ព្រះពុទ្ធសាសនានៅនានាប្រទេស
ចុះផ្សាយដោយកែវ ឈុន
ការផ្សាយរបស់មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
****************************************
មូលហេតុព្រះពុទ្ធសាសនាសាបសូន្យពីឥណ្ឌា
ថ្ងៃសៅរ៍ ទី11.មករា 2020.ម៉ោង 8:48
ការសិក្សារឿងនេះនៅមិនទាន់មានភស្តុតាងសម្បូរច្បាស់លាស់ តែតាមដែលអ្នកប្រាជ្ញបានសន្និដ្ឋានទុក ល្មម នឹង រួបរួមប្រមូលមកដូច្នេះ ៖
១. គណសង្ឃអន់ថយ និង ទន់ខ្សោយចុះ
ព្រះសង្ឃដើមឡើយឋិតនៅយ៉ាងរឹងប៉ឹងក្នុងការបដិបត្តិសាសនា មានសីល និង ចរិយាវត្ត រក្សារបៀបវិន័យ មានភាពលះបង់ និមន្តចារិកប្រៀនប្រដៅប្រជាជន បំពេញសាសនកិច្ច ដើម្បីប្រយោជន៍មហាជន មនុស្សទើបមានសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះមហាក្សត្រ នាហ្មឺនមន្រ្តី សេដ្ឋី គហបតី នាំគ្នាផ្តល់ការឧបត្ថម្ភ ទំនុកបំរុងកសាងវត្តវ៉ាអារាម ធំធេង ប្រគេនទីធ្លា រហូតដល់ក្លាយទៅជាមហាវិទ្យាល័យក៏មាន។ ព្រះសង្ឃមានជីវភាពសុខស្រួល តាំងចិត្តសិក្សាប្រតិបត្តិ និង អប់រំប្រៀនប្រដៅប្រជាជន មិនលះបង់ចោលនូវតួនាទី ដល់ប្រជាជន ពុទ្ធបរិស័ទ ព្រះពុទ្ធសាសនាក៏រុងរឿង តែបន្ទាប់មកដោយអាស្រ័យជីវិតដែលបានទទួលការទំនុកបំរុងយ៉ាងសុខស្រួលនោះ ក៏ធ្វើអោយជាប់ជំពាក់ និង ភ្លេចនូវតួនាទីដ៏ពិតប្រាកដរបស់ខ្លួន ជាហេតុនាំឲ្យ៖
- ជាប់ជំពាក់ នឹង សេនាសនសប្បាយ សប្បាយអរក្នុងលាភសក្ការះ នឹង សេចក្តីសុខស្រួល គិតតែអំពីរឿងផ្ទាល់ខ្លួន នឹង បច្ច័យជាទីអាស្រ័យរបស់ខ្លួន លះបង់ចោល នូវតួនាទីដែលត្រូវបំពេញចំពោះប្រជាជនជន។ រវល់តែពីរឿងពិធីកម្ម និង បុណ្យទានដែលសប្បាយរីករាយផ្សេងៗ នាំអោយការយល់ដឹងអំពីរឿងបុណ្យកុសលមានកំហិតចុះ ព្រោះទទួលបញ្ហាផ្សេងៗ ជារបស់ខ្លួនផ្ទាល់។
- សិក្សារៀនសូត្រជ្រៅជ្រះហើយ តែរវល់វង្វេងជាមួយ នឹង ការជជែកដេញដោលអំពីបញ្ហាខាងទស្សនវិជ្ជាអន្តគាហិកទិដ្ឋិ នាំអោយភ្លេចនូវសាសនកិច្ចរបស់ខ្លួនរវាងពុទ្ធបរិស័ទ។
- មានការប្រព្រឹត្តិប្រតិបត្តិអន់ថយចុះ ព្រោះត្រេកត្រអាលតែក្នុងភាពសុខស្រួល និង បែកបាក់សាមគ្គីជាពួកជានិកាយ ព្រោះប្រកាន់ច្រណែនឈ្នាសនិសគ្នា មិនអាចសម្រុះសម្រួលគ្នាបាន។
- ឃើញតែភាពងាយស្រួយ ទៅតាមអំពើចិត្តខ្លួន បណ្តោយទៅតាមចិត្តរបស់មនុស្ស បណ្តោយឲ្យរឿងមន្តអាគម សេចក្តីសក្តិសិទ្ធិឫទ្ធិបដិហារ្យផ្សេងៗកើតមានច្រើនឡើង ខ្លួនឯងក៏ត្រេកត្រអាលស្រវឹងវង្វេង តែក្នុងរឿងទាំងនោះ គួរណាតែធ្វើអោយប្រជាជនមានហេតុផលរឹងប៉ឹង មានប្រាជ្ញ និង ទីពឹងខ្លួនឯងបាន បែរជាធ្វើអោយប្រជាជនលិចលង់រឿងទាំងអស់នោះទៅវិញ។
- ធ្វើអោយអន់ថយ និង សង្ឃឹមរងចាំទីពឹងរឿងខាងក្រៅឥតខ្លឹមសារខ្លាំងឡើង ធ្វើអោយព្រះពុទ្ធសាសនាមានសភាពស្រដៀជាមួយ នឹង សាសនាដទៃជាច្រើន ដូចជា ក្លាយទៅជាលទ្ធិតន្ត្រៈ ដែលមានលក្ខណអន់ថយ រហូតដល់មានការស្រដៀងជាមួយលទ្ធិតន្រ្តៈនៃសាសនាហិណ្ឌូ និង ធ្វើអោយបាត់ទៅនូវលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្លួនឯង។
២. សាសនាហិណ្ឌូ ប្រឆាំង គាបសង្កត់
ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាខ្វែងទំនាស់ នឹង ទម្លាយភាពទំនុកចិត្តដើមក្នុងសាសនាព្រាហ្មណ៍យ៉ាងច្រើន ជាហេតុនាំអោយសាសនាព្រាហ្មណ៍ ឬហិណ្ឌូក្នុងសម័យបន្ទាប់មកព្យាយាមរកវិធីលុបបំបាត់ព្រះពុទ្ធសាសនាដោយវិធីសាស្រ្តផ្សេងៗ បញ្ហាទាំងនេះ គួរ នឹង សិក្សាមានខ្លឹមសារតទៅ ៖
- ព្រះពុទ្ធសាសនាប្រៀនប្រដៅថា មនុស្សរាល់គ្នាមានភាពស្មើគ្នា មានសិទ្ធិ និង ឱកាសស្មើគ្នា មិនមានកំណត់ដោយវណ្ណៈ និង អោយរាល់គ្នាសិក្សានូវព្រះធម៌វិន័យដូចគ្នាទាំងអស់ ពាក្យប្រៀនប្រដៅនេះ ប៉ះទង្គិចដល់សាសនាព្រាហ្មណ៍ ដែលជំនឿថា ខ្លួនឯងជាវណ្ណៈខ្ពង់ខ្ពស់ មានសិទ្ធិពិសេសផ្សេងៗ និង ធ្លាប់ប្រកាន់ខ្ជាប់យ៉ាងដាច់អហង្កា នូវការសិក្សាតាមទំនៀមរបស់ព្រាហ្មណ៍ជាអ្នកវណ្ណៈ មានអំណាច និង ឥទ្ធិពលច្រើនដូចជា ជាបុរោហិត របស់ព្រះរាជាជាដើម តែព្រះពុទ្ធសាសនាផ្សាយទូលាយក្នុងក្រុមប្រជាជនទូទៅ ដរាបណាប្រជាជន នៅមានសទ្ធារឹងមាំ ព្រះសង្ឃនៅជាទីពឹងរបស់ប្រជាជន និង បំពេញតួនាទីចំពោះប្រជាជនយ៉ាងត្រឹមត្រូវ។ ពួកព្រាហ្មណ៍ក៏មិនហានធ្វើអោយអន្តរាយ ឬ បើធ្វើក៏មិនបានសម្រេច ទន្ទឹម នឹង នោះ ព្រះមហាក្សត្រក៏ទ្រង់ឧបត្ថម្ភផងដែរ។ ព្រះពុទ្ធសាសនាកាន់តែគង់វង់ ដែលសង្កេតឃើញថាព្រះមហាក្សត្រ ដែលជាពុទ្ធមាមកៈរាល់ព្រះអង្គ ទ្រង់ផ្តល់នូវសេរីភាពក្នុងជំនឿសាសនា ឧបត្ថម្ភរៀងរាល់សាសនា ដូចជា ព្រះបាទធម្មាសោក ព្រះបាទកនិស្សកៈ ព្រះបាទហស្សវឌ្ឍនៈជាដើម។ តែពួកព្រាហ្មណ៍មិនពេញចិត្តការឧបត្ថម្ភព្រះពុទ្ធសាសនា ដូចជាបុស្សយមិត្ត ទំលាយវង្សក្សត្រពុទ្ធឡើងគ្រងរាជ្យ រួចកំចាត់ចោលនូវព្រះពុទ្ធសាសនា ពួកព្រាហ្មណ៍ និង អ្នករាជការរបស់ព្រះបាទហស្សវឌ្ឍនៈ ឈ្នានិសការឧបត្ថម្ភរបស់ព្រះពុទ្ធ រហូតដល់ដាក់គំរោងការលបធ្វើឃាតជាដើម។ ក្នុងសម័យដែលព្រាហ្មណ៍ឡើងជាក្សត្រ ទោះជាមិនហានបំផ្លាញព្រះពុទ្ធសាសនា ក៏ប៉ុន្តែធ្វើឲ្យព្រះពុទ្ធសាសនាចុះញមជាមួយ នឹង សាសនាហិណ្ឌូ ដល់ទីបំផុតធ្វើអោយមានភាពដូចគ្នា និង នៅទីបំផុត ពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវរិចរិលខើចទៅៗ។
- ពួកព្រាហ្មណ៍ប្រើប្រាស់សាសនាហិណ្ឌូជាគោលនៃលទ្ធិជាតិនិយម ដោយគួបផ្សំភាពជាជាតិឥណ្ឌាចូលជាមួយភាពជាហិណ្ឌូ ដូចដែលបានសង្កេតឃើញថា ព្រះមហាក្សត្រដ៏កំពូលបំផុតរបស់ឥណ្ឌា ជាពុទ្ធមាមកៈ ច្រើនតែមានក្រសែលោហិតជាជាតិផ្សេង ដែលឃើញយ៉ាងច្បាស់គឺ ព្រះបាទកនិសកៈ ព្រះអង្គមានក្រសែលោហិតជាតិម៉ុងហ្គោលី នៃកុលសម្ព័ន្ធកុសាណៈ ជនជាតិឥណ្ឌាក៏កំចាត់រាជវង្សកុសាណៈ ក្នុងសម័យបន្ទាប់មក ដោយប្រើលទ្ធិជាតិនិយមជាគ្រឿងរួមកំលាំង និង ការដែលវង្សក្សត្រនេះកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ទើបព្រះពុទ្ធសាសនាត្រូវសំគាល់ថាជា សាសនារបស់ជនជាតិផ្សេងដែរ សូម្បីរឿងនេះ ព្រះបាទ ធម្មាសោកមហារាជក៏ដូច្នោះដែរ មានអ្នកប្រាជ្ញសន្និដ្ឋានថា ព្រះអង្គមានព្រះមាតាជាតិគ្រីក ពួកព្រាហ្មណ៍បានព្យាយាមកំចាត់រាជវង្សនេះ ព្រមទាំងព្រះពុទ្ធសាសនា ទោះជាព្រះបាទធម្មាសោកមហារាជ ជាព្រះមហាក្សត្រ ដ៏កំពូលបំផុត តែមិនមានកេរ្ត៍ឈ្មោះក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ជាតិហិណ្ឌូឡើយ។
- ពេលដែលជនជាតិបច្ចឹមទិសមកសិក្សាស្រាវជ្រាវ ព្រះនាមរបស់ព្រះបាទធម្មាសោកក៏ប្រាកដឡើងដែរ រួចទើបជនជាតិឥណ្ឌាយល់ព្រមតាម ក្រៅពីនេះ សូម្បីព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ក៏មានអ្នកសន្និដ្ឋានថា ប្រជាជនកុលសម្ព័ន្ធម៉ុងហ្គោលី ទើបបានជាមិនជាទីពេញចិត្តរបស់ព្រាហ្មណ៍។
- អ្នកប្រាជ្ញហិណ្ឌូព្យាយាមនាំយកគោលការណ៍ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាទៅកែទម្រង់ គោលធម៌របស់ខ្លួនអោយទៅជាលក្ខណៈខ្លះ នាំយកទៅធ្វើតាមគំរូខ្លះ ដើម្បីឲ្យមានកម្លាំងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាបាន ដើម្បីឲ្យមើលទៅមានភាពស្រដៀងគ្នា លាយលំគ្នា រហូតដល់មិនចាំបាច់មានព្រះពុទ្ធសាសនានៅដាច់ដោយលែក។ ពេលព្រះពុទ្ធសាសនាទន់ខ្សោយទៅ ក៏លាយលំបានងាយ ដូចជា សង្ករាចារ្យ នាំយកទ្រឹស្តីក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ផ្លាស់ប្តូរទៅទស្សនវិជ្ជាវេទានត្តៈរបស់ខ្លួន និង កសាងវត្តហិណ្ឌូ តាំងក្រុមអ្នកបួសតាមបែបក្រុមព្រះសង្ឃអរញ្ញវាសីជាដើម សូម្បីតែព្រះពុទ្ធជាម្ចាស់ក៏ក្លាយអវតាររបស់ព្រះនារាយណ៍ផងដែរ។
៣. ជនជាតិមុស្លីមក៏ចូលទៅរុករានទន្ទ្រាន បំផ្លិចបំផ្លាញ
ក្នុងរយៈពេលដែលព្រះសង្ឃកំពុងតែទន់ខ្សោយចុះនោះ ក៏ស្រាប់តែកងទ័ពជនជាតិអារ៉ាប និង ទូគី ចូលទៅរុករានទន្រ្ទានជារឿយៗ រហូតដល់ទំលាយព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យអស់ទៅ ដូចដុតទំលាយសាកលវិទ្យាល័យវលភី នៅ ព.ស. ១៣៥០-១៤០០ និង ទំលាយចោលសព្វទីកន្លែងនៅ ព.ស.១៧០០ ជាដើមដោយប្រើវិធី៖
- សម្លាប់ព្រះសង្ឃ ដូចជានៅឯនាលន្ទា អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តមុស្លីម ក៏បានចារឹកថា ព្រះសង្ឃដែលត្រូវបានធ្វើឃាតប្រមាណមួយម៉ឺនអង្គ (ជាង) គឺមិនឲ្យសេសសល់កន្លែងណាមួយឡើយ។
- បំផ្លាញស្ថាប័ន និង សំណង់ទាំងឡាយ ដោយដុតបំផ្លាញវត្តវ៉ាអារាម និង សាកលវិទ្យាល័យព្រះពុទ្ធសាសនាគ្រប់កន្លែង កន្លែងខ្លះសូម្បីតែសំណល់ ក៏មិនឲ្យនៅសល់ដែរ។
- ដុតគម្ពីរ និង ក្បួនតំរាព្រះពុទ្ធសាសនា ដូចជាបណ្ណាល័យរបស់សាកលវិទ្យាល័យនាលន្ទា ដុតនៅពេលរាត្រីខែរនោច។
ការទម្លាយបំផ្លាញគ្រានេះធ្វើឲ្យព្រះសង្ឃត្រូវបំបែកខ្លួន មិនអាចកកើតឡើងទៀតបានឡើយ។ របបរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនាឋិតនៅក្នុងលក្ខណៈជាស្ថាប័ន ដែលបែងពុទ្ធបរិស័ទជាពីរផ្នែក ប្រតិបត្តិតួនាទីនៃផ្នែកនីមួយៗ ដោយព្រះសង្ឃអ្នកដឹកនាំខាងស្មារតី មានជីវភាពរស់នៅដាច់ដោយលែក យ៉ាងច្បាស់លាស់កំចាត់បានងាយ ពេលអស់ព្រះសង្ឃ អស់មេដឹកនាំ ពុទ្ធសាសនិកត្រូវគាបសង្កត់ខ្លះ ត្រូវអូសទាញខ្លះ ក្លាយជាមុស្លីមទៅ ឬហិណ្ឌូទៅ ផ្នែកខាងហិណ្ឌូទោះជាត្រូវកំចាត់ព្រមជាមួយនោះដែរ តែដោយអាស្រ័យអ្នកហិណ្ឌូមានច្រើនបែប ពួកខ្លះនៅផ្ទះមានគ្រួសារ មានជីវភាពរស់នៅដូចប្រជាជនទូទៅ ក៏រួចផុតទៅបានងាយ ខណៈនោះគោលការណ៍ទួទៅរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា និង ហិណ្ឌូមានលក្ខណៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ច្រឡូកច្រលំគ្នាជាច្រើនទៅហើយ ពេលដែលផ្នែកខាងហិណ្ឌូនៅសេសសល់ ទាញចូលទៅហិណ្ឌូ មិនមាននរណារារាំង វត្តព្រះពុទ្ធសាសនាដែលនៅសេសសល់ ក៏ត្រូវពួកព្រាហ្មណ៍រឹបអូសយកទៅកាន់កាប់ ក្លាយជាវត្តហិណ្ឌូ។ ពុទ្ធបរិស័ទដែលនៅសេសសល់ក៏ត្រូវកំលាយបន្តិចម្តងៗ ចូលទៅសង្គមនៃក្នុងវណ្ណៈរបស់ហិណ្ឌូ។
អ្នកប្រាជ្ញទាំងឡាយពោលថា ព្រះពុទ្ធសាសនាមិនបានបាត់បង់សាបសូន្យពីប្រទេសឥណ្ឌា ព្រោះអ្វីៗដែលបានកសាងឡើងហើយក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា ក៏គង់នៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងលក្ខណៈបុរាណវិទ្យា និង វប្បធម៌ផ្សេងៗ ដែលនៅមានដំណរតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ចំណែកខាងគោលធម៌ជាគ្រឿងកែទម្រង់ និង ជាបែបយ៉ាងធ្វើឲ្យសាសនាហិណ្ឌូ រីកចំរើនមកទល់បច្ចុប្បន្ន ក្លាយទៅជាលក្ខណៈល្អប្រណិតឡើង ដូចជាការបញ្ឈប់ការបូជាយញ្ញ មានគោលសីលធម៌ច្បាស់លាស់ឡើង មានគោលទស្សនវិជ្ជាជ្រាលជ្រៅឡើងដោយវិធីទាញយកពីពុទ្ធសាសនា តាមដែលមានប្រយោជន៍ដល់ខ្លួនយ៉ាងនេះជាដើម។
ចប់បរិបូណ៌