងអោយឈ្មោះអាធន តាមដំណាលថា មុនដំបូងនាងសុវណ្ណមសារើសបានពងសត្វមួយ យកមកទុកមិនស្គាល់ថាជាពងសត្វអ្វីទេ ប៉ុន្តែលុះដល់ថ្ងៃខែនឹងញាស់ ស្រាប់តែឃើញចេញជាកូនក្រពើមក។ នាងចេះតែអាណិតខំចិញ្ចឹមថែរក្សាដោយពេញចិត្ដណាស់។ ក្រពើនោះទៀតសោតក៏ប្លែកពីក្រពើទាំងពួង ចេះស្ដាប់បង្គាប់នាងដូចជាមនុស្សសុទ្ធសាធ។ អែព្រះបាទរាជកុល លុះបាននាងសុវណ្ណមសាជាគូស្នេហ៍ មិនយូរប៉ុន្មានក៏បែរជាមានព្រះទ័យពុំសូវស្ម័គ្រស្មោះទៅវិញ ដោយទ្រង់ព្រះតំរិះយល់ឃើញថា នឹងលើកនាងជាអគ្គមហេសីពេញទីពុំបាន ព្រោះនាងជារាស្រ្ដមានឋានពុំស្មើ ពុំសមនឹងរៀបអភិសេកជាអែកអគ្គមហេសីឡើយ។ លុះព្រះតំរិះដូច្នេះហើយ ទ្រង់ស្ដេចទៅក្រាបបង្គំទូលព្រះវរបិតាមាតា ៗ ក៏ទ្រង់យល់តាមហើយចាត់អោយស៊ើបសួររកស្រ្ដីណា ដែលមានពូជពង្សត្រកូលខ្ពង់ខ្ពស់ ដើម្បីនឹងរៀបអភិសេកជាមួយព្រះរាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ។
យូរបន្ដិចមកលឺដំណឹងថា នៅស្រុកចន្ទបុរីមានស្ដេចមួយព្រះអង្គ មានបុត្រីមួយព្រះនាមព្រះនាងរំសាយសក់ ព្រោះព្រះនាងមានសក់ទិព្វ ចង់បានអ្វីក៏បានដូចព្រះទ័យ គឺព្រះនាងគ្រាន់តែច្បូតព្រះកេសីទៅ ចង់អោយទឹកសមុទ្រខះទៅជាដីក៏បាន ចង់អោយដីគោកក្លាយទៅជាទឹកសមុទ្ទក៏បាន។ ព្រះវររាជមាតាបិតានៃព្រះបាទរាជកុល ទ្រង់ប្រើសេនាអោយនាំសារទៅថ្វាយស្ដេចក្រុងចន្ទបុរី ដើម្បីដណ្ដឹងនាងនោះតាមព្រះរាជប្រពៃណី ស្ដេចក្រុងចន្ទបុរី ក៏ទ្រង់ពុំយល់ទាស់ឡើយ ទ្រង់តបព្រះរាជសារមកព្រះវររាជមាតាបិតានៃព្រះបាទរាជកុលថា «បើទ្រង់សព្វព្រះរាជហរិទ័យ សូមទ្រង់លើកបណ្ណាការមកចុះ» សេនាបានទទួលព្រះរាជអោង្កាហើយ ក្រាបបង្គំលាត្រលប់មកក្រាបបង្គំទូលព្រះវររាជមាតាបិតា នៃព្រះបាទរាជកុលវិញ សព្វគ្រប់តាមដំណើរនោះ។ ព្រះបាទរាជកុលបានទ្រង់ព្រះសណ្ដាប់ដូច្នោះ ក៏ទ្រង់មានព្រះទ័យសោមនស្សពន់ពេកទើបទ្រង់ត្រាស់បង្គាប់អោយរៀបចំគ្រឿងបណ្ណាការយ៉ាងអោលារិក ទុកក្នុងសំពៅដើម្បីធ្វើព្រះរាជដំណើរចេញទៅក្រុងចន្ទបុរី។
ចំណែកនាងសុវណ្ណមសា លុះបានដឹងដំណឹងនេះហើយ ក៏កើតចិត្ដក្ដៅក្រហាយខ្លាំងណាស់។ ទើបប្រើក្រពើអោយតាមកល់សំពៅនោះ អោយលិចវិនាសអន្ដរាយ ដើម្បីមិនអោយព្រះរាជកុលទៅជួបនឹងនាងរំសាយសក់។ ក្រពើនោះក៏ប្រើបានដូចចិត្ដទៀត វាបោះពួយក្នុងទឹកលឿនដូចព្រួញ លុះជិតដល់សំពៅព្រះបាទរាជកុល ទ្រង់ក៏ក្រលេកឃើញអាធនក៏ទ្រង់មានបន្ទូលថា «នែអាធន! អញទេកុំមកធ្វើផ្ដេសផ្ដាស។ អាធនឆ្លើយតបវិញថា ស៊ីបាយអ្នកណាយកអាសារអ្នកនោះ» ពួកពលក្រលេកឃើញក្រពើធំសំបើម ក៏ភិតភ័យស្រែកឆោលោពេញទាំងសំពៅ ខ្លះបោះត្រលាច ល្ពៅ ព្រមទាំងមាន់ និង ទាទាំងទ្រុងៗ ទៅអោយអាធនស៊ីដើម្បីអោយវាឈប់ វាឃ្លាតឆ្ងាយអំពីសំពៅ តែអាធនពុំព្រមស៊ីសោះ។ ព្រះរាជកុលក៏បួងសួងអស់ទេវតា សូមអោយលោកជួយអោយផុតពីគ្រោះថ្នាក់។ ដោយបុណ្យបារមីព្រះអង្គ សេចក្ដីបួងសួងនោះក៏រំជួលទៅដល់ព្រះអិន្រ្ទាធិរាជ ៗ ក៏ទ្រង់ប្រើបំរើទៅប្រាប់នាងរំសាយសក់ភ្លាម នាងរំសាយសក់ក៏ច្បូតព្រះកេសី អោយទឹកសមុទ្រខះរឹងទៅជាដីទាំងអស់។ ក្រពើក៏ជាប់ក្នុងដីនោះ មុននឹងដាច់ខ្យល់ស្លាប់ ក្រពើនោះគោះកន្ទុយផង ដកដង្ហើមធំផង រមួលខ្លួនត្រលប់ត្រលិន ហើយតួខ្លួនក្រពើនោះកើតបានជាភ្នំមួយធំហៅថា ភ្នំក្រពើដល់សព្វថ្ងៃ។ កន្លែងក្រពើគោះកន្ទុ និងត្រង់ច្រមុះក្រពើកើតបានជាបឹងពីរ នៅដល់សព្វថ្ងៃនេះហៅថា បឹងកន្ទុយក្រពើ និងបឹងច្រមុះក្រពើ។ អែសំពៅនោះក៏កើតទៅជាភ្នំមួយ មានរាងដូចសំពៅសុទ្ធសាធហៅថា ភ្នំសំពៅ តែផ្អៀងបន្ដិចព្រោះរលកបោកខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលអាធនជិតទៅដល់សំពៅ ក្ដោងសំពៅសន្តកធ្លាក់ ទៅក្នុងទឹកកើតទៅជាភ្នំមួយហៅថា ភ្នំក្ដោង សំពៅទាល់សព្វថ្ងៃ ទ្រុងមាន់ទ្រុងទាដែលពួកពលបោះទៅអោយក្រពើកើតទៅជាភ្នំមួយហៅថា ភ្នំទ្រុងមាន់ទ្រុងទាដរាបដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
លុះសមុទ្រក្លាយទៅជាដីហើយ ព្រះបាទរាជកុលក៏ទ្រង់ប្រើពួកពល អោយជញ្ជូនប្រដាប់ប្រដាទាំងពួង យាងទៅកាន់ក្រុងចន្ទបុរី ដើម្បីរៀបចំអភិសេកជាមួយនឹងព្រះនាងរំសាយសក់តាមព្រះរាជប្រពៃណី។ កន្លែងដែលព្រះនាងរំសាយសក់ ច្បូតសក់នោះក៏កើតទៅជាភ្នំមួយ នៅខាងត្បូងភ្នំសំពៅហៅថា ភ្នំរំសាយសក់នៅដល់សព្វថ្ងៃ។
កាលរៀបអភិសេករួចហើយ ព្រះរាជកុលទ្រង់នាំព្រះនាងរំសាយសក់ ជាអគ្គមហេសី ព្រមទាំងពលសេនាជាច្រើនត្រលប់ទៅកាន់រាជបុរីវិញ។ ព្រះអង្គគង់លើដំរីជាមួយព្រះនាងជាព្រះជាយា មានពលសេនាហែហមមកជាច្រើន មកដល់ពាក់កណ្ដាលផ្លូវទ្រង់ក្រលេកទៅឃើញភ្នំសំពៅ ភ្នំក្រពើ ទ្រង់នឹកសោមនស្សជាខ្លាំងនឹងនាងសុវណ្ណមសាថា ព្រោះតែវាចិត្ដអាក្រក់ បានជាអោយគេស្លាប់វិនាសអស់យ៉ាងនេះ។ ព្រះអង្គប្រើសេនាទៅចាប់នាងសុវណ្ណមសា យកមកសំលាប់ចោល សេនាក៏ធ្វើតាមរាជបញ្ជាចាប់នាងសុវណ្នមសាមកកាត់ក្បាលសងសឹកវិញ។ ក្បាលនោះកើតបានជាភ្នំមួយ ហៅថា ភ្នំសងក្បាល នៅជិតស្រុកមង្គលបុរីសព្វថ្ងៃនេះ ប៉ុន្ដែអ្នកស្រុកហៅក្លាយថា ភ្នំសងក្បានទៅវិញ។ អែវាលមួយ នៅជិតភ្នំនេះសព្វថ្ងៃហៅថា វាលចិញ្រ្ជាំពោះព្រោះពួកសេនាចិញ្រ្ជាំពោះវៀននាងចាលនៅទីនោះ។ អែយោនីរបស់នាង សេនាបានអារគ្រវែងចោល ហើយកើតជាភ្នំមួយទៀតហៅថា ភ្នំក្រពាយនាង តែសព្វថ្ងៃគេហៅក្លាយមកថាភ្នំបន្ទាយនាង។
ចំណែកព្រះបាទរាជកុល និងព្រះនាងរំសាយសក់ ជាព្រះអគ្គមហេសីយាងចូលទៅថ្វាយបង្គំព្រះវរបិតាមាតាវិញ ហើយទ្រង់គង់នៅជាសុខសាន្ដតទៅ។
(១) ដកស្រង់ពីអែកសារក្រុមជំនុំទំនៀមទំលាប់លេខ ២៧-០២១ រៀបរៀងដោយអ្នកស្រី អ៊ុក សុក កាលធ្វើលេខាធិការនៅពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត។
(២)អែកសារក្រុមជំនុំទំនៀមទំលាប់លេខ២៧ - ១៧៦ រៀបរៀងដោយលោក រឿន យឹមនៅឃុំលំចង់ ស្រុកសំរោង ខេត្ដតាកែវ ថានាងនេហឈ្មោះ...?